Unia Europejska. Lepsza ochrona konsumentów

Światowy Dzień Konsumenta

redakcja

Trzy czwarte obecnie obowiązujących przepisów dotyczących ochrony konsumentów zawdzięczamy działaniom Unii Europejskiej.

Jedna ładowarka do wszystkich urządzeń przenośnych

Od grudnia 2024 r. port USB Type-C stanie się standardowym wyposażeniem wszystkich nowych telefonów komórkowych i tabletów sprzedawanych w UE. Za pomocą jednej ładowarki będziesz mógł obsłużyć wszystkie swoje urządzenia elektroniczne, niezależnie od marki. To wygoda, szczególnie w podróży czy na wakacjach!

Lepsza ochrona przed technologicznymi gigantami

Unia Europejska stara się zapobiegać działaniom online, które są niezgodne z prawem w trybie offline. Niedawno weszły w życie dwa główne europejskie rozporządzenia: ustawa o usługach cyfrowych (DSA) i ustawa o rynkach cyfrowych (DMA). Teraz wszystkie platformy internetowe muszą identyfikować sprzedawców, których produkty udostępniają, wcześniej weryfikując ich tożsamość i uzupełniając dane kontaktowe. Dzięki temu wiesz, z kim masz do czynienia, dokonując zakupów online czy korzystając z usług pośrednika.

Od 6 marca br. sześciu cyfrowych gigantów (Google, Amazon, Apple, ByteDance, Meta i Microsoft) musi zapewnić większą swobodę swoim użytkownikom. Nie mogą już domyślnie narzucać swojego oprogramowania przy zakupie nowego urządzenia. I odwrotnie, preinstalowane aplikacje powinny być możliwe do odinstalowania jednym kliknięciem.

Łatwa naprawa wadliwych produktów

Od ponad 20 lat na wszystkie produkty i usługi zakupione w UE obowiązuje prawna gwarancja zgodności towaru z umową. W ciągu dwóch lat od zakupu masz prawo zażądać od sprzedawcy bezpłatnej naprawy lub wymiany, jeśli produkt nie działa prawidłowo. Od 2022 r. gwarancja została rozszerzona na cyfrowe  treści i usługi. Niezależnie od tego, czy jest to gra wideo, czy subskrypcja aplikacji, ich prawidłowe działanie jest gwarantowane przez co najmniej dwa lata.

A co jeśli urządzenie zepsuje się po dwóch latach? Aby wydłużyć ich żywotność , UE zamierza nakłonić firmy do produkcji trwałych urządzeń i zachęcić konsumentów do naprawy wadliwych sprzętów, zamiast kupna nowych. Nowy ekoprojekt doprowadzi do nałożenia nowych wymagań na producentów i wzmocni prawa konsumentów do naprawy niektórych kategorii urządzeń, takich jak lodówki, pralki czy telefony. W każdym kraju UE zostanie utworzona bezpłatna platforma internetowa, umożliwiająca znalezienie autoryzowanego lub niezależnego punktu naprawy.

Większe bezpieczeństwo kredytów konsumenckich

Aby zachęcić konsumentów do zakupów w okresach inflacji, coraz więcej sprzedawców internetowych – zarówno francuskich, jak i europejskich – oferuje swoim klientom rozwiązania w zakresie płatności ratalnych. Opcja „Kup teraz, zapłać później” jest bardzo atrakcyjna dla konsumentów, ale zwiększa ryzyko nadmiernego zadłużenia.

Chcąc chronić interesy konsumentów, UE zdecydowała się na rozszerzenie zakresu kredytów podlegających bardziej rygorystycznym przepisom. Obejmuje to kredyty poniżej 200 € oraz te mieszczące się w kategorii „Kup teraz, zapłać później”. Przepisy te mają wejść w życie od listopada 2026 r.

Wadliwe produkty: zmiana zasad, aby lepiej chronić konsumentów

We wtorek posłowie przyjęli nowe unijne przepisy o ochronie konsumentów, aby skuteczniej odpowiadać na rosnącą liczbę zakupów online, nowe technologie i gospodarkę o obiegu zamkniętym.

Konsumenci w UE będą mieli wkrótce łatwiejszy dostęp do odszkodowań za straty spowodowane przez wadliwe produkty. Posłowie przyjęli zmiany w przepisach uzgodnione wcześniej z rządami UE 14 grudnia 2023 roku, 543 głosami za, 6 przeciw, przy 58 wstrzymujących się od głosu.

Łatwiejsze roszczenia odszkodowawcze dla osób pokrzywdzonych

Zaktualizowana dyrektywa upraszcza wymogi konieczności dostarczenia dowodu przez osoby ubiegające się o odszkodowanie i znosi minimalny próg szkody w wysokości 500 euro. Podczas gdy powód zwyczajowo musiałby udowodnić, że produkt był wadliwy, a jego wadliwość spowodowała szkodę, obecnie sąd może domniemywać, że jest on wadliwy, zwłaszcza w najbardziej skomplikowanych technicznie i naukowo przypadkach. Sąd może również nakazać przedsiębiorstwu ujawnienie „niezbędnych i proporcjonalnych” dowodów, aby pomóc ofiarom szkód w dochodzeniu roszczeń odszkodowawczych. Nowe przepisy umożliwiają również krajowym organom ochrony konsumentów zapewnienie im dodatkowej pomocy.

Konsumenci będą mogli uzyskać odszkodowanie nie tylko za szkody materialne, np. w przypadku zniszczenia ich mienia. Będą mogli również ubiegać się o rekompensatę za straty niematerialne, w tym medycznie stwierdzony uszczerbek na zdrowiu psychicznym. Nowe prawo zapewnia również, że osoby, które poniosły szkodę w postaci zniszczonych lub uszkodzonych danych (np. gdy pliki zostały usunięte z dysku twardego), również będą kwalifikować się do otrzymania odszkodowania.

Rozszerzona odpowiedzialność za szkody powstające powoli

Zgodnie z nową dyrektywą, zawsze musi zostać desygnowane przedsiębiorstwo z siedzibą w UE, takie jak producent, importer lub ich autoryzowany przedstawiciel, które będzie pociągnięte do odpowiedzialności za szkody spowodowane przez wadliwe produkty. Dotyczy to również produktów zakupionych online spoza UE. Aby chronić innowacje, nowe przepisy nie będą miały zastosowania do oprogramowania typu open source, które nie jest częścią działalności komercyjnej.

Okres ponoszenia odpowiedzialności został wydłużony do 25 lat w wyjątkowych przypadkach, gdy objawy pojawiają się powoli. Jeśli postępowanie sądowe zostało wszczęte w tym okresie, poszkodowany nadal będzie mógł uzyskać odszkodowanie po jego upływie.

Cytaty

Po głosowaniu plenarnym, współsprawozdawca Komisji Prawnej (JURI) Pascal Arimont (EPP, BE) powiedział: „Zmiany w dyrektywie pozwalają zachować delikatną równowagę między byciem skutecznym instrumentem pomocy ofiarom wadliwych produktów, a zapewnieniem pewności prawnej podmiotom gospodarczym na szybko zmieniających się rynkach. Zapewniają one, że wadliwe oprogramowanie, aplikacje i sztuczna inteligencja niosą z sobą odpowiedzialność, jednocześnie chroniąc innowacje wśród start-upów sektora cyfrowego. To dostosowanie do cyfryzacji, gospodarki o obiegu zamkniętym i globalnych łańcuchów wartości sprawia, że nowe ramy prawne są skierowane w przyszłość”.

Współsprawozdawca Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (IMCO) Vlad-Marius Botoş (Renew, RO) powiedział: „Aktualizacja dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za produkty była konieczną i mile widzianą inicjatywą. Mnogość innowacyjnych produktów, nowe technologie i nowe relacje handlowe to tylko niektóre z kwestii, którymi należało się zająć. Naszym celem było odciążenie ofiar wadliwych produktów, ale także zapewnienie podmiotom gospodarczym jasności i europejskiego podejścia do nowych produktów i technologii”.

Kolejne kroki

Dyrektywa będzie teraz musiała zostać formalnie zatwierdzona przez Radę. Wejdzie ona w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE. Nowe przepisy będą miały zastosowanie do produktów wprowadzanych na rynek 24 miesiące po wejściu w życie tej dyrektywy.

Kontekst

Nowa dyrektywa w sprawie odpowiedzialności za wadliwe produkty aktualizuje istniejące przepisy, które mają prawie 40 lat, odzwierciedlając pojawienie się nowych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, wzrost zakupów online, w tym produktów spoza UE, oraz ambicję UE, aby zbudować gospodarkę o obiegu zamkniętym. Przepisy te zapewniają dodatkową ochronę konsumentom w UE oprócz krajowych systemów odpowiedzialności.

Exit mobile version