Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym, przedłożony przez ministra infrastruktury.
Rząd chce zwiększyć bezpieczeństwo pieszych na drogach. Zgodnie z nowymi przepisami, będą oni mieli pierwszeństwo przy wchodzeniu na przejście. Jednocześnie, przy przechodzeniu przez jezdnię obowiązywał będzie zakaz używania telefonów komórkowych. Obniżona zostanie także dopuszczalna prędkość pojazdów na obszarze zabudowanym w godzinach nocnych – do 50 km/h. Ponadto, zakazana będzie jazda na tzw. „zderzaku” na autostradach i drogach ekspresowych.
Pierwszeństwo pieszych na przejściach
- Obecne przepisy nakazują kierowcom zbliżającym się do przejścia dla pieszych zachowanie szczególnej ostrożności i ustąpienia pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu.
- Po zmianach, kierowca pojazdu, który zbliża się do przejścia dla pieszych będzie musiał – poza zachowaniem szczególnej ostrożności i ustąpieniem pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu dla pieszych:
- zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszego,
- ustąpić pierwszeństwa pieszemu wchodzącemu na przejście.
- Nowe rozwiązanie wymusi na kierowcach obowiązek dokładnej obserwacji nie tylko przejścia dla pieszych, ale i jego okolicy. Kierowcy będą musieli stworzyć możliwość bezpiecznego przejścia przez jezdnię, zarówno dla pieszych znajdujących się na przejściu, jak również dla tych, którzy wchodzą na przejście.
- Przepis dotyczący pierwszeństwa przy wchodzeniu na przejście przez pieszych nie będzie dotyczył tramwajów. Droga hamowania przeciętnego tramwaju z kompletem pasażerów jest bowiem kilkukrotnie dłuższa niż jadącego z tą samą prędkością samochodu osobowego.
- Ponadto, rozszerzono dotychczasowy obowiązek zachowania przez pieszego szczególnej ostrożności podczas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko również na pieszego wchodzącego na jezdnię lub torowisko.
Zakaz korzystania z telefonów podczas przechodzenia przez jezdnię
- W trakcie wchodzenia lub przechodzenia przez jezdnię albo torowisko (także w obrębie usytuowanych tam przejść) pieszych obowiązywał będzie zakaz korzystania z telefonów komórkowych oraz innych urządzeń elektronicznych – w sposób, który prowadzi do ograniczenia możliwości obserwacji sytuacji na jezdni, torowisku lub przejściu.
Mniejsza prędkość pojazdów na obszarze zabudowanym w godzinach nocnych
- Obecnie dopuszczalna prędkość pojazdów na obszarze zabudowanym wynosi 60 km/h w godzinach 23:00-5:00 oraz 50 km/h w pozostałych godzinach.
- Po zmianach, dopuszczalna prędkość pojazdów na obszarze zabudowanym będzie wynosić 50 km/h – bez względu na porę doby.
- Różnica prędkości między 50 i 60 km/h ma istotne znaczenie, jeśli chodzi o długość drogi hamowania pojazdu oraz potencjalnych skutków zdarzeń drogowych. W szczególności ma to znaczenie na obszarze zabudowanym, gdzie znajduje się więcej pieszych.
Koniec z „jazdą na zderzaku”
Niezachowanie odległości między pojazdami jest jedną z głównych przyczyn wypadków na drogach ekspresowych i autostradach. Na polskich drogach nagminną jest tzw. „jazda na zderzaku”, w niewielkiej odległości za poprzedzającym pojazdem. To niezwykle ryzykowana praktyka zwłaszcza na drogach szybkiego ruchu, takich jak autostrady i drogi ekspresowe.
- Na autostradach i drogach ekspresowych bezpieczna odległość między pojazdami wynosić będzie połowę aktualnej prędkości. Oznacza to, że kierowca jadący 100 km/h będzie musiał poruszać się 50 m za poprzedzającym samochodem, a 120 km/h – 60 m.
- Podobne rozwiązania zostały zastosowane w wielu europejskich państwach, w tym m.in. w Niemczech.
- Obowiązek zachowywania bezpiecznej odległości między pojazdami na drogach ekspresowych i autostradach nie będzie dotyczyć przypadków, w których kierowca wykonuje manewr wyprzedzania.
Nowe przepisy mają wejść w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Pozostałe działania zwiększające bezpieczeństwo pieszych
Obok zaproponowanych rozwiązań rząd prowadzi także inne działania zwiększające poziom bezpieczeństwa pieszych.
- W październiku 2020 r. rozpoczęły się konsultacje publiczne Programu Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej na lata 2021-2024. Głównym celem programu jest poprawa bezpieczeństwa na drogach zarządzanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Chodzi o takie działania, jak np.: budowa chodników, modernizacja oświetlenia przejść dla pieszych, umieszczenie tzw. wysp azylu czy zmiany w oznakowaniu drogi. Na ten cel przeznaczymy 2,5 mld zł.
- Na początku listopada 2020 r. Rada Ministrów decydowała, by Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg (wcześniej Fundusz Dróg Samorządowych) dofinansowywał rozwiązania związane z poprawą bezpieczeństwa pieszych przekraczających jezdnię. W funduszu wyodrębnione zostaną – w ramach inwestycji powiatowych i gminnych – zadania polegające wyłącznie na poprawie bezpieczeństwa pieszych na przejściach. Dzięki dofinansowaniu będzie można np. realizować inwestycje:
– wymuszające przestrzeganie ograniczeń prędkości w rejonie przejść dla pieszych (np. montaż progów zwalniających czy zmiana geometrii pasa),
– poprawiające widoczność pieszego (np. poprzez doświetlanie przejść dla pieszych wraz ze strefą oczekiwania),
– skracające drogę, jaką muszą pokonać piesi (np. poprzez zawężanie jezdni w miejscu przejścia dla pieszych bądź stosowanie azylów).
- Pod koniec października 2020 r. ruszyła także nowa kampania edukacyjna, która promuje prawidłowe zachowania na drodze. Jej celem jest zwrócenie uwagi na zagrożenie bezpieczeństwa pieszych na przejściach, konieczność przestrzegania przez kierowców limitu 50 km/h na godzinę w obszarze zabudowanym, a także uświadomienie kierującym pojazdami konsekwencji przekraczania dopuszczalnych prędkości na drogach.