Komisja przyjęła przez Radę 11. pakiet sankcji wobec Rosji.
Pakiet ten zapewni jeszcze lepsze egzekwowanie i wdrażanie sankcji UE wobec Rosji w oparciu o wnioski wyciągnięte z wdrażania w ciągu ostatniego roku.
Jedenasty pakiet zawiera następujące kluczowe elementy:
ŚRODKI HANDLOWE
- Nowe narzędzie przeciwdziałania obchodzeniu środków: pozwoli to UE ograniczyć sprzedaż, dostawy, przekazywanie lub wywóz określonych towarów i technologii objętych sankcjami do niektórych państw trzecich, których jurysdykcje są uważane za stale i szczególnie narażone na obchodzenie środków. To nowe narzędzie „przeciwdziałające obchodzeniu” będzie środkiem wyjątkowym i ostatecznym, gdy inne indywidualne środki i działania informacyjne UE skierowane do zainteresowanych państw trzecich będą niewystarczające, aby zapobiec obchodzeniu.
- Rozszerzenie zakazu tranzytu na niektóre towary wrażliwe (np. zaawansowane technologie, materiały związane z lotnictwem) eksportowane z UE do krajów trzecich przez Rosję. Zmniejszy to również ryzyko obejścia.
- Dodanie 87 nowych podmiotów do listy podmiotów bezpośrednio wspierających kompleks militarno-przemysłowy Rosji w jej agresji na Ukrainę. Podlegają one surowszym ograniczeniom eksportowym w przypadku produktów podwójnego zastosowania i zaawansowanych technologii. Oprócz wymienionych już podmiotów rosyjskich i irańskich obejmuje to teraz również podmioty zarejestrowane w Chinach, Uzbekistanie, Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Syrii i Armenii.
- Ograniczenie wywozu kolejnych 15 przedmiotów technologicznych znalezionych na polu walki na Ukrainie lub sprzętu potrzebnego do ich produkcji. Ściśle współpracujemy z partnerami i dodajemy Szwajcarię do listy naszych krajów partnerskich.
- Zaostrzenie ograniczeń w imporcie wyrobów z żelaza i stali poprzez wymaganie od importerów objętych sankcjami wyrobów z żelaza i stali, które zostały przetworzone w państwie trzecim, udowodnienia, że użyte materiały nie pochodzą z Rosji.
- Zakaz sprzedaży, udzielania licencji, przekazywania lub przekazywania praw własności intelektualnej i tajemnic handlowych używanych w związku z towarami podlegającymi ograniczeniom, aby zapobiec zwykłej produkcji towarów objętych sankcjami poza UE.
- Rozszerzenie zakazu eksportu luksusowych samochodów na wszystkie nowe i używane samochody powyżej określonej pojemności silnika (> 1900 cm³) oraz na wszystkie pojazdy elektryczne i hybrydowe.
- Całkowity zakaz niektórych typów elementów maszyn.
- Uproszczenie struktury załącznika dotyczącego towarów przemysłowych poprzez wymienienie produktów podlegających ograniczeniom w jednej sekcji i szersze definicje produktów w celu lepszej identyfikacji towarów podlegających zakazom wywozu i ograniczenia obchodzenia sankcji poprzez błędną klasyfikację.
ŚRODKI TRANSPORTOWE
- Całkowity zakaz przewozu towarów do UE ciężarówkom z rosyjskimi przyczepami i naczepami. Położy to kres obchodzeniu przez rosyjskiego przewoźnika towarowego zakazu przewozu towarów w UE.
Zakaz dostępu do portów UE dla statków, które biorą udział w transferach między statkami, co do których istnieje podejrzenie, że naruszają rosyjski zakaz importu ropy naftowej lub pułap cenowy koalicji G7. - Zakaz wstępu do portów UE dla statków, jeżeli statek nie powiadomi właściwego organu z co najmniej 48-godzinnym wyprzedzeniem o przeniesieniu statku na statek mającym miejsce w wyłącznej strefie ekonomicznej państwa członkowskiego lub w promieniu 12 mil morskich od linii podstawowej tej strefy wybrzeża państwa członkowskiego.
- Zakaz dostępu do portów UE dla statków, które manipulują lub wyłączają swój system śledzenia nawigacji podczas transportu rosyjskiej ropy podlegające zakazowi importu ropy lub pułapowi cenowemu G7.
ŚRODKI ENERGETYCZNE
- Koniec możliwości importu rosyjskiej ropy rurociągiem do Niemiec i Polski.
- Wprowadzenie ścisłych i bardzo ukierunkowanych odstępstw od istniejących zakazów eksportu, aby umożliwić utrzymanie rurociągu CPC (Caspian Pipeline Consortium), który transportuje kazachską ropę do UE przez Rosję.
- Przedłużenie wyjątku od pułapu cenowego ropy sachalińskiej dla Japonii (do 31 marca 2024 r.).
DODATKOWE AUKCJE
- Ponad 100 dodatkowych osób i podmiotów objętych zamrożeniem aktywów. Należą do nich wyżsi urzędnicy wojskowi, decydenci w sprawie wojny, osoby zaangażowane w nielegalne deportacje ukraińskich dzieci do Rosji, sędziowie, którzy podejmowali politycznie umotywowane decyzje przeciwko obywatelom Ukrainy, osoby odpowiedzialne za grabież dziedzictwa kulturowego, biznesmeni, propagandyści, a także Rosyjskie firmy informatyczne dostarczające krytyczne technologie i oprogramowanie dla rosyjskiego wywiadu, banki działające na terenach okupowanych oraz podmioty współpracujące z rosyjskimi siłami zbrojnymi.
DODATKOWE WYJAŚNIENIA
- Zmiana kryterium umieszczenia w wykazie osób/podmiotów zaangażowanych w obchodzenie sankcji UE, w tym tych, które znacząco frustrują sankcje UE.
- Dodanie nowego kryterium wpisu umożliwiającego wskazanie osób i podmiotów działających w rosyjskim sektorze IT posiadających licencję Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej (FSB) lub rosyjskiego Ministerstwa Przemysłu i Handlu.
- Wprowadzenie odstępstwa umożliwiającego sprzedaż praw majątkowych w rosyjskiej spółce joint venture będącej współwłasnością z osobą notowaną na giełdzie.
- Wprowadzenie odstępstwa umożliwiającego zbycie niektórych rodzajów papierów wartościowych posiadanych przez określone podmioty notowane na giełdzie.
- Dodanie pewnych wyjaśnień do przepisu dotyczącego wymiany informacji między właściwymi organami oraz dotyczącego poszanowania poufności komunikacji między prawnikami a ich klientami w kontekście obowiązków sprawozdawczych.
- Wprowadzenie derogacji umożliwiającej świadczenie usług niezbędnych do ustanowienia zapory znoszącej kontrolę osoby notowanej nad aktywami podmiotu unijnego.
- Wprowadzenie zwolnienia dotyczącego świadczenia usług pilotażowych w określonych okolicznościach.
INNE
- Rozszerzenie zakazu mediów o 5 dodatkowych kanałów.
- Dodatkowe przepisy dotyczące wymiany informacji i sprawozdawczości.
- Wprowadzenie tymczasowego odstępstwa w celu umożliwienia świadczenia zabronionych usług, które są prawnie wymagane w celu zbycia rosyjskich operatorów z UE.
SANKCJE UE
Sankcje UE znacznie ograniczyły polityczne i gospodarcze możliwości Moskwy, powodując poważne obciążenia finansowe, degradując rosyjskie możliwości przemysłowe i technologiczne. Spełniają swoje trzy kluczowe cele: degradują zdolności militarne Rosji do prowadzenia agresji przeciwko Ukrainie, pozbawiają Kreml dochodów, z których finansuje wojnę, oraz obciążają rosyjską gospodarkę kosztami. Sankcje mają wpływ na wszystkie trzy. Ich skutki rosną z czasem, ponieważ sankcje niszczą rosyjską bazę przemysłową i technologiczną.
Ponadto wysłannik ds. sankcji UE, David O’Sullivan, prowadzi działania informacyjne w zakresie współpracy w celu zapobiegania obchodzeniu sankcji w kluczowych krajach trzecich. Pierwsze namacalne efekty są już widoczne. W niektórych krajach wprowadzane są systemy monitorowania, kontroli i blokowania reeksportu. Anomalne, gwałtownie rosnące dane dotyczące handlu niektórymi bardzo konkretnymi produktami/krajami są twardym dowodem na to, że Rosja aktywnie próbuje obejść sankcje. Wymaga to od nas podwojenia wysiłków w walce z obchodzeniem przepisów oraz zwrócenia się do naszych sąsiadów o jeszcze bliższą współpracę. We współpracy z partnerami uzgodniliśmy też priorytetową listę sankcjonowanych towarów bojowych, wobec których biznes powinien zachować szczególną ostrożność i których kraje trzecie nie mogą eksportować do Rosji. Ponadto w UE zidentyfikowaliśmy również towary o krytycznym znaczeniu gospodarczym, w przypadku których przedsiębiorstwa i państwa trzecie powinny zachować szczególną czujność.
Tło
Sankcje UE wobec Rosji okazują się skuteczne. Ograniczają one zdolność Rosji do prowadzenia wojny z Ukrainą, w tym produkcji nowej broni i naprawy istniejącej, a także utrudniają jej transport materiałów.
Geopolityczne, gospodarcze i finansowe implikacje ciągłej agresji Rosji na Ukrainę są jasne, ponieważ wojna zakłóciła światowe rynki towarów, zwłaszcza produktów rolno-spożywczych i energii. UE nadal dba o to, by jej sankcje nie miały wpływu na eksport energii i produktów rolno-spożywczych z Rosji do krajów trzecich.
Jako strażnik traktatów UE Komisja Europejska monitoruje egzekwowanie unijnych sankcji przez państwa członkowskie UE.
UE jest zjednoczona w swojej solidarności z Ukrainą i będzie nadal wspierać Ukrainę i jej obywateli wraz z partnerami międzynarodowymi, w tym poprzez dodatkowe wsparcie polityczne, finansowe, wojskowe i humanitarne tak długo, jak będzie to konieczne.