Na terenie Gdańska pasażerowie mogli zauważyć w ostatnich dniach pojawiające się stopniowo nowe elementy.
Są to zabezpieczone skrzynki, tzw. holdery, umocowane na słupkach. Na każdej takiej skrzyneczce widnieje naklejka z napisem wyjaśniającym, że są to elementy nowego systemu FALA.
Tajemnicze urządzenia stanowią technologiczne przygotowanie instalacji tramwajowej do szybkiego montażu kasowników. Do czasu uruchomienia systemu, czyli jeszcze przez kilka miesięcy, pozostaną na swoich miejscach, zabezpieczone folią i naklejką informacyjną o FALI.
Nowoczesny system
System FALA będzie zaawansowanym technologicznie rozwiązaniem (jednym z najnowocześniejszych tego typu w Europie), w którym znajdą się m.in. konta pasażerów, informacje o cenach biletów, trasach przejazdów autobusów, tramwajów, trolejbusów i pociągów oraz rozkładach jazdy w całym regionie województwa pomorskiego.
System będzie zawierał aplikację, która pozwoli rozliczyć pasażera za przejazdy na danej trasie na podstawie identyfikowania go w różnych środkach komunikacji. Oznacza to, że pasażer po zarejestrowaniu się w systemie, nie będzie musiał kupować biletów u różnych przewoźników. Opłaty za przejazdy odbywać się będą na podstawie potwierdzania jego obecności w poszczególnych środkach komunikacji poprzez „odbijanie się”, czyli checkowanie na specjalnych kasownikach za pomocą telefonu lub karty elektronicznej.
Fala w liczbach
Spółka InnoBaltica, która wdraża ten projekt, uzyskała na jego realizację dofinansowanie w kwocie 90 mln zł z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Dofinansowanie ma pokryć koszt nie tylko systemu, ale także 850 urządzeń walidujących na przystankach kolejowych, 5300 urządzeń w pojazdach komunikacji miejskiej (autobusach, trolejbusach i tramwajach), wydania 300 tys. specjalnych kart, zorganizowania ok. 30 punktów obsługi klienta oraz przeprowadzenia kampanii edukacyjno-informacyjnej w całym województwie.
Szczegóły
FALA – nowoczesne myślenie o transporcie publicznym
System FALA (jego techniczne określenie to Platforma Zintegrowanych Usług Mobilności) będzie największym i najnowocześniejszym systemem poboru opłat za przejazdy transportem publicznym w Polsce. Obejmie swoim zasięgiem sieć kolejową i komunikację miejską w całym województwie pomorskim.
Utworzony zostanie wysoko zaawansowany technologicznie system, w którym znajdą się m.in. konta pasażerów, informacje o cenach biletów, trasach przejazdów autobusów, tramwajów, trolejbusów i pociągów, rozkładach jazdy. System będzie zawierał aplikację bilingową, która pozwoli rozliczyć pasażera za przejazdy na danej trasie na podstawie identyfikowania go w różnych środkach komunikacji. Identyfikacja ta będzie wymagała od pasażera odbijania się w pojeździe lub na przystanku kolejowym na specjalnym czytniku (walidatorze).
Szybkie i proste planowanie podróży
Istotnym elementem systemu będzie też aplikacja mobilna, która będzie umożliwiała zaplanowanie trasy oraz pełne rozliczenie kosztów przejazdu różnymi środkami lokomocji. Istotą pomorskiego systemu będzie zintegrowanie wszystkich środków publicznego transportu zbiorowego z obszaru całego województwa pomorskiego.
Ideą, która przyświecała projektantom FALI było hasło „wsiadam i jadę” – nie muszę znać cen biletów, a i tak poniosę najniższe z możliwych koszty (system uwzględnia moje ulgi, dobiera najlepszą taryfę i jeśli jest taka możliwość, łączy bilety w taki sposób, aby dać jak najniższą sumę). Nie muszę pilnować granicy strefy lub miasta, nie muszę ściągać na telefon kilku aplikacji – innej do kupowania biletów na autobus, innej na SKM i jeszcze innej na pociągi Polregio. Nie muszę też kupować papierowych biletów właściwych dla danego miasta, odpada mi szukanie punktów sprzedaży. Jedyne, co muszę mieć, to ulubiony nośnik identyfikacji (może to być smartfon, karta komunikacyjna lub karta płatnicza, a w ostateczności także bilet papierowy z kodem QR). Odbicie się na specjalnym kasowniku da systemowi sygnał, że wsiadam do pojazdu i opuszczam go w określonym miejscu.
Inteligentne podpowiedzi
Podróżując z FALĄ zarówno mieszkaniec Pomorza, jak i turysta, będzie mógł w trasie liczyć na podpowiedzi o dostępnych lepszych połączeniach, co zwiększy jego gwarancję dotarcia na miejsce w zakładanym czasie. Co bardzo istotne – nowy system będzie działał nie tylko na terenie Trójmiasta czy metropolii gdańskiej. Obejmie on także komunikację w mniejszych miastach – również na obrzeżach województwa. A trzeba pamiętać, że mniejsze ośrodki nie mają finansowych możliwości, aby samodzielnie wdrażać tak innowacyjne projekty. Ich systemy komunikacyjne nie są także obejmowane przez twórców komercyjnych aplikacji typu Jakdojadę czy SkyCash. W praktyce oznacza to, że np. turysta pragnący odwiedzić sztandarowe atrakcje Pomorza, jak np. zamek krzyżacki w Malborku, Muzeum Wisły w Tczewie czy zabytkowy rynek w Chojnicach nie uzyska z nich praktycznych informacji o różnych możliwościach dotarcia do celu ani nie kupi w nich biletu w sposób elektroniczny.
Należy również pamiętać, że chociaż system FALA przygotowywany jest przede wszystkim z myślą o pasażerach i ich komforcie podróżowania, zawiera on również szereg funkcjonalności dla przewoźników i organizatorów transportu publicznego. Raporty on-line – np. o przepełnieniu danego autobusu, trolejbusu, tramwaju czy składu kolejowego, dostarczane w czasie rzeczywistym pozwolą na błyskawiczne reagowanie i np. podstawianie dodatkowych pojazdów tam, gdzie będzie taka konieczność. Jest to szczególnie ważne w sytuacjach zagrożenia epidemiologicznego, z którymi mamy do czynienia aktualnie. Z kolei raporty o pustych przejazdach pozwolą przewoźnikom dostosować wielkość autobusu czy składu do rzeczywistych potrzeb. Być może na niektórych trasach nie będzie konieczności kursowania dużych autobusów i będzie je można stopniowo zastępować ekonomicznymi tzw. busikami.
Obniżenie kosztów
System pozwoli też obniżyć koszt dystrybucji biletów oraz odciąży częściowo kierowców i motorniczych od konieczności ich sprzedawania. Bardzo istotne z punktu widzenia rozliczeń pomiędzy gminami będzie też jednoznaczne i przejrzyste analizowanie wpływów z opłat komunikacyjnych za usługi.
Pojawi się również możliwość łatwego wprowadzenia wspólnych cen biletów i promocji dla kilku organizatorów, a nawet dla całego województwa – w oparciu o rzeczywiste dane przewozowe i rozliczeniowe. Możliwość generowania wielu szczegółowych raportów stanowić będzie ogromne wsparcie organizatorów w planowaniu i ulepszaniu transportu publicznego.
Najważniejsze terminy
Na koniec kilka słów o terminach. Wg harmonogramu projektu pierwszy etap systemu FALA, czyli funkcjonalność aplikacyjna pod nazwą Podróż mobilna, powinien zostać uruchomiony w czerwcu 2022 roku i wtedy też rozpocznie się montaż urządzeń końcowych (kasowników) w pojazdach komunikacji miejskiej i na przystankach kolejowych. Funkcjonalność Podróż z kartą wdrożona zostanie na początku 2023 roku. Począwszy od czerwca 2022 roku otwierane będą punkty obsługi klienta w największych miastach Pomorza, gdzie osoby potrzebujące pomocy przy zakładaniu i obsłudze elektronicznych kont pasażerskich uzyskają fachowe wsparcie.
Terminem kończącym wdrożenie projektu realizowanego przy wsparciu ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko będzie 30 czerwca 2023 roku.
(UMG)