„Wprowadzenie systemu kaucyjnego pozwoli na zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska przez odpady szklane i zapewni lepszy surowiec do recyklingu.
Aby system ten funkcjonował prawidłowo, musi być powszechnie dostępny, a także zapewniać łatwy zwrot opakowania i odzyskanie kaucji. Chcemy, żeby był on czytelny dla użytkowników, dlatego zaproponowaliśmy objęcie systemem także innych opakowań szklanych” – powiedział wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba.
Jak zbierane będą opakowania i odpady opakowaniowe
Zgodnie z projektem ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach, system kaucyjny obejmie butelki szklane do 1,5 l (jednorazowego oraz wielorazowego użytku), puszki aluminiowe do 1l oraz butelki z tworzywa sztucznego do 3l.
Koniec z „małpkami na ulicach”
– Włączenie do systemu kaucyjnego szklanych butelek jednorazowego użytku o pojemności do 1,5l ma pomóc rozwiązać problem zanieczyszczania środowiska z tzw. małpkami. W przypadku nieobjęcia ich systemem kaucyjnym istniałoby też ryzyko przechodzenia producentów z butelek wielokrotnego użytku na jednorazowe, czego chcemy uniknąć – wyjaśnił.
Wiceminister klimatu i środowiska zwrócił również uwagę, że takie rozwiązanie pozwoli na ograniczenie dezorientacji konsumentów, która mogłaby wystąpić gdyby część butelek szklanych została objęta systemem, a część pozostała poza nim.
Jak dodał, nowe propozycje przewidują, że do systemu kaucyjnego mają zostać włączone również puszki aluminiowe o pojemności do 1l. Ma to wpłynąć m.in. na wzrost poziomów ich zbierania, które według branży zwiększą się o 10%, czyli ok. 400 mln szt. Zmiana ta zapewni też większy poziom finansowania systemu kaucyjnego.
– Takie opakowania znajdują się w obiegu zamkniętym z pominięciem jednostek handlowych, które w planowanym systemie mają funkcję związaną z poborem i zwrotem kaucji. Dlatego też ewentualne rozliczenia związane z kaucją byłyby problematyczne dla takich podmiotów – mówił wiceminister Jacek Ozdoba.
Wysokość kaucji
Projekt ustawy przekazany do konsultacji nie określał wysokości stawki kaucji na opakowania. Natomiast zgodnie z decyzją Kierownictwa Ministerstwa Klimatu i Środowiska projekt w tym zakresie zostanie zmieniony.
– Ustawa określi maksymalną stawkę kaucji, natomiast stawki dla poszczególnych rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym będą określone w rozporządzeniu – powiedział wiceminister Ozdoba.
Zaproponowane przepisy zobowiązują każdy sklep o powierzchni handlowej powyżej 100 m2 do odbierania pustych opakowań i odpadów opakowaniowych powstałych z opakowań objętych systemem kaucyjnym oraz do zwrotu kaucji. Mniejsze jednostki handlowe będą mogły odbierać te opakowania i odpady opakowaniowe oraz zwracać kaucję na zasadzie dobrowolności. Wszystkie jednostki handlowe będą natomiast zobowiązane do pobierania kaucji.
Kto będzie tworzyć system kaucyjny
System kaucyjny tworzyć będą wprowadzający napoje w opakowaniach. Projektowane przepisy pozostawiają jednak dużą swobodę przedsiębiorcom w tym zakresie, określając jednak warunki, które taki system powinien spełniać.
– Projekt ustawy nie narzuca przedsiębiorcom tworzącym system wyboru sposobu zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych. Będą mogli więc oprzeć się wyłącznie na zbieraniu opakowań i odpadów przez sklepy, ale także instalować automaty do odbierania butelek w sklepach i poza nimi – podkreślił wiceminister klimatu i środowiska.
Wprowadzających reprezentował będzie jeden podmiot. Uruchomienie systemu kaucyjnego będzie wymagało uzyskania zezwolenia, wydanego w drodze decyzji, przez ministra właściwego do spraw klimatu.
Wprowadzający produkty w opakowaniach objęci systemem będą mieli obowiązek osiągnąć poziomy selektywnego zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych co najmniej w wysokości określonej w załączniku do ustawy (docelowo 90% wprowadzonych opakowań objętych systemem). W przypadku nieosiągnięcia wymaganych poziomów selektywnego zbierania wprowadzający będą ponosili opłatę produktową.