Warszawa ma swój produkt tradycyjny.
Na specjalną, chronioną prawem listę, trafiła wuzetka. Słodki symbol Warszawy to ciastko kojarzone z Trasą W-Z i „zestawem obowiązkowym” w PRL-owskiej gastronomii.
Pojawienie się wuzetki na cukierniczej mapie stolicy większość badaczy wiąże z konkursem na ciastko, ogłoszonym pod koniec lat 40. XX wieku przez Cech Rzemiosł Spożywczych. Na początku lat 50. wyłączność na produkcję wuzetek miały Warszawskie Zakłady Ciastkarskie (WZC). Biszkoptowy wypiek, przekładany kremem, serwowano wówczas jedynie w kawiarniach i cukierniach firmowych pod szyldem „Camargo”. W latach 70. XX wieku wielu byłych pracowników WZC założyło swoje zakłady i zaczęło robić własne wersje ciastka. W ten sposób przyczynili się do jego popularyzacji nie tylko w Warszawie, ale również w całej Polsce.
Śródmiejskie smaki
Z inicjatywy osób związanych z warszawską gastronomią i burmistrza Dzielnicy Śródmieście, przygotowany został wniosek o wpis wuzetki na Listę Produktów Tradycyjnych, prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i i Rozwoju Wsi. Zawiera ona produkty, których jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji.
Tradycja i sentyment
Oryginalna receptura opiera się na dwóch czekoladowych biszkoptach przedzielonych warstwami marmolady i bitej śmietany. Na wierzchu udekorowana jest polewą czekoladową i kleksem z bitej śmietany. Doceniana jest jednak nie tylko przez turystów, ale także mieszkańców i osoby związane z warszawską gastronomią.
Ciastko „W-Z” (zwane też: WZ, torcik W-Z, WZK, wuzetka)
23 maja 2023 r. na Listę Produktów Tradycyjnych zostało wpisane w kategorii: wyroby piekarnicze i cukiernicze: „Ciastko „W-Z” (zwane też: WZ, torcik W-Z, WZK, wuzetka)” (woj. mazowieckie)
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Warstwowe ciastko (torcik) składające się z dwóch czekoladowych biszkoptów przedzielonych warstwami marmolady i bitej śmietany; na wierzchu udekorowane polewą czekoladową i kleksem z bitej śmietany.
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Ciastko (torcik) w formie prostopadłościanu, czasami sześcianu
Wielkość
Około 7cm x 7cm x 7cm
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Barwa zewnętrzna: czekoladowy brąz, ciemniejsza i połyskująca góra od polewy, kremowy kolor bitej śmietany
Barwa w przekroju: czekoladowy brąz, warstwa bitej śmietany – kolor kremowy, ciemnobrązowa polewa
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Miękki, wilgotny, sprężysty biszkopt; puszysta bita śmietana; lepka polewa na wierzchu
Smak i zapach
Słodki, czekoladowy, mleczny od bitej śmietany
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Ciastko „W-Z” (zwane też: WZ, torcik W-Z, WZK, wuzetka) to najbardziej warszawskie z ciastek – ciastko legenda. Być w Warszawie i nie zjeść wuzetki? Niby można, ale to już nie to samo. Ciastko „W-Z” króluje w Warszawie już od ponad siedemdziesięciu lat.
Jej powstanie większość badaczy wiąże z konkursem na ciastko ogłoszonym pod koniec lat 40 XX wieku przez Cech Rzemiosł Spożywczych. Większość badaczy nazwę wywodzi od warszawskiej trasy W-Z, w pobliżu której znajdowała się jedna z cukierni. Według innej teorii nazwa ”wuzetka” pochodzi od skrótu „WZC”, którego rozwinięcie to „wypiek z czekoladą” albo „WZK” czyli „wypiek z kremem”. Inna teoria sugeruje, że nazwa deseru pochodziła od nazwy pierwszego producenta – Warszawskich Zakładów Ciastkarskich (WZC).
Niezależnie od przyjętej teorii powstania ciastka „W-Z” – nie budzi wątpliwości, że deser pochodzi z przełomu lat 40 i 50 XX wieku. Na początku lat 50 wyłączność na produkcję wuzetek miały Warszawskie Zakłady Ciastkarskie (WZC), a ciastka faktycznie serwowano wówczas jedynie w kawiarniach i cukierniach firmowych pod szyldem „Camargo”. W latach 70 XX wieku wielu byłych pracowników WZC założyło swoje własne zakłady i korzystając z faktu, że przepis na wuzetkę nigdy nie został zastrzeżony, zaczęło robić własne wersje ciastka, przyczyniając się do jego popularyzacji także i poza stolicą.
Ciastko „W-Z” stało się symbolem Warszawy i stałą pozycją w warszawskich cukierniach i kawiarniach. Stała się popularna i ikoniczna do stopnia, w którym została bohaterką kultowych, polskich filmów: „Kawa i wuzetka są obowiązkowe dla każdego!” – usłyszał Ryszard Ochódzki, bohater filmu „Miś” (reż. Stanisław Bareja – 1980 r.).
