Komisja Europejska z zadowoleniem przyjęła jednomyślną decyzję Rady o przyjęciu Rumunii i Bułgarii do strefy Schengen, począwszy od zniesienia kontroli na granicach powietrznych i morskich od marca 2024 r.
Ich przystąpienie pobudzi podróże, handel i turystykę oraz jeszcze bardziej skonsoliduje rynek wewnętrzny. Dyskusje na temat kolejnej decyzji o zniesieniu kontroli na granicach lądowych będą kontynuowane w 2024 r. Rozszerzona strefa Schengen wzmocni UE jako Unię, zarówno wewnętrznie jak i na arenie międzynarodowej.
Przewodnicząca von der Leyen powiedziała: „Przypada historyczny moment dla Bułgarii i Rumunii. I dzień wielkiej dumy dla obywateli Rumunii i Bułgarii. Od marca będą mogli swobodnie przekraczać wewnętrzne granice morskie i powietrzne bez kontroli granicznych. Jest to poważny krok naprzód dla obu krajów i dla całej strefy Schengen. Gratulacje dla Bułgarii i Rumunii: to wielkie osiągnięcie jest możliwe dzięki Waszej ciężkiej pracy, zaangażowaniu i wytrwałości. Dzięki Wam strefa Schengen stanie się jeszcze silniejsza, z korzyścią dla wszystkich obywateli UE”.
Bułgaria i Rumunia są gotowe do przystąpienia do strefy Schengen. Komisja po raz pierwszy potwierdziła, że w 2011 r. zarówno Bułgaria jak i Rumunia były gotowe stać się częścią strefy Schengen bez kontroli na granicach wewnętrznych. Od tego czasu Bułgaria i Rumunia w dalszym ciągu udowadniają, że spełniają warunki członkostwa w strefie Schengen. Zostało to potwierdzone podczas trzech misji rozpoznawczych na granicach zewnętrznych Bułgarii i Rumunii w latach 2022 i 2023. W marcu 2023 r. Komisja uruchomiła także projekty pilotażowe z Rumunią i Bułgarią, aby usprawnić zarządzanie granicami zewnętrznymi, wzmocnić współpracę z krajami sąsiadującymi oraz zapewnić szybki azyl i powrót procedury.
Strefa Schengen jest również gotowa na przyjęcie Bułgarii i Rumunii. W ciągu ostatniej dekady UE pracowała nad wzmocnieniem struktury chroniącej obszar bez kontroli na granicach wewnętrznych. Wprowadzono szereg środków w dziedzinie bezpieczeństwa, współpracy policyjnej i sądowej, aby zapewnić, że UE pozostanie silna wobec zagrożeń dla bezpieczeństwa. Strefę Schengen wspiera obecnie także nowy model zarządzania, nowy mechanizm oceny oraz roczny cykl sprawozdawczości i monitorowania. Wspólne wysiłki podjęte w ostatnich latach uczyniły strefę Schengen silniejszą i bardziej odporną.
To dziewiąte rozszerzenie strefy Schengen zarówno potwierdza jak i wzmacnia wzajemne zaufanie i jedność między państwami członkowskimi, na których zbudowana jest strefa Schengen. Uczyni Unię silniejszą poprzez wzmocnioną ochronę naszych wspólnych granic zewnętrznych i skuteczną współpracę policyjną – bardziej zamożną poprzez eliminację czasu straconego na granicach oraz ułatwianie kontaktów międzyludzkich i biznesowych – a także atrakcyjniejszą dzięki znacznemu rozszerzeniu największego na świecie wspólnego obszaru bez kontroli na granicach wewnętrznych.
„Historyczna decyzja podjęta dzisiaj przez Radę jest mocnym świadectwem jedności celów i ducha UE. Przystąpienie Rumunii i Bułgarii wzmocni strefę Schengen – wzmacniając ten „klejnot koronny”, tak charakterystyczny dla naszego europejskiego stylu życia, z korzyścią dla rynku wewnętrznego, naszych gospodarek i obywateli europejskich na całym świecie. Z całego serca gratuluję obu krajom całej ciężkiej pracy jaką włożyłyście, aby tu dotrzeć – to Wasze osiągnięcie i jest nie tylko zasłużone, ale i spóźnione. I będziemy nadal wspólnie kroczyć każdy krok na tej drodze” -powiedział Margaritis Schinas, wiceprzewodniczący ds. promowania naszego europejskiego stylu życia.
„Z wielkim zadowoleniem przyjmuję jednomyślną decyzję państw członkowskich o zaproszeniu Rumunii i Bułgarii do strefy Schengen. Ta przełomowa decyzja Rady zostaje podjęta po 13 latach impasu i jest wynikiem politycznego zaangażowania i determinacji. Jest to kluczowy krok naprzód, który umożliwi obywatelom i przedsiębiorstwom pełne korzystanie z ich praw do swobodnego przemieszczania się drogą powietrzną i morską. Jestem przekonany, że w przyszłym roku Rada będzie również w stanie podjąć decyzję o zniesieniu kontroli na granicach lądowych. Będę nadal aktywnie wspierać ten kluczowy dla Europy proces” – stwierdził Ylva Johansson, komisarz do spraw wewnętrznych.
Następne kroki
Dyskusje na temat daty ewentualnego zniesienia kontroli osób na wewnętrznych granicach lądowych będą kontynuowane w 2024 r. i oczekuje się, że decyzja Rady w tej sprawie zostanie podjęta w rozsądnych ramach czasowych.
Aby pomóc Bułgarii i Rumunii w ochronie zewnętrznych granic Unii, w dalszym ciągu zapewniane będzie znaczne wsparcie finansowe i pomoc Frontexu. Jednocześnie projekty pilotażowe opracowane przez Bułgarię i Rumunię na granicach zewnętrznych okazały się skuteczne i należy je przekształcić w rozwiązania o bardziej strukturalnym charakterze.
Europejska strefa Schengen
Europejska strefa Schengen zapewniająca swobodny przepływ to jedno z jej największych osiągnięć, które najbardziej cenią obywatele UE. To, co rozpoczęło się w 1985 r. jako projekt międzyrządowy pomiędzy pięcioma państwami członkowskimi – Francją, Niemcami, Belgią, Holandią i Luksemburgiem – stopniowo rozszerzało się na siedmiu etapach rozszerzenia, stając się obecnie największym obszarem swobodnego przepływu na świecie. Korzyści ze zniesienia granic wewnętrznych są dziś równie istotne jak w 1985 r.
Strefa Schengen obejmuje 27 krajów i rozciąga się na powierzchni ponad 4 milionów kilometrów kwadratowych, a populacja wynosi prawie 420 milionów ludzi. Wraz z Rumunią i Bułgarią strefa Schengen powiększy się do 4,5 miliona kilometrów kwadratowych i będzie liczyła 450 milionów mieszkańców.
Strefa Schengen stanowi integralną część ram prawnych UE. Zgodnie z Traktatami wszystkie państwa członkowskie UE muszą, gdy będą gotowe, stać się pełnoprawnymi członkami strefy Schengen. Jest to zarówno prawo jak i obowiązek. Zarówno Bułgaria jak i Rumunia udowodniły, że mogą pochwalić się wzorowymi osiągnięciami we wdrażaniu. Wraz z Rumunią i Bułgarią strefa Schengen staje się tylko silniejsza. Dobrowolne misje informacyjne w 2022 r. w Bułgarii i Rumunii oraz ostatnia misja w 2023 r. w Bułgarii jedynie wzmocniły ich gotowość.
