Literacką Nagrodę Nobla 2022 przyznano Annie Ernaux „za odwagę i kliniczną ostrość, z jaką odkrywa korzenie, wyobcowanie i zbiorowe ograniczenia pamięci osobistej”.
W swoim pisarstwie Ernaux konsekwentnie i z różnych perspektyw przygląda się życiu naznaczonemu silnymi dysproporcjami płci, języka i klasy. Jej droga do autorstwa była długa i żmudna.
Francuzka wyraźnie wierzy w wyzwalającą siłę pisania. Jej praca jest bezkompromisowa i napisana prostym językiem, wyskrobana do czysta. A kiedy z wielką odwagą i kliniczną ostrością ujawnia agonię doświadczenia klasy, opisując wstyd, upokorzenie, zazdrość lub niemożność zobaczenia, kim jesteś, osiągnęła coś godnego podziwu i trwałego.
Napisała ponad trzydzieści dzieł literackich.
W „L’occupation” (2002) Ernaux analizuje społeczną mitologię romantycznej miłości. Na podstawie notatek z pamiętnika, w których została porzucona przez kochanka, zarówno wyznaje, jak i atakuje budowany na stereotypach obraz siebie. Pismo staje się ostrą bronią analizującą prawdę.
Liczba laureatów Nagrody Nobla w literaturze
118 osób otrzymało Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury 1901-2021.
Najmłodszy laureat z literatury
Do tej pory najmłodszym laureatem z literatury jest Rudyard Kipling, najbardziej znany z Księgi dżungli, który miał 41 lat, kiedy otrzymał nagrodę literacką w 1907 roku.
Najstarszy laureat z literatury
Najstarszą do tej pory laureatką Literackiej Nagrody Nobla jest Doris Lessing, która w 2007 roku miała 88 lat.
Laureatki literackiej Nagrody Nobla
16 kobiet otrzymało Literacką Nagrodę Nobla. Szwedzka pisarka Selma Lagerlöf (1858-1940) była pierwszą kobietą nagrodzoną w 1909 roku.
1909 – Selma Lagerlöf
1926 – Grazia Deledda
1928 – Sigrid Undset
1938 – Perłowy Buck
1945 – Gabriela Mistral
1966 – Nelly Sachs
1991 – Nadine Gordimer
1993 – Toni Morrison
1996 – Wisława Szymborska
2004 – Elfriede Jelinek
2007 – Doris Lessing
2009 – Herta Müller
2013 – Alicja Munro
2015 – Swietłana Aleksijewicz
2018 – Olga Tokarczuk
2020 – Luiza Glück
Niespodziewany laureat z literatury
Wielu uważa, że Winston Churchill otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla, ale w rzeczywistości otrzymał Nagrodę Nobla z literatury w 1953 roku. W latach 1945-1953 Winston Churchill otrzymał 21 nominacji do nagrody literackiej i dwie do Pokojowej Nagrody Nobla.
Laureaci z literatury z pseudonimami
Sully Prudhomme (pseudonim René François Armand Prudhomme), Anatole France (pseudonim Jacques Anatole Thibault), Władysław Reymont (ps. Rejment), Grazia Deledda (ps. Grazia Madesani z domu Deledda), Pearl Buck (pseudonim Pearl Walsh, z domu Sydenstricker), Gabriela Mistral (pseudonim Lucila Godoy y Alcayaga), Saint-John Perse (pseudonim Alexis Léger), Giorgos Seferis (pseudonim Giorgos Seferiadis), Pablo Neruda (pseudonim Neftalí Ricardo Reyes Basoalto), Odysseus Elytis (pseudonim Odysseus Alepoudhelis), Mo Yan (pseudonim Guan Moye)
Nagrody Nobla 2022 – terminarz
- Pokojowa Nagroda Nobla – piątek 7 października, godz. 11:00
- Nauki ekonomiczne – najwcześniej w poniedziałek 10 października o godz. 11:45
