28 dodatkowych posłów do Parlamentu Europejskiego ma być wybieranych z list ogólnoeuropejskich, które muszą zapewnić zrównoważoną reprezentację geograficzną.
- Możliwość głosowania korespondencyjnie we wszystkich państwach członkowskich oraz wspólny minimalny próg wyborczy, a kandydować będzie mógł każdy obywatel powyżej 18 roku życia
- Równowagę płci na listach wyborczych osiągnie się albo poprzez umieszczanie kandydatów i kandydatek na listach naprzemiennie, albo poprzez parytet płci
- Wybory będą się odbywać we wszystkich krajach Unii tego samego dnia – 9 maja
Parlament rozpoczął reformę unijnej ordynacji wyborczej. Wybory europejskie, obecnie organizowane jako 27 wyborów krajowych z rozbieżnymi zasadami, będą jednolitymi wyborami europejskimi.
We wtorek Parlament przyjął sprawozdanie z inicjatywy ustawodawczej, które ma na celu zmianę przepisów dotyczących wyborów europejskich. Projekt aktu ustawodawczego został przyjęty 323 głosami do 262, przy 48 wstrzymujących się, a towarzysząca mu rezolucja przy 331 głosach do 257 i 52 wstrzymujących się.
Zgodnie z systemem opracowanym przez posłów do Parlamentu każdy wyborca miałby dwa głosy: jeden, aby wybrać posłów do Parlamentu w krajowym okręgu wyborczym, a drugi w okręgu ogólnounijnym, w którym wybierano by dodatkowo 28 posłów. Państwa członkowskie zostałyby podzielone na trzy grupy według liczby ludności. Zapewniłoby to zrównoważoną reprezentację geograficzną. Na listach kandydaci pochodzący z tych grup byliby umieszczani w sposób proporcjonalny. Ogólnounijne listy kandydatów będą zgłaszać europejskie podmioty wyborcze, takie jak koalicje krajowych partii politycznych, krajowe stowarzyszenia wyborców lub europejskie partie polityczne. Parlament chce także zająć się problemem nierówności płci. Podkreśla, że mimo ogólnej poprawy w ostatnich wyborach, w niektórych krajach nie wybrano do Parlamentu Europejskiego ani jednej kobiety. W tekście zaproponowano obowiązkowy system suwakowy na listach (tj. naprzemienne wystawianie kandydatów płci żeńskiej i męskiej) lub parytety, bez naruszania praw osób niebinarnych.
Inne propozycje „europeizacji” wyborów obejmują:
- 9 maja jako wspólny europejski dzień głosowania;
- bierne prawo wyborcze dla wszystkich Europejczyków, którzy ukończyli 18 lat;
- minimalny próg wyborczy w wysokości 3,5%, obowiązkowy w okręgach wyborczych liczących 60 lub więcej mandatów;
- równy dostęp do wyborów dla wszystkich obywateli, w tym osób z niepełnosprawnościami, oraz możliwość głosowania korespondencyjnego, a także
- prawo obywateli do głosowania na przewodniczącego Komisji w systemie czołowych kandydatów (Spitzenkandidaten); czołowi kandydaci otwierają listy ogólnoeuropejskie swoich partii.
Powstanie nowa Europejska Komisja Wyborcza, która będzie nadzorować proces wyborczy i czuwać nad przestrzeganiem nowych zasad.
Kolejne kroki
Zgodnie z art. 223 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej opracowany z inicjatywy Parlamentu projekt rozporządzenia dotyczący wyborów musi jednomyślnie zatwierdzić Rada. Następnie inicjatywa wróci do Parlamentu, aby posłowie mogli wyrazić swoją zgodę. Zanim przepisy wejdą w życie, muszą je zatwierdzić wszystkie państwa członkowskie zgodnie ze swoimi odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi. Negocjacje z Radą rozpoczną się, gdy państwa członkowskie przyjmą swoje stanowisko.
Sprawozdawca Domènec Ruiz Devesa (S&D, ES) stwierdził: „Reformy te wzmocnią europejskie partie polityczne poprzez zwiększenie ich widoczności i umożliwienie im (a zwłaszcza ich kandydatom na listach ogólnoeuropejskich) prowadzenia kampanii w całej UE, dzięki czemu będziemy mogli stworzyć prawdziwą paneuropejską debatę. Obywatele będą wiedzieli, że głosują na europejskie podmioty polityczne i wiodących kandydatów na przewodniczącego Komisji. Parlament wysłał Radzie wyraźny sygnał, że najwyższy czas zmienić unijne prawo wyborcze, aby wybory właściwie odzwierciedlały dzisiejszą rzeczywistość polityczną.”
Tło
Europejski akt wyborczy pochodzi z 1976 roku (zmodyfikowany w 2002 i 2018 roku, choć ta ostatnia zmiana jeszcze nie weszła w życie). Zawiera on wspólne zasady dotyczące wyborów do Parlamentu Europejskiego. Te zasady muszą znaleźć odzwierciedlenie w przepisach państw członkowskich. Obecny akt nie definiuje jednak jednolitego systemu wyborczego obowiązującego w całej Unii.
(PE)