5 lutego 2025 r. w Sejmie odbyło się posiedzenie komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.
W trakcie posiedzenia członkowie wysłuchali informacji Ministra Klimatu i Środowiska na temat funkcjonowania Państwowego Gospodarstwa Leśnego „Lasy Państwowe”, w tym w zakresie wykorzystania środków pochodzących z Funduszu Leśnego w latach 2015-2023.
Jesteśmy już po roku kontrolowania i audytowania różnych obszarów w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe. Niewątpliwie jest kilka obszarów, które szczególnie przykuły naszą uwagę. Na całą tę sprawę należy spojrzeć całościowo, nie tylko w kontekście Funduszu Leśnego, który stanowi pewien mechanizm zapewnienia bezpieczeństwa Lasów Państwowych, ale także na wydatkowanie funduszy z innych źródeł. Bo wszystkie one powinny służyć naszemu dobru publicznemu i polskiej przyrodzie. Mam niestety ogromne wątpliwości czy tak było w latach 2015-2023
– mówiła minister Hennig-Kloska.
Wśród podanych przez minister przykładów, były dane z negatywnej oceny Najwyższej Izby Kontroli dotyczące gospodarki majątkowej i finansowej prowadzonej w RDLP Katowice. Otóż w latach 2022-2023 nie planowano rzetelnie zamówień publicznych na publikację materiałów prasowych co doprowadziło do udzielenia zamówień z pominięciem stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych. Negatywnie oceniono działalność dot. organizacji wydarzeń promocyjnych w latach 2021-23, w tym organizację ogólnopolskiej pielgrzymki leśników na Jasną Górę oraz zakup buławy hetmańskiej i honorowych uniformów dla regionalnych duszpasterzy. Zadania te nie były związane z gospodarką leśną i nie wynikały z zadań RDLP.
Działalność promocyjna
Jak mówiła szefowa Ministerstwa Klimatu i Środowiska, szczególną uwagę zwróciła szeroka działalność medialno-promocyjna PGL LP w latach 2020-2023.
Analizując poszczególne wydatki Lasów Państwowych za poprzedniej władzy można uznać, że była to działalność, która nosiła znamiona niegospodarności motywowanej politycznie. Polityka informacyjna Lasów Państwowych nie miała żadnego charakteru systemowego, czy dbania o promocję polskiej przyrody, Lasów Państwowych. Była motywowana przede wszystkim działalnością polityczną związaną z ówczesnym kierownictwem Lasów Państwowych
– dodała.
W analizowanych latach na działalność promocyjną wydatkowano około 47 mln zł. Przy czym roczne wydatki w 2020 r. sięgały około 1 mln zł, a w roku kampanii wyborczej w 2023 r. wydatki sięgały 31,9 mln zł.
Pieniądze często z naruszeniem zasad, które powinny być stosowane przez dyrekcję generalną Lasów Państwowych, a więc z pominięciem prawa zamówień publicznych i pominięciem zasad dobrego gospodarowania mieniem Lasów Państwowych, trafiały do mediów (pseudotworów – red.) kontrolowanych przez środowisko polityczne związane z generalną dyrekcją i środowiskiem ówczesnej władzy. Tu nie chodziło o to, by dotrzeć do szerokiego odbiorcy z promocją działań budzących zaufanie do munduru leśnego czy promocję działalności związanej z ochroną przyrody, chodziło wyłącznie o finansowanie poszczególnych tytułów medialnych
– wskazała.
Prywatyzacja nieruchomości
Jak wskazywała minister Paulina Hennig-Kloska, w latach 2020-2024 (I kwartał) Dyrektor Generalny LP, na podstawie art. 38 ust. ustawy lasach, wydał 160 zgód na sprzedaż nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa w zarządzie PGL LP. Negatywnie rozpatrzył 18 i zatwierdził 612 wykazów nieruchomości planowanych do sprzedaży, na podstawie art. 40a ust. ustawy o lasach, w tym 34 nieruchomości o wartości księgowej netto przekraczającej 100 tys. zł. W okresie objętym kontrolą jednostki PGL LP sprzedały łącznie 699 nieruchomości mieszkalnych (tj. budynków lokali mieszkalnych). Liczba sprzedanych nieruchomości w poszczególnych latach (bez kwartału 2024 r.) mieściła się przedziale od 122 do 236.
W wyniku badania zidentyfikowano przypadki, w których jedna osoba kilkukrotnie nabyła nieruchomości z zasobów PGL LP. I tak, dwie osoby nabyły po dwie nieruchomości (na podstawie art. 40a ustawy lasach), jedna osoba siedem nieruchomości (na podstawie art. 38 ustawy lasach, tj. drodze publicznego przetargu).
Wydatki na ochronę przyrody
W sprawozdaniach finansowo-gospodarczych Lasów Państwowych za lata 2020-2023 wykazano wydatki na ochronę przyrody na poziomie poniżej 0,3% miliardowych kosztów. Oczywiście to tylko część, należałoby doliczyć badania naukowe, sporządzanie planów urządzania lasów czy środki udostępniane parkom narodowym. Tak czy inaczej nadal kwota ta stanowi niewielki odsetek środków Skarbu Państwa, którymi gospodarują Lasy Państwowe i niewielki udział kosztów ogółem, szczególnie w zestawieniu kosztów jakie w tym samym czasie wydatkowane były na działalność promocyjną
– powiedziała.
Minister wskazywała przy tym, że począwszy od roku 2024 r. z inicjatywy Ministra Klimatu i Środowiska zwiększono dofinansowanie ze środków funduszu leśnego działań parków narodowych, z zakładanej pierwotnie wartości 40 mln zł do 54 mln złotych. Umowy udało się podpisać już w styczniu 2025 r. co pozwoli parkom na spokojne wydatkowanie całości przyznanych środków.
