Przed nami oczekiwana noc sylwestrowa pełna magicznej atmosfery i nadziei, że nadchodzący rok będzie bardzo udany.
Większość z nas chce przeżyć ten czas w niezapomniany i huczny sposób. Ale to również noc, podczas której odpalamy więcej fajerwerków niż przez cały rok. Niestety używanie środków pirotechnicznych bardzo często wiąże się z ogromną ilością poparzeń, zranień i pożarów, a nawet wypadków śmiertelnych. Przyczyną większości przykrych wydarzeń jest niewłaściwe użytkowanie fajerwerków i nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa. Pamiętajmy, że fajerwerki są materiałami wybuchowymi i muszą być używane ostrożnie i zawsze zgodnie z instrukcją. Dlatego policjanci jak co roku sprawdzają punkty handlowe oferujące fajerwerki i interweniują w sytuacjach naruszania zakazu ich sprzedaży.
Warto pamiętać, że w rękach, nietrzeźwych, nieodpowiedzialnych i cynicznych osób, mogą się one stać olbrzymim zagrożeniem.
Nie ma właściwie nocy sylwestrowej bez interwencji medyków, którzy reagują na wypadki z udziałem osób, które odniosły obrażenia przy odpalaniu fajerwerków. Mimo corocznie powtarzanych przez służby apeli o zachowanie szczególnej ostrożności oraz stosowaniu się do zasad bezpieczeństwa podczas odpalania fajerwerków, wciąż dochodzi do wielu poważnych urazów: oparzeń skóry, uszkodzeń ciała, utraty wzroku, kalectwa, a nawet zdarzeń ze skutkiem śmiertelnym. Niestety katalizatorem tego rodzaju tragedii bardzo często jest alkohol. Osoby, które po niego sięgają, nie powinny później odpalać fajerwerków. Niezwykle ważne jest to, abyśmy podczas ich korzystania zachowali szczególną ostrożność i zdrowy rozsądek. Nie wolno rzucać petard w tłum czy też kierować je w stronę innych osób. Zwraca się ze szczególnym apelem do rodziców, by zwracali uwagę swoim dzieciom na zagrożenia z jakimi mogą się spotkać w przypadku używania petard i innych materiałów pirotechnicznych.
Pamiętajmy, że prawo zakazuje używania wyrobów pirotechnicznych w miejscach publicznych, za wyjątkiem 31 grudnia oraz 1 stycznia. W większości gmin wprowadzono okresowe ograniczenia w stosowaniu materiałów pirotechnicznych. W szczególnie uzasadnionych wypadkach, w okresie objętym zakazem ich stosowania, zgodę na używanie materiałów pirotechnicznych wydaje właściwy wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
Nie zapominajmy, że huk petard niepokoi zwierzęta, szczególnie domowe czworonogi, które nieprzyzwyczajone, mocno przezywają ten okres, zdarzają się im nawet ucieczki. Warto więc, mieć na uwadze naszych małych towarzyszy i zadbać o to, by nasi milusińscy nie byli narażeni na dokuczliwe odgłosy wystrzałów.
Pamiętajmy:
- ograniczenia w używaniu fajerwerków wprowadzają zarówno przepisy kodeksu wykroczeń, jak i przepisy prawa miejscowego,
- sprzedaż osobom niepełnoletnim, fajerwerków lub petard jest przestępstwem i każdy, kto dopuszcza się takiego czynu, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2,
- kupujmy fajerwerki tylko u sprawdzonych, rzetelnych sprzedawców i stosujmy się do instrukcji zamieszczonych na opakowaniach fajerwerków,
- przypadki handlowców którzy sprzedają, petardy dzieciom, należy zgłosić na Policję, uchroni to najmłodszych, którzy często padają ofiarami fajerwerków,
- pod żadnym pozorem petard nie powinny odpalać dzieci, które podczas pokazu muszą być pod stałą opieką osób dorosłych.
Przed zakupem materiałów pirotechnicznych należy sprawdzić, czy:
- wyrób pochodzi z legalnego źródła, podana jest nazwa producenta wraz z danymi adresowymi oraz oznaczenie CE,
- dołączona jest instrukcja obsługi w języku polskim, zawierająca co najmniej: informację dotyczącą sposobu odpalenia oraz ostrzeżenia dotyczące bezpieczeństwa podczas użytkowania,
- obudowa nie posiada żadnych wad mechanicznych: pęknięć, przerwań, wgnieceń czy wybrzuszeń,
- elementy składowe są dobrze ze sobą połączone i nie przesuwają się,
- wyrób, który jest przeznaczony do pionowego ustawienia na podłożu lub wkopania w ziemię, jest wyposażony w oprzyrządowanie pozwalające na właściwe ustawienie w sposób wykluczający przewrócenie lub przechylenie się w trakcie działania,
- petarda przeznaczona do trzymania w dłoni posiada uchwyt zapewniający bezpieczne utrzymanie podczas palenia (nigdy nie próbujmy odpalać z dłoni nieprzeznaczonych do tego środków pirotechnicznych!).
Podczas używania wyrobów pirotechnicznych pamiętajmy:
- wyroby pirotechniczne i ich odpalanie to niebezpieczna zabawa, dlatego wolno je odpalać wyłącznie pod nadzorem dorosłych,
- należy czytać instrukcje, bezwzględnie przestrzegać zaleceń producenta i zwracać uwagę na ostrzeżenia. Wybuchająca petarda nie tylko może spowodować oparzenia rąk i twarzy, ale także poważniejsze uszkodzenia ciała, np. utratę wzroku, palców lub całej ręki,
- korzystając z fajerwerków należy wybrać miejsce, w którym nie zrobimy nikomu krzywdy i niczego nie zniszczymy. Sprawdźmy, każdorazowo czy na drodze ładunku nie znajdują się drzewa lub linie energetyczne,
- nie wolno używać wyrobów pirotechnicznych w pomieszczeniach zamkniętych oraz w pobliżu obiektów, które mogą być narażone na pożar,
- zachowajmy bezpieczną odległość – jest ona podana w instrukcji obsługi. Nigdy nie pochylajmy się nad ładunkiem – stańmy z boku i trzymajmy źródło ognia w wyciągniętej ręce,
- nie odpalajmy petard po spożyciu alkoholu lub środków odurzających oraz w okolicznościach mogących narazić innych na niebezpieczeństwo,
- jeśli po odpaleniu fajerwerku lub wypaleniu lontu okaże się, że ten nie eksplodował, nie podchodźmy, aby sprawdzić, co się stało, po żadnym pozorem nie odpalajmy produktów uszkodzonych lub po terminie ważności,
- fajerwerki używajmy z poszanowaniem zasad współżycia społecznego, pamiętając o sprzątnięciu wystrzelonych i zużytych produktów,
- gdy doszło do wypadku, wezwijmy służby ratownicze. Zadzwońmy natychmiast pod numer alarmowy 112.
Zadbajmy wspólnie o to, aby koniec odchodzącego roku i początek Nowego Roku był dla nas wszystkich spokojny i bezpieczny.
Organizator powinien uwzględnić m.in. takie elementy jak:
- warunki ewakuacji ludzi (co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne z pomieszczeń) – drogi powinny być drożne
- wykończenie wnętrz – nie powinno używać się materiałów i wyrobów łatwo zapalnych (bezwzględny zakaz stosowania na drogach ewakuacyjnych materiałów luźno zwisających i wyrobów budowlanych łatwo zapalnych)
- sprawność działania urządzeń przeciwpożarowych (systemów sygnalizacji pożarowej, stałych urządzeń gaśniczych, gaśnic),
- zapewnienie dostępu do gaśnic i wyjść ewakuacyjnych,
- oznakowanie dróg ewakuacyjnych,
- znajomość przez pracowników obsługi i służb ochrony obiektu zasad postępowania na wypadek powstania pożaru (w szczególności zasad organizacji i prowadzenia ewakuacji i sposobów alarmowania straży oraz służbom ratowniczych),
- drożne drogi dojazdowe dla samochodów ratowniczych.
Istotny pod względem prawnym jest fakt, że sprzedaż niepełnoletnim fajerwerków lub petard jest przestępstwem i każdy, kto dopuszcza się takiego czynu, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2. Informujmy Policję o handlowcach, którzy sprzedają petardy dzieciom – uchroni to najmłodszych, którzy często padają ich ofiarami.
Niewłaściwe i nieuprawnione zachowanie może także skutkować odpowiedzialnością określoną w Kodeksie Wykroczeń:
Artykuł 51. § 1. Kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
Artykuł 83. § 1. Kto nieostrożnie obchodzi się z materiałami wybuchowymi, łatwo zapalnymi lub substancjami promieniotwórczymi albo wykracza przeciwko przepisom o wyrobie, sprzedaży, przechowywaniu, używaniu lub przewożeniu takich materiałów, podlega karze aresztu, grzywny albo karze nagany.
§ 2. W razie popełnienia wykroczenia można orzec przepadek przedmiotów stanowiących przedmiot wykroczenia.
oraz w Ustawie o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym:
Artykuł 37. Kto sprzedaje wyroby pirotechniczne, wyłączone spod koncesjonowania lub broń, na posiadanie której nie jest wymagane pozwolenie, osobom niepełnoletnim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.