Priorytetem dla Straży Granicznej jest zarówno ochrona polskiej granicy i kontrola ruchu granicznego, jak i przeciwdziałanie nielegalnej migracji.
W 2018 roku funkcjonariusze przeprowadzili szereg realizacji, których efektem było rozbicie grup przestępczych, w tym także tych o charakterze międzynarodowym. W wielu przypadkach nielegalna migracja związana była z procederem handlu ludźmi.
Zwalczanie i przeciwdziałanie nielegalnej migracji to szereg działań nie ograniczających się jedynie do fizycznej ochrony granicy. To także kontrole legalności pobytu i zatrudnienia cudzoziemców prowadzone na terytorium całego kraju oraz opiniowanie wniosków cudzoziemców, którzy chcą swój pobyt w Polsce zalegalizować. To również praca operacyjna, która ma na celu ustalenie i zatrzymanie osób organizujących nielegalną migrację, by w ten sposób zapobiegać tworzeniu kanałów przerzutowych.
W 2018 roku Straż Graniczna przeprowadziła kilka dużych realizacji, zakończonych rozbiciem grup przestępczych, również o charakterze międzynarodowym, które zajmowały organizacją nielegalnej migracji. Zakończono 50 śledztw, z czego w 40 przypadkach prokurator sporządził akty oskarżenia, a zarzuty usłyszało 331 podejrzanych.
W pierwszym półroczu 2018 r. funkcjonariusze z Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej zatrzymali dwóch obywateli Bułgarii, którzy stanowili trzon międzynarodowej grupy przestępczej, zajmującej się organizowaniem nielegalnej migracji. Migranci przerzucani byli przez granice poszczególnych państw z narażeniem ich zdrowia i życia w przestrzeniach ładunkowych samochodów ciężarowych, a przez granicę polsko-niemiecką w pojazdach typu kombi przewożono nawet po 10 osób. W toku prowadzenia sprawy stwierdzono, że szlak migracyjny wiódł z Turcji przez kraje Europy Środkowo–Wschodniej do Polski, a następnie poprzez Niemcy do krajów Europy Zachodniej. W trakcie dalszych czynności zatrzymano kolejnych dwóch członków grupy przestępczej. W sprawie nawiązano ścisłą współpracę ze stroną niemiecką. Sąd uznał winę zatrzymanych, wymierzając im kary bezwzględnego pozbawienia wolności. Łącznie udokumentowano przerzut 187 cudzoziemców.
W drugim półroczu 2018 r. funkcjonariusze z Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej rozbili zorganizowaną, międzynarodową grupę przestępczą, zatrzymując w Warszawie obywatela Rosji narodowości czeczeńskiej oraz 2 obywateli Ukrainy. Byli oni głównymi organizatorami nielegalnego przerzutu przez granice RP obywateli Wietnamu, którzy chcieli dotrzeć do innych krajów UE. W wyniku zgromadzonego materiału dowodowego ustalono, że grupa przestępcza dokonała co najmniej 40 przerzutów wietnamskich migrantów z Polski do Niemiec dla nie mniej niż 120 wietnamskich migrantów. Zgromadzono również materiał dowodowy wskazujący na kierowanie gróźb karalnych przy użyci broni palnej przez głównego organizatora w stosunku do kierowców, którzy odmawiali dalszej współpracy polegającej na przewozie nielegalnych migrantów. Organizatorzy zostali tymczasowo aresztowani na okres 3 miesięcy.
Z końcem roku 2018 r. funkcjonariusze z Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej, we współdziałaniu z Nadodrzańskim OSG oraz Komendą Główną SG, w kilku miejscach na terenie całego kraju zatrzymali 5 obywateli Wietnamu oraz 3 obywateli RP. Byli to członkowie zorganizowanej, międzynarodowej grupy przestępczej, zajmującej się organizowaniem nielegalnej migracji obywateli Wietnamu szlakiem wiodącym przez Federację Rosyjską, Białoruś, Ukrainę lub Słowację do Polski, skąd dalej do Niemiec, Francji, Belgi oraz innych krajów UE. W toku prowadzenia sprawy ustalono, że podczas swojej działalności grupa zorganizowała przerzut ponad 100 obywateli Wietnamu. Grupą kierowali dwaj Wietnamczycy, natomiast w jej skład wchodzili zarówno Polacy, jak i Wietnamczycy. Sprawcy stanowiący trzon grupy przestępczej (8 osób) zostali tymczasowo aresztowani.
Zwalczanie nielegalnej migracji wiąże się także ze zwalczaniem przez Straż Graniczną innego transgranicznego procederu, a mianowicie handlu ludźmi.
W 2018 roku Straż Graniczna ujawniła 61 ofiar handlu ludźmi, pochodzących z Ukrainy, Białorusi, Polski, ale także z Filipin, Wietnamu, Gambii czy Gwinei. W porównaniu z rokiem 2017, w którym ujawniono 43 osoby, nastąpił wzrost pozytywnych identyfikacji o ponad 40 %. Głównym obszarem wykorzystywania zidentyfikowanym przez SG była praca lub usługi o charakterze przymusowym. Za popełnienie zbrodni handlu ludźmi grozi kara pozbawienia wolności od lat 3 do 15.
W największej prowadzonej przez Straż Graniczną w roku 2018 sprawie Morskiego Oddziału Straży Granicznej ujawniono 38 ofiar handlu ludźmi (18 z Ukrainy, 12 z RP i 8 z Białorusi), wyzyskiwanych do pracy przymusowej w Polsce oraz Szwecji. W wyniku działań MOSG rozbito zorganizowaną grupę przestępczą, zatrzymując 3 głównych sprawców, obywateli RP. Sprawcy procederu, czerpiąc korzyści finansowe z niewypłaconych należności przysługujących pracownikom – głównie obywatelom Ukrainy, Polski i Białorusi – uczynili sobie z tego stałe źródło dochodu. Szacuje się, że sprawcy mogli wykorzystać do pracy przymusowej ponad 540 osób (pochodzących z Ukrainy, Polski, Białorusi, ale także Mołdawii, Gruzji, Rosji czy Armenii), osiągając w ten sposób dochód w wysokości nie mniej niż 4,5 mln zł.
Pod koniec roku 2018 na wokandę Sądu Okręgowego w Warszawie weszła sprawa Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej, w trakcie której zidentyfikowano łącznie 28 potencjalnych ofiar handlu ludźmi, pochodzących głównie z Ukrainy i Białorusi. Cudzoziemcy wykorzystywani byli do pracy lub usług o charakterze przymusowym, pracując jako pomoc kuchenna w ponad 60 restauracji na terenie Warszawy.
(SG)