Zakończyły się obrady Samorządowego Okrągłego Stołu.
Przedstawiciele samorządu, rządu, prezydenta RP, organizacji pozarządowych, biznesu i nauki przygotują tzw. „białą księgę”. Będzie to zestaw rekomendacji i niezbędnych zmian prawnych w związku z przyjęciem przez Polskę ponad 3 mln obywateli z Ukrainy.
Zestaw propozycji przygotowało ponad 120 ekspertów, samorządowców i przedstawicieli NGO, którzy pracowali nad 8 obszarami m.in. rynkiem pracy, mieszkalnictwem, edukacją i nauką, bezpieczeństwem, finansami czy legislacją. Dokument trafi niebawem do Premiera, Prezydenta RP oraz Marszałków Sejmu i Senatu i Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Organizatorem wydarzenia było Miasto Wrocław. Specjalne wideo w związku z obradami w Polsce przygotował dla Wrocławia mer Kijowa, Witalij Kliczko. – Przekazuję Wam wszystkim najszczersze pozdrowienia. Wam, uczestnikom Samorządowego Okrągłego Stołu. A także dziękuję. Dziękuję za okazaną pomoc. Za opiekę nad uchodźcami z Ukrainy, za przekazanie broni defensywnej, która jest nam teraz tak potrzebna do obrony naszej ojczyzny. Obrony naszych rodzin, dzieci, do obrony naszej przyszłości – powiedział Kliczko.
Samorządowcy o swoich działaniach
Konrad Fijołek, prezydent Rzeszowa referował działania samorządowców podejmowane od pierwszych dni wojny na Ukrainie, a Edwin Bendyk, prezes Fundacji Batorego, zwracał uwagę na kluczową rolę organizacji pozarządowych w radzeniu sobie z kryzysem uchodźczym. – Obecny kryzys pokazał rolę i znaczenie organizacji pozarządowych – mówił Bendyk, zwracając uwagę na potrzeby dot. zmian w finansowaniu NGO i zmian w modelu współpracy z organizacjami społecznymi.
Obrady Samorządowego Okrągłego Stołu prowadził Jacek Karnowski, prezydent Sopotu: – Solidarność, okrągły stół, zaufanie – te 3 słowa dziś we Wrocławiu są najważniejsze. My samorządowcy, rękami Jacka Sutryka, wzięliśmy sprawy w swoje ręce i zorganizowaliśmy ten stół, aby rozmawiać. Bo wiemy ze dziś potrzebne jest wzajemne zaufanie, by pomagać uchodźcom. – mówił prowadzący obrady Jacek Karnowski, prezydent Sopotu i prezes Ruchu Samorządowego TAK! Dla Polski, z którego inicjatywy zorganizowane zostało wydarzenie.
Działania z perspektywy stolicy Polski omawiała Renata Kaznowska, wiceprezydent Warszawy: – 745 tys. uchodźców z Ukrainy przyjechało do Warszawy, a 300 tys. zostało z nami. To ogromna liczba. Szacujemy, że samych dzieci mamy dodatkowo ok 100 tys. Do pierwszego września i rozpoczęcia roku szkolnego potrzebujemy ok. 70 dodatkowych placówek oświatowych. Ale pamiętajmy, że mury szkół nie uczą. Podobnie jak nie leczą mury szpitali. Dlatego musimy pamiętać o ludziach, kadrach – mówiła wiceprezydent Warszawy, a Hanna Zdanowska, prezydent Łodzi komentowała braki prawne dot. opieki psychologicznej dzieciom z Ukrainy.
8 obszarów tematycznych
Dzień wcześniej ponad 120 ekspertów, samorządowców, przedstawicieli 40 organizacji pozarządowych, świata nauki i biznesu opracowała zbiór rekomendacji, które będą składać się na „białą księgę”. Dyskusje toczyły się przy 8 podstolikch tematycznych, a podczas obrad Samorządowego Okrągłego Stołu ich koordynatorzy referowali wypracowany materiał. Udział w wydarzeniu wzięli przedstawiciele kilkudziesięciu organizacji w tym m.in. przedstawiciele Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Fundacji im. Stefana Batorego, rektorzy uczelni, członkowie Parlamentu i Komisji Europejskiej czy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz Kancelarii Prezydenta RP.
Samorządowy Okrągły Stół „Pomoc Ukrainie” z udziałem Ministra Piotra Ćwika
We Wrocławiu odbył się Samorządowy Okrągły Stół dedykowany kwestiom pomocy humanitarnej na rzecz Ukrainy, mierzącej się z agresją Federacji Rosyjskiej. Celem spotkania była dyskusja na temat doświadczeń w zakresie systemowego i długofalowego wsparcia świadczonego na rzecz uchodźców z Ukrainy oraz wypracowanie modelu dobrych praktyk w tym zakresie.
Oprócz wymiany doświadczeń praktycznych, wydarzenie było także okazją do podzielenia się spostrzeżeniami na temat zmian legislacyjnych, które mogłyby ułatwiać niesienie pomocy humanitarnej dotkniętym skutkami wojny Ukraińcom.
W obradach Samorządowego Okrągłego Stołu wziął udział Zastępca Szefa Kancelarii prezydenta RP Minister Piotr Ćwik, który odczytał list prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy skierowany do organizatorów i uczestników wydarzenia:
„Chcę też złożyć gorące podziękowania przedstawicielom władz samorządowych, organizacji pozarządowych, wolontariuszy i wszystkich środowisk, które od dwóch i pół miesiąca angażują się bez reszty w niesienie pomocy uchodźcom z brutalnie zaatakowanej Ukrainy. Dziękuję za Państwa wysiłek i za współpracę z Kancelarią Prezydenta RP w ramach Rady do spraw Samorządu Terytorialnego oraz innych formuł dialogu. Wobec wyzwań tego dramatycznego czasu wzajemna otwartość, merytoryczna rozmowa i wspólne dążenie do porozumienia są wyjątkowo potrzebne wszystkim nam, Polakom, którzy mamy na względzie bezpieczeństwo i dobro naszych ukraińskich braci. (…) jako Prezydent Rzeczypospolitej pragnę zapewnić, że będę nadal dokładał wszelkich starań, aby nieść skuteczne wsparcie i rozwijać opiekę nad Ukraińcami, którzy w Polsce i Polakach pokładają zaufanie i liczą na naszą pomoc” – napisał Prezydent Andrzej Duda.
8 obszarów tematycznych
Dzień wcześniej (w niedzielę) ponad 120 ekspertów, samorządowców, przedstawicieli 40 organizacji pozarządowych, świata nauki i biznesu opracowała zbiór rekomendacji, które będą składać się na „białą księgę”. Dyskusje toczyły się przy 8 podstolikch tematycznych, a podczas obrad Samorządowego Okrągłego Stołu ich koordynatorzy referowali wypracowany materiał.
Rynek pracy i gospodarka
– Rekomendujemy stworzenie programu finansowego wsparcia przedsiębiorstw w tworzeniu nowych miejsc pracy. Brakuje nam także stałego monitoringu zapotrzebowania na zatrudnienie w danych sektorach – wyliczała Janina Ewa Orzechowska z zarządu woj. Mazowieckiego i koordynatorka podstolika poświęconego rynkowi pracy i gospodarce. Jedną z rekomendacji było także stworzenie programu masowej i szybkiej nauki języka polskiego dla obywateli Ukrainy chcących podjąć pracę.
Edukacja i nauka
– Przed nami ogromne wyzwania. Rekomendujemy finansowanie z budżetu państwa rzeczywiste koszty nauki uczniów z Ukrainy w polskich szkołach oraz pełne refinansowanie pobytu dzieci z Ukrainy w polskich przedszkolach – mówiła Magdalena Czarzyńska-Jachim, wiceprezydentka Sopotu i koordynatorka podstolika poświęconego edukacji i nauce. – Naszym celem jest stworzenie nowoczesnej szkoły otwartej dla wszystkich, Szkoły integracji a nie asymilacji – skomentowała.
Mieszkalnictwo
– Mieszkalnictwo to zawsze wyzwanie. Przy okazji tego kryzysu mamy szanse poprawić sytuację zarówno Ukraińców, jak i Polaków. Rekomendacje podzieliliśmy na pespektywy czasowe: krótką, średnia i długoterminową. – mówił Tomasz Fijołek z Unii Metropolii Polskich, koordynator podstolika poświęconego mieszkalnictwu.
Jedną z rekomendacji podstolika był temat wykorzystania istniejących pustostanów, po ich adaptacji oraz pozagminnych zasobów mieszkaniowych czy inwestycji modułowych, które mogłyby służyć Ukraińcom. Ważną rekomendacją jest uelastycznienie zasad najmu czy zmiana w finansowaniu polityki mieszkaniowej.
Ochrona zdrowia i pomoc społeczna
Rekomendacje podstolika prezentowali Roman Szełemej, prezydent Wałbrzycha i Elżbieta Polak, marszałek woj. Lubuskiego, która prezentowała rekomendacje dot. pomocy społecznej.
Szełemej, referujący prace podstolika poświęcone ochronie zdrowia, zwracał uwagę na zwiększanie finansowania NFZ proporcjonalnie do liczby uchodźców w danym województwie. – Jesteśmy za różnym dostępem do służby zdrowia dla wszystkich obywateli – mówił Szełemej. Podkreślał także potrzebę ułatwienia procedur związanych z wykonywaniem prawa do wykonywania zawodów medycznych oraz nostryfikacji dyplomów. – Zależy nam na tym, aby jak najszybciej najliczniejsza grupa lekarzy z Ukrainy mogła leczyć w Polsce – mówił prezydent Wałbrzycha.
Elżbieta Polak zwracała natomiast uwagę na uproszczenie procedur dot. pracowników społecznych oraz wprowadzenie standardów ochrony dzieci, wsparcia psychologicznego i profilaktyki zdrowia psychicznego: – przyjechały do nas mamy z dziećmi. To niezwykle ważne – mówiła podczas prezentacji rekomendacji swojego podstolika. – Masowe szkolenia z języka polskiego, w tym szkolenia kulturowe to także priorytet – mówiła Elżbieta Polak.
Integracja społeczna i działania obywatelskie
Karolina Dreszer-Smalec z Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych dziękowała, za możliwość spotkania i przeprowadzenie konstruktywnej dyskusji.
– Brakuje nam spójnej i skoordynowanej polityki migracyjnej i integracji. Nie ma systemowych, także finansowych, zachęt dla NGO, JST i grup nieformalnych zachęt do podejmowania działań. Chcielibyśmy być włączenie w proces decyzyjny w tych obszarach. Mamy doświadczenie. Nic o nas, bez nas – mówiła prezeska OFOP.
Finanse i legislacja
Na pilne pozyskanie środków europejskich na pomoc uchodźcom zwracał uwagę Artur Kozioł, burmistrz Miasta i Gminy Wieliczka i koordynator podstolika poświęconego finansom i legislacji. – Postulujemy m.in. wzrost udziału w PIT dla samorządów oraz podwyższenie do 2 proc. możliwości odpisu z PIT dla organizacji pozarządowych, a także wprowadzenie możliwości odpisu 1 proc. w podatku CIT na rzecz NGO – mówił.
Bezpieczeństwo i cyberbezpieczeństwo
– Obecnie brakuje nam monitoringu i przeciwdziałania przejawom dezinformacji i szerzenia mowy nienawiści. Te działania powinny być podejmowane zarówno w polsko-, jak i ukraińsko- i rosyjskojęzycznym Internecie – tak o jednej z rekomendacji mówił Sylwester Szczepaniak z Unii Metropolii Polskich.
Wsparcie Ukrainy
Zaproszenie uriańskich przedstawicieli (ale także mołdawskich i gruzińskich) do składu Europejskiego Komitetu regionów oraz utworzenie przedakcesyjnego europejskiego Funduszu „Odbudowa-Stabilizacja-Rozwój” dla Ukrainy – tak brzmiały wybrane rekomendacje podstolika pracującego nad wsparciem Ukrainy. Rekomendacje referował Paweł Kowal z Polskiej Akademii Nauk: – Powinniśmy zbudować partnerstwa miast dla obudowy pomiędzy miastami europejskimi, a tymi z Ukrainy – mówił Paweł Kowal.
Biała księga
Wszystkie zebrane podczas prac podstolików rekomendacje oraz głosy z dyskusji posłużą do stworzenia finalnej białej księgi – czyli pełnego zbioru rekomendacji i niezbędnych zmian prawnych. Dokument w ciągu kilku tygodniu otrzyma Prezydent Rzeczypospolitej, Premier oraz Marszałkowie Sejmu i Senatu, a także członkowie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.