W Lublanie odbyło się spotkanie przywódców Grupy Wyszehradzkiej oraz premiera Słowenii, po którym premierzy V4 wydali wspólne oświadczenie.
Liderzy omówili wzmocnienie ochrony zewnętrznych granic państw członkowskich, która jest skutecznym sposobem zwalczania nielegalnego jej przekraczania. Jeden na siedmiu obywateli europejskich jest obywatelem krajów Grupy Wyszehradzkiej, dlatego bardzo ważny jest głos płynący z tego regionu Europy.
Wspólne oświadczenie premierów Grupy Wyszehradzkiej
W ramach szczytu odbyła się sesja plenarna Grupy Wyszehradzkiej, z udziałem premierów Polski, Słowacji, Czech, Węgier, a także Słowenii, podczas której omówiono działania związane m.in. z odbudową po kryzysie związanym z pandemią COVID-19. Premierzy rozmawiali również o sprawach dotyczących agendy unijnej, między innymi o przyszłości UE oraz wyzwaniach związanych z polityką migracyjną i azylową oraz polityką rozszerzenia.
– Dziękuję i jestem pełen przekonania, że plan, który przedstawił premier Słowenii, to inna reakcja na kryzys – powiedział premier Mateusz Morawiecki. – Dziś nasze państwa chronią naszych obywateli i miejsca pracy. Robimy to bardzo skutecznie, koncentrując się na gospodarce – dodał.
Bieżące sprawy z agendy unijnej
Przywódcy przeanalizowali priorytety słoweńskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, która rozpoczęła się 1 lipca 2021 r. Szefowie rządów rozmawiali także o obszarach współpracy w okresie najbliższego półrocza.
Spośród priorytetów słoweńskiej prezydencji można wskazać m.in. kwestię odporności Unii Europejskiej na kryzysy, w tym te związane z pandemią COVID-19, cyberprzestępczością i atakami na państwową infrastrukturę cyfrową oraz dezinformacją.
– Jako Europa, musimy bardziej przyłożyć się do obrony przed atakami hakerskimi. To jeden z priorytetów na najbliższy czas. Kryzysy mogą być wywoływane przez wojny hybrydowe. Widzimy różne działania państw ościennych, które są niebezpieczne. Musimy razem budować obronę przeciwko takim atakom. Odpowiedzią na to jest fakt, że Europa staje się bardziej odporna – powiedział premier Mateusz Morawiecki.
Wśród tematów rozmów poruszane były także kwestie dotyczące planowanej reformy migracyjno-azylowej oraz prac dotyczących procesu rozszerzenia UE.
Ochrona zewnętrznych granic UE – najważniejsze założenie polityki migracyjnej
Cały czas toczy się debata dotycząca założeń kompleksowej reformy europejskiej polityki migracyjnej i azylowej. Nasz kraj wspiera odpowiedzialne podejście do zarządzania migracją i azylem, kładąc nacisk na zewnętrzny wymiar polityki migracyjnej oraz ochronę zewnętrznych granic Unii Europejskiej.
– Nasze miejsce nie jest w kącie. Musimy razem grać do jednej bramki, żeby Europa stawała się mocniejsza. Musimy także potrafić chronić nasze zewnętrzne granice – podkreślił premier Mateusz Morawiecki.
Celem nowych unijnych rozwiązań powinno być zapewnienie większej skuteczności działań UE i państw członkowskich. Nie można zapomnieć o rozwoju współpracy z kluczowymi krajami pochodzenia i tranzytu. W polskiej ocenie Partnerstwo Wschodnie należy traktować jako region priorytetowy również w kontekście migracyjnym.
Rozszerzenie UE
Kontynuacja procesu rozszerzenia UE należy do priorytetów prezydencji słoweńskiej. Liderzy zgodzili się, że realizacja kolejnych kroków na drodze do rozszerzenia – w szczególności o państwa regionu Bałkanów Zachodnich – jest warunkiem zachowania wiarygodności UE. Czarnogóra i Serbia negocjują już członkostwo w UE, Albania i Macedonia Płn. czekają na otwarcie negocjacji (w marcu 2020 r. została podjęta polityczna decyzja przez Radę), Bośnia i Hercegowina oraz Kosowo posiadają status potencjalnych kandydatów, przy czym BiH liczy na uzyskanie w najbliższym czasie statusu państwa kandydującego. Obecnie najważniejszą kwestią w zakresie polityki rozszerzenia UE pozostaje rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Albanią i Macedonią Północną.
Polska należy do grupy państw UE zabiegających o utrzymanie dynamiki rozszerzenia i reprezentujących najbardziej pro-rozszerzeniowe stanowisko w UE. We wspólnym komunikacie przywódcy V4 powtórzyli swoje jednoznaczne poparcie dla przystąpienia krajów Bałkanów Zachodnich i swoje mocne przekonanie, że przyszłość regionu leży we Wspólnocie Europejskiej. „Ponowne zjednoczenie Europy nie może być kompletne bez przystąpienia tego regionu do Unii Europejskiej” – podkreślono w dokumencie.
Premierzy wyrazili nadzieję na wsparcie i ścisłą współpracę ze słoweńską prezydencją w celu pomyślnego zorganizowania szczytu UE-Bałkany Zachodnie w dniu 6 października 2021 r. w Brdzie.
Od 1 lipca 2021 r. Słowenia przejęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, a Węgry przewodniczą Grupie Wyszehradzkiej
Od lipca Słowenia rozpoczęła półroczną prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. W ramach niej przewodniczy pracom Rady UE oraz pomaga zapewnić ciągłość prac całej Unii Europejskiej. Hasło obecnej prezydencji to: „Wspólna. Odporna. Europa”. Słowenia w swojej prezydencji oprze się m.in. na budowaniu strategii i autonomii UE oraz zwiększeniu bezpieczeństwa w europejskim sąsiedztwie.
Również od początku lipca 2021 roku Węgry przejęły od Polski przewodnictwo pracom w Grupie Wyszehradzkiej. Węgierska prezydencja będzie pod hasłem: „Recharge Europe”, czyli „Naładować Europę”. Motto nawiązuje do konieczności odbudowy po kryzysie spowodowanym przez pandemię COVID-19.
– Dziękuję premierowi Słowenii za zaproszenie Grupy Wyszehradzkiej. Jestem przekonany, że odbudowa gospodarki, wzmocnienie roli państwa, zabezpieczenie naszych granic zewnętrznych i budowanie agendy przeciw protekcjonizmowi, jest właściwą drogą do wzmocnienia Europy Środkowej – powiedział premier Mateusz Morawiecki. – Jestem przekonany, że pięć naszych państw skorzysta na tak zbudowanej agendzie pod przywództwem premiera Słowenii w Radzie Unii Europejskiej – dodał.
Wspólne oświadczenie premierów V4
Po szczycie V4+ z udziałem premiera Słowenii premierzy państw Grupy Wyszehradzkiej wydali wspólne oświadczenie, które podkreśla dotychczasową 30-letnią współpracę oraz zakłada dalsze plany działań w regionie Europy Środkowej.
Przywódcy zaznaczyli w nim m.in., że „Wyzwania i kryzysy dotykające Europę i świat, w tym pandemia COVID-19 jeszcze bardziej zwiększyły znaczenie formatu V4. Kraje Grupy Wyszehradzkiej pomagały sobie nawzajem w różnych wyzwaniach, co pokazało siłę regionalnej solidarności i współpracy”.
Nakreślili także cele na czas po epidemii koronawirusa: „Po pandemii COVID-19 wspólnym celem krajów Grupy Wyszehradzkiej jest znalezienie się wśród tych, którzy skorzystają na globalnych zmianach gospodarczych i politycznych.”
Stwierdzili również, że: „Kraje V4 czują się odpowiedzialne za przyszłość Europy, zachowując jej wartości i zasady oraz wspierając dalsze rozszerzenie UE. Dalsza współpraca V4 w rozwiązywaniu bieżących wyzwań globalnych, takich jak zmiany klimatyczne, digitalizacja czy migracja, również przyczynia się do stworzenia stabilnej, bezpiecznej i globalnie konkurencyjnej Unii Europejskiej.”
Polityka klimatyczna
Kraje V4 oczekują, że Komisja przedstawi wyważony pakiet legislacyjny oparty na zasadach sprawiedliwości i solidarności, a także respektujący różne pozycje wyjściowe, specyficzne uwarunkowania krajowe oraz prawo państw członkowskich do decydowania o własnym bilansie energetycznym. We wspólnym komunikacie premierzy V4 wyrazili przekonanie, że obniżenie emisji dwutlenku węgla musi iść w parze z bezpiecznymi i przystępnymi cenowo dostawami energii, co jest niezbędne do zapewnienia długoterminowej konkurencyjności UE. Nasz kraj konsekwentnie wskazuje, że przyjęte rozwiązania prawne nie mogą ustanawiać mechanizmów skutkujących nieproporcjonalnymi obciążeniami dla biedniejszych państw członkowskich.
W grudniu 2020 roku przywódcy państw UE zatwierdzili wiążący unijny cel redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55 proc. do 2030 roku w odniesieniu do 1990 roku. Chcąc zapewnić skuteczne osiągnięcie przyjętego celu, Komisja Europejska zaproponuje pakiet legislacyjny. Już w połowie lipca 2021 roku ma być opublikowana pierwsza transza projektów.
(KPRM)