Pierwsza Dama Polskiego Jazzu, jedna z najwybitniejszych wokalistek naszej sceny – Ewa Bem.
Kompozytor muzyki do ponad 140 filmów, twórca piosenek i autor tekstów, którego pożegnaliśmy niemal rok temu – Andrzej Korzyński oraz wybitny dyrygent, pedagog i promotor polskiej kultury – Tadeusz Strugała – oto laureaci Złotych Fryderyków 2023.
Tym samym dołączają do grona postaci szczególnie wyróżnionych przez Akademię Fonograficzną, która co roku przyznaje te wyjątkowe nagrody za całokształt osiągnięć artystycznych.
Fryderyki – najbardziej prestiżowe nagrody polskiego przemysłu muzycznego – przyznawane są od niemal trzydziestu lat. Złoty Fryderyk ma wśród nich rangę szczególną – to wyróżnienie niezwykle cenne, przyznawane jako ukoronowanie kariery i zasług. Przyznawane jest jednogłośnie przez Radę Akademii Fonograficznej artystom szczególnie zasłużonym dla polskiej kultury muzycznej.
Ewa Bem
W tym roku w kategorii muzyki jazzowej statuetkę Złotego Fryderyka Akademia postanowiła przyznać Ewie Bem.
Wokalistka należy do grona najwybitniejszych postaci na polskiej scenie, a w środowisku uważana jest za pierwszą Damę Polskiego Jazzu. Ma niepowtarzalny głos, sceniczną charyzmę i nienaganne maniery estradowe. Przez ponad 50 lat kariery artystycznej wydała kilkanaście albumów i dała setki koncertów przed publicznością w Europie, Ameryce, Afryce i Azji. Jej niewątpliwym atutem jest różnorodność repertuaru: od typowo jazzowego brzmienia, przez blues, po muzykę pop.
Ewa Bem karierę solową rozpoczęła od zespołu Bemibek, formacji jazzowej, powstałej w warszawskim klubie „Hybrydy” – formacji wyjątkowej, jak na ówczesne czasy. Zespół koncertował na festiwalach jazzowych w Polsce i za granicą, a do jego najbardziej znanych utworów należą piosenki takie jak Kolorowe lato czy Podaruj mi trochę słońca.
Główna nagroda za występ podczas Lubelskich Spotkań Wokalistów Jazzowych w 1972 r. otworzyła Ewie Bem drzwi do współpracy z największymi nazwiskami polskiej sceny jazzowej, m.in. Wojciechem Karolakiem, Zbyszkiem Namysłowskim, Janem „Ptaszynem” Wróblewskim, Markiem Blizińskim, Henrykiem Miśkiewiczem. Od 1987 r. z krótkimi przerwami współpracuje z Andrzejem Jagodzińskim, pianistą i kompozytorem, kolejną ikoniczną postacią polskiej sceny.
W ankietach przeprowadzanych przez Europejską Federację Jazzową w latach 1983-85 zdobywała tytuły najlepszej polskiej wokalistki jazzowej i czwartej w Europie. Jej ostatni, wydany w 2021 r. album Ewa Bem Live miał dwie nominacje do nagrody Fryderyk w kategorii Album Roku Jazz i Artysta Roku Jazz. Zapytana o dokonania artystyczne, wokalistka ma w zwyczaju odpowiadać z charakterystyczną dla siebie skromnością: „Nie analizuję ich. Po prostu śpiewam i tyle”.
Andrzej Korzyński
Złotym Fryderykiem w kategorii muzyki rozrywkowej Akademia postanowiła uhonorować Andrzeja Korzyńskiego.
Ten wybitny kompozytor i aranżer był artystą niezwykle wszechstronnym. Przekraczał granice gatunków, tworząc muzykę filmową, eksperymentalną, elektroniczną i rozrywkową. Pisał teksty piosenek, komponował muzykę do filmów (ma ich na koncie 140) i seriali. Starsi pamiętają go z Żółtych Kalendarzy Piotra Szczepanika, Motylem jestem Ireny Jarockiej czy Do łezki łezka Maryli Rodowicz, a młodsi z przebojów Franka Kimono (King Bruce Lee Karate Mistrz) i Akademii Pana Kleksa.
Międzynarodowy sukces zapewniła Andrzejowi Korzyńskiemu muzyka do filmów Andrzeja Wajdy (m.in. Człowiek z marmuru, Człowiek z żelaza) i Andrzeja Żuławskiego (m.in. Trzecia część nocy, Possession). Współpracował również z Sylwestrem Chęcińskim (Nie ma mocnych, Wielki Szu), Władysławem Ślesickim (W pustyni i w puszczy), Krzysztofem Gradowskim (Akademia Pana Kleksa, Podróże Pana Kleksa), Januszem Morgensternem, Jerzym Gruzą.
W latach 60. był współzałożycielem i kierownikiem muzycznym legendarnego Młodzieżowego Studia „Rytm”. W latach 70. współtworzył grupę Arp-life, stając się jednym z pionierów muzyki elektronicznej w Polsce.
Napisane przez niego melodie nuciła i wciąż nuci cała Polska: Domek bez adresu Czesława Niemena, A kto się kocha w Tobie Zdzisławy Sośnickiej, Kasa sex Maryli Rodowicz, Meluzyna Małgorzaty Ostrowskiej czy filmowa Ballada o Janku Wiśniewskim Krystyny Jandy.
Andrzej Korzyński zmarł 18 kwietnia 2022 roku. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Tadeusz Strugała
Złotym Fryderykiem w muzyce poważnej Akademia Fonograficzna nagrodziła wybitnego polskiego dyrygenta – Tadeusza Strugałę.
W sezonie 2023 roku Tadeusz Strugała obchodzi 70-lecie pracy artystycznej. Od lat 60. ubiegłego wieku występuje na estradach Europy, Australii, USA i Azji, mając na koncie współpracę z ponad 140 orkiestrami.
W latach 1969–80 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Filharmonii Wrocławskiej, jednocześnie piastując funkcję szefa naczelnego i artystycznego Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach oraz generalnego dyrektora muzycznego Prezydenckiej Orkiestry Symfonicznej w Ankarze i Istambule (1976–78).
W latach 1979–90 był zastępcą dyrektora artystycznego i stałym dyrygentem Filharmonii Narodowej w Warszawie, prowadząc równolegle (1981–86) Orkiestrę Symfoniczną Filharmonii Krakowskiej jako jej dyrektor artystyczny. W grudniu 1990 r. objął stanowisko pierwszego dyrygenta i dyrektora artystycznego Orkiestry Polskiego Radia i Telewizji w Warszawie, a w listopadzie 1991 r. wprowadził ten zespół pod nazwą Polskiej Orkiestry Radiowej do stałej siedziby mieszczącej się w Studiu S-1. W latach 1994–2001 pełnił funkcję dyrygenta Praskiej Orkiestry Symfonicznej FOK, a w okresie 1998–2006 był dyrygentem-rezydentem Festiwalu Chopinowskiego w austriackim Gaming.
Promowanie rodzimej twórczości jest jednym ze stałych elementów artystycznej drogi Tadeusza Strugały, a jego determinacja, by podczas tournée z polskimi orkiestrami wykonywać obowiązkowo muzykę polską, jest powszechnie znana i honorowana kolejnymi wyróżnieniami.
W 1986 r. artysta otrzymał Orfeusza – nagrodę krytyków muzycznych SPAM za najlepsze wykonanie utworu polskiego na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień (Liturgia sacra Zygmunta Mycielskiego), a w roku 1991 nagrodę Związku Kompozytorów Polskich za wybitne osiągnięcia w dziedzinie wykonawstwa polskiej muzyki współczesnej. W grudniu 2011 r. został uhonorowany najwyższym wyróżnieniem Polskiego Radia – Diamentową Batutą – za wybitne kreacje artystyczne i rozsławianie muzyki polskiej w kraju i za granicą.
Poza działalnością koncertową Tadeusz Strugała zajmuje się także pracą pedagogiczną i uczestniczy w pracach jury międzynarodowych konkursów dyrygenckich i pianistycznych.