W rankingu największych polskich miast stolica zwyciężyła w dwóch z czterech kategorii: transporcie elektrycznym i transporcie zbiorowym, a w przypadku transportu rowerowego też jest na podium.
Teraz wiadomo, gdzie najszybciej przybywa elektrycznych samochodów i gdzie najłatwiej wypożyczyć uliczny rower. A jeśli ktoś jest zapalonym rowerzystą, to z chęcią na pewno dowie się, które polskie miasto ma najdłuższą sieć ścieżek dla jednośladów. Jeśli chodzi o transport publiczny, to stolica jest bezapelacyjnym liderem. To wszystko ma wpływ na jakość powietrza, którym oddychamy. I wreszcie: kto jest „zielonym” liderem Polski, bo ma najwięcej miejskich terenów z trawnikami, drzewami i parkami?
Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych i Polityka Insight przygotowały ranking, w którym wzięły pod lupę 50 największych, polskich miast. Opracowanie porównuje je pod względem wprowadzanych rozwiązań na rzecz elektromobilności i transportu zeroemisyjnego. Działania miast zostały zmierzone za pomocą 27 mierników podzielonych na pięć obszarów działania samorządów:
1) transport elektryczny,
2) transport rowerowy,
3) ułatwienia dla elektromobilności,
4) transport zbiorowy
5) czyste powietrze.
Stolica zwyciężyła w pierwszej i czwartej kategorii, a w przypadku transportu rowerowego zajęła trzecią pozycję.
Transport elektryczny
Warszawa najlepiej poradziła sobie w liczbie stacji ładowania oraz stopniu elektryfikacji komunikacji miejskiej. W przypadku transportu zbiorowego ważna była dostępność metra, ale także rozbudowana sieć tramwajów i połączenia kolejowe. Katowice w tej kategorii zajęły miejsce drugie, a Łódź i Rzeszów ex aequo trzecie. Stolica znalazła się również na podium pod względem udziału aut elektrycznych we flocie urzędu miasta – z niemal 20 proc. zajęła trzecie miejsce. Natomiast słabiej wypadła pod względem nowo zarejestrowanych samochodów elektrycznych.
W tej kategorii przeanalizowane zostały działania władz w kierunku ograniczeń zanieczyszczeń z transportu czyli m.in. stopień elektryfikacji komunikacji miejskiej, sieć stacji ładowania pojazdów elektrycznych, liczbę samochodów elektrycznych w we flocie urzędów oraz liczbę zarejestrowanych aut elektrycznych.
Transport rowerowy
Tu Warszawę wyprzedziły Chorzów i Wrocław. O stolicy autorzy piszą: „Wyróżnia ją zdecydowanie największa baza rowerów miejskich (ok. 5700), stacji (ok. 400) i tras rowerowych (645 km), które w miernikach są jednak zniwelowane przez rozmiary stolicy.”
Autorzy raportu uznają transport rowerowy za najbardziej ekologiczny. W tej kategorii oceniali sieć wypożyczalni rowerów miejskich oraz liczbę jednośladów przeliczeniu na liczbę mieszkańców a także długość dróg rowerowych w stosunku do innych dróg. Dodatkowo punktowali także przyrost dróg rowerowych w kilometrach na 100 km dróg.
Ułatwienia dla elektromobilności
Pierwsze miejsce zajął Poznań. Stolica Wielkopolski przyjęła strategię rozwoju elektromobilności i plan lokalizacji stacji ładowania pojazdów elektrycznych, a także oferuje pomoc w ich instalacji. Kolejne miejsca zajęły Szczecin i Gorzów Wielkopolski. W tej kategorii Warszawa nie znalazła się na podium.
Tu oceniany był poziom wydatków budżetowych na transport i łączność w planie na 2021 r. w przeliczeniu na jednego mieszkańca bo to zdaniem autorów wskazuje na zaangażowanie władz w ułatwienia w podróżowaniu dla swoich obywateli. Analizowane były także takie czynniki jak plany lokalizacji stacji ładowania czy przyjęcie strategii rozwoju elektromobilności.
Transport zbiorowy
Bezapelacyjnie pierwsze miejsce dla Warszawy – komunikacja miejska w Warszawie jest zdecydowanie najlepiej rozbudowana ze wszystkich, polskich miast. W 2020 r. na każdego mieszkańca przypadło aż 150 wozokilometrów, co jest wynikiem dwukrotnie lepszym od zajmującej drugie miejsce Łodzi. To nie byłoby możliwe bez znaczących nakładów finansowych. Władze miasta przeznaczają aż 19,7 proc. budżetu na Warszawski Transport Publiczny, to trzy razy więcej niż średnia (6,1 proc.) budżetów analizowanych miast. Autorzy zwrócili też uwagę na połączenia kolejowe wewnątrz stolicy.
W tej kategorii przeprowadzono analizę jakości i efektywności komunikacji miejskiej. Wskaźnikami była m.in. liczba wykonanych wozokilometrów w przeliczeniu na mieszkańca, udział trakcji elektrycznej, długość buspasów i poziom wydatków budżetowych.
Czyste powietrze
Zwyciężył Wrocław, za nim uplasowały się Poznań i Lublin. Warszawa zajęła czwarte miejsce. O zwycięstwie stolicy Dolnego Śląska zdecydowały wysokie wydatki na wymianę pieców i dofinansowanie dla mieszkańców do zakupu i montażu mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii.
To ocena działań samorządów w kwestii redukcji innych gazów niż cieplarniane. Wskaźniki to np. liczba dobowych alertów smogowych w ciągu roku, wymiana starych pieców, powierzchnia terenów zielonych i realizacja kampanii społecznych przeciwko zanieczyszczeniom z transportu.
Katowice drugim najbardziej elektromobilnym miastem w Polsce
Katowice zajęły drugie miejsce w „Rankingu Elektromobilnych Miast”, przygotowanym przez Politykę Insight we współpracy z Fundacją Promocji Pojazdów Elektrycznych. Stolica województwa śląskiego uzyskała 71 na 100 możliwych punktów, czyli o 2 punkty mniej od zwycięskiej Warszawy. Katowice zostały docenione także za transport zbiorowy oraz czyste powietrze.
– Bardzo cieszę się z tak dobrego wyniku Katowic w tym rankingu, który tylko potwierdza, że działania miasta na rzecz elektromobilności, zrównoważonego transportu i walki o czyste powietrze przynoszą wymierne efekty. Jako pierwsze polskie miasto spełniliśmy zobowiązania wynikające z ustawy o elektromobilności – mamy blisko 150 punktów ładowania samochodów elektrycznych i wciąż rozwijamy naszą infrastrukturę. Mamy najbardziej rozbudowaną sieć połączeń tramwajowych, inwestujemy w zakup elektrycznych autobusów i samochodów do wykonywania zadań publicznych. W mieście działa także car-sharing samochodów zasilanych prądem oraz sieć elektrycznych skuterów i hulajnóg. – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic.
W „Rankingu Elektromobilnych Miast” Katowice uzyskały 71 punktów na 100 możliwych. To wynik o zaledwie dwa punkty niższy od zwycięskiej Warszawy. Trzecie miejsce ex aequo w rankingu zajęły Łódź oraz Rzeszów – 55 punkty. „Stolica województwa śląskiego najlepiej poradziła sobie z infrastrukturą stacji ładowania. Z wynikiem 36,4 na 100 km kwadratowych zajęła pierwsze miejsce w tym mierniku, wyprzedzając drugą Warszawę o 13,2, a trzeci Rzeszów o 16,7 stacji. Bardzo dobrze wypadła także pod względem nowych samochodów elektrycznych (2. miejsce).”
Bardzo dobry transport zbiorowy
W rankingu znalazła się też kategoria „Transport zbiorowy”, w której Katowice zajęły 4 miejsce ex aequo z Bydgoszczą – 56 punktów. W tej kategorii ponownie zwyciężyła Warszawa, uzyskując 73 punkty. Wpływ na wyniki mają z pewnością: rozbudowana sieć połączeń tramwajowych
i autobusowych oraz nowoczesne centra przesiadkowe z funkcją park&ride. Tylko na ten rok w budżecie Katowic zabezpieczone jest ponad 118 milionów złotych na dofinansowanie lokalnego transportu zbiorowego (wpłata do Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii). „Sprawnie działający transport zbiorowy to domena dużych metropolii, którym przynosi on największe korzyści, m.in. zmniejszając ruch uliczny w godzinach szczytu.”
Coraz lepsze powietrze w mieście
Katowice po raz kolejny doceniane są za działania na rzecz jakości powietrza. W „Rankingu Elektromobilnych Miast” stolica Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii zajęła 5 miejsce, uzyskując 77 punktów. W tej kategorii zwyciężył Wrocław – 90 punktów. Tylko w ubiegłym roku w Katowicach dofinansowano ze środków miasta wymianę 1120 „kopciuchów”, a dodatkowo 134 z programu „Czyste powietrze”. Jako jedno z niewielu miast w Polsce Katowice nie mają limitów na dotacje do wymiany kotłów węglowych. Każdy, kto złoży poprawny wniosek otrzyma dofinansowanie, które może sięgać nawet 10 000 zł. W roku 2020 na wymianę starych kotłów w mieście przeznaczono ponad 10 milionów złotych. W latach 2015-2020 dzięki miejskiemu programowi dofinansowano wymianę 4865 źródeł ciepła kosztem 42,1 mln zł.
„Ranking Elektromobilnych Miast” powstał na podstawie danych liczbowych dotyczących różnych rodzajów kwantyfikowalnych aspektów działań samorządów w 50 największych populacyjnie polskich miastach na prawach powiatu. Dane zostały przeliczone na wskaźniki cząstkowe w pięciu kategoriach: transport elektryczny, transport rowerowy, ułatwienia dla elektromobilności, transport zbiorowy oraz czyste powietrze.
(UMK, UMW)