Polska od początku roku sprawuje przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej.
Premier Donald Tusk zaprezentował polskie priorytety podczas sesji Parlamentu Europejskiego w Strasburgu. Fundamentem działań naszej prezydencji przez najbliższe pół roku jest wielowymiarowe bezpieczeństwo, a jej hasło przewodnie to “Bezpieczeństwo, Europo!”. Szef polskiego rządu zaapelował do europarlamentarzystów o odwagę w działaniu.
Wspólnota najważniejszą wartością
Przez najbliższe pół roku Polska będzie kreować rzeczywistość w Unii Europejskiej. Europa musi być silna w obliczu wyzwań, przed którymi stoi: agresja Rosji na Ukrainę, rosnące napięcia geopolityczne czy zagrożenia hybrydowe.
“Za najważniejsze uznaliśmy bezpieczeństwo, a motto prezydencji to “Bezpieczeństwo, Europo!” – rozpoczął swoje przemówienie w Parlamencie Europejskim Donald Tusk.
Wielowymiarowe bezpieczeństwo jako priorytet polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, to odpowiedź na niepewność co do przyszłości i kierunków, w których pójdzie Europa.
“Dzisiaj najważniejsze słowa, jakie powinny paść tu w Parlamencie Europejskim, to słowa skierowane wprost do Europejek i Europejczyków – podnieście wysoko swoje głowy” – kontynuował premier na sali plenarnej w Strasburgu.
Unia Europejska to 27 państw członkowskich i 450 milionów ludzi, które od lat uzgadniają wspólne stanowiska i kreują polityczną rzeczywistość w kluczowych momentach. Możemy być dumni z tego, że jesteśmy członkiem Unii Europejskiej.
“Europa była, jest i będzie wielka. Nie ma powodu, aby Europa uznała, że znaleźliśmy się w absurdzie czy egzystencjalnych kłopotach i problemach” – dodał szef polskiego rządu.
Premier podkreślił, że Europa nie ma żadnych powodów do kompleksów. Pomimo licznych wyzwań, kryzysów, czasami różnych poglądów Unia Europejska stale się rozwija, a Europejkom i Europejczykom żyje się lepiej.
“Potrafimy jako Europejczycy odnajdywać każdego dnia, każdego roku tę przestrzeń wspólną. Przecież to ona powoduje poczucie wspólnoty” – mówił Prezes Rady Ministrów.
Donald Tusk przedstawił w Strasburgu priorytety polskiej prezydencji w Radzie UE. Jest to 7 filarów bezpieczeństwa: zewnętrzne, wewnętrzne, informacyjne, energetyczne, ekonomiczne, żywnościowe i zdrowotne.
Zdolność do obrony – bezpieczeństwo zewnętrzne
Bezpieczeństwo w różnych wymiarach jest najważniejsze z punktu widzenia codziennego życia Europejczyków, państw członkowskich, a także Unii jako całości. To wyzwanie, które stawia przed sobą UE. Wypowiedzi nowego Prezydenta Stanów Zjednoczonych powinniśmy traktować jako zachętę do tego, aby Europa stawała się jeszcze silniejsza.
“W kwestii sojuszniczej współpracy na rzecz bezpieczeństwa świata Zachodu, Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych, Kanady, całego NATO – nadal musimy starać się nie tylko mówić wspólnym językiem, ale także podejmować działania” – mówił premier.
Teraz my, jako Unia Europejska, musimy zwiększyć nasze zdolności obronne. Europa nie może oszczędzać na swoim bezpieczeństwie. Musimy zwiększyć wydatki na obronność.
“Trzeba na nowo uwierzyć w swoją siłę. Ten potencjał jest faktem. Jesteśmy silni i równi największym potęgom światowym, tylko musimy w to uwierzyć” – podkreślił Donald Tusk.
Wizyta szefa polskiego rządu w Strasburgu rozpoczęła się spotkaniem z przewodniczącą Parlamentu Europejskiego Robertą Metsolą.
Ochrona ludzi i granic – bezpieczeństwo wewnętrzne
Nielegalna migracja to wyzwanie, z którym zmaga się wiele państw Europy. Będziemy poszukiwać nowych rozwiązań służących bezpieczeństwu granic zewnętrznych Unii, we współpracy z partnerami międzynarodowymi.
“Można sobie poradzić z problemem nielegalnej migracji i szerzej z problemami dotyczącymi bezpieczeństwa wewnętrznego Europy bez nacjonalistycznych, ksenofobicznych haseł” – zapewniał premier.
UE powinna wspólnie dążyć do zwiększenia potencjału w zakresie ochrony ludności, odporności na katastrofy, ratownictwa i pomocy humanitarnej.
Odporność na obcą ingerencję i dezinformację – bezpieczeństwo informacyjne
Rosyjska i białoruska dezinformacja dociera do nas każdego dnia. Wykorzystywana jest przeciwko Europie do ingerencji w sprawy wewnętrzne. Europa musi z tym walczyć, podejmować wysiłki na rzecz zapobiegania i zmniejszania skutków wrogich działań w cyberprzestrzeni, w tym w sytuacjach związanych z ingerencją państw trzecich w systemy informatyczne UE.
“Musimy znaleźć metodę, aby uniemożliwić ingerowanie, destruowanie naszej demokracji, naszych wyborów przez przede wszystkim rosyjskie fabryki kłamstwa i dezinformacji” – zaznaczył szef rządu.
Polska będzie dążyć do wzmacniania koordynacji i współpracy państw UE w walce
z dezinformacją oraz manipulowaniem informacjami. Chodzi również o ochronę dzieci i młodzieży przed przemocą i kłamstwem pojawiającym się w Internecie.
Zapewnienie bezpieczeństwa i swobody działalności gospodarczej – bezpieczeństwo ekonomiczne
Europejska gospodarka na nowo powinna stać się najbardziej kreatywna i konkurencyjna.
“Bądźcie w tej kadencji parlamentem, który zdobędzie się na wielki wysiłek deregulacji. Bądźcie odważni, odrzućcie rutynę” – apelował Donald Tusk do europosłów.
Od działań deregulacyjnych Parlamentu Europejskiego będzie zależała konkurencyjność Europy. Rząd chce wspierać przedsiębiorstwa w adaptacji do dynamicznych zmian związanych z transformacją klimatyczną i cyfrową, od której pomyślności zależy utrzymanie dobrobytu UE. Będzie także koncentrować się na znoszeniu barier i obciążeń biurokratycznych.
Transformacja energetyczna – bezpieczeństwo energetyczne
Wspólnota europejska musi być niezależna pod względem energetycznym. Funkcjonowanie Europy nie może być uzależnione od rosyjskich dostaw. Niektóre regulacje europejskie doprowadziły do tego, że cena energii w niektórych krajach członkowskich, jest nieakceptowalnie wysoka.
“Europa nie może przegrać konkurencji globalnej, nie może stać się kontynentem ludzi i idei naiwnych. Jeśli zbankrutujemy, to nikt już nie będzie dbał o środowisko naturalne na świecie” – zaznaczył Prezes Rady Ministrów.
Jeśli Europa chce być konkurencyjna musi obniżyć koszty energii. Bezpieczeństwo energetyczne Unii to dziś także zapewnienie obywatelom dostępu do energii w odpowiedniej ilości i przystępnej cenie.
Konkurencyjne i odporne rolnictwo – bezpieczeństwo żywnościowe
Europa musi dbać o to, aby rolnictwo było zrównoważone. Troska o rolników i ich plony jest kluczowa dla naszej przyszłości.
“Bezpieczeństwo żywnościowe Europy, to nie jest tylko samowystarczalność Europy, jeśli chodzi o produkty rolne. To jest także najlepsze rolnictwo na świecie, ale musi być zrównoważone” – powiedział premier.
Dla zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego oraz odpowiednich dochodów rolnikom i przedsiębiorcom kluczowa jest silna i wspierająca rolników Wspólna Polityka Rolna.
„Sygnalizowałem potrzebę szybkiego działania, tak aby zdjąć niektóre ciężary z europejskich rolników i rolnictwa, żeby zamienić nakazy na zachęty” – dodał Donald Tusk.
Polska podczas przewodnictwa będzie dążyć do kształtowania WPR, która zachęca, a nie zmusza rolników do działań chroniących środowisko i wskazuje korzyści ze zwalczania oraz zapobiegania skutkom zmian klimatu, takim jak np. powodzie i susze.
Bezpieczeństwo zdrowotne
Dużym wyzwaniem jest obecnie zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Unia Europejska musi podjąć konkretne działania, aby chronić zdrowie najmłodszych w dobie rozwoju technologii cyfrowej.
“Nasza przyszłość będzie zależała od kondycji psychicznej tych, którzy dzisiaj mają 5, 10 lat. To jest nasz największy skarb” – mówił szef rządu.
Europa musi być również odpowiednio przygotowana na sytuacje podobne do pandemii COVID-19, ale również innych wyzwań w zakresie zdrowia. Dlatego będziemy dążyć do poprawy bezpieczeństwa lekowego w Unii ze szczególnym uwzględnieniem perspektywy pacjentów.
Odważne decyzje dla Europy
Na zakończenie swojego wystąpienia w Parlamencie Europejskim, Donald Tusk zaapelował do eurodeputowanych o odwagę w kształtowaniu europejskiego prawa.
“Pamiętamy w Polsce słowa, które stały się źródłem siły i zwycięstwa Solidarności, a więc Europy też w jakimś sensie, w czasie nocy komunizmu w Polsce – “Nie lękajcie się” – zwrócił się do europarlamentarzystów premier.
Po wystąpieniu premiera Donalda Tuska odbyła się w PE debata na temat priorytetów polskiej prezydencji w radzie UE.
Posłowie debatowali z premierem Donaldem Tuskiem o priorytetach polskiej prezydencji
Donald Tusk przedstawił w środę eurodeputowanym swoje cele związane z przewodnictwem Polski w Radzie UE oraz strategię „Bezpieczeństwo, Europo!”.
Podczas debaty w sali plenarnej w Strasburgu premier Tusk powiedział, że bezpieczeństwo jest kluczowym priorytetem dla Europy ze względu na konflikt trwający na jej granicach, zmiany polityczne w USA oraz wyzwanie, jakie stanowią kłamstwa i dezinformacja online. Podkreślił, że konieczne jest wydawanie do 5% PKB na bezpieczeństwo i obronę i ostrzegł, że Europa musi się uzbroić, aby przetrwać: „Ludzie nie mogą kojarzyć demokracji z brakiem siły” – powiedział. „Nie pytajcie Ameryki, co może zrobić dla naszego bezpieczeństwa, zapytajcie siebie, co my możemy zrobić dla naszego bezpieczeństwa”.
Donald Tusk powiedział posłom, że polska prezydencja chce zminimalizować zagrożenie nielegalną migracją, ponieważ przywódcy europejscy są odpowiedzialni za utrzymanie bezpiecznych granic i terytorium. Podkreślił jednak, że można to zrobić bez nacjonalistycznych i ksenofobicznych haseł. Odniósł się również do rozszerzenia UE i przystąpienia Ukrainy jako celów na przyszłość.
Kolejnym priorytetem dla Polski jest ograniczenie cen energii i uzależnienia energetycznego od krajów trzecich, zwłaszcza Rosji, a Donald Tusk powiedział, że przegląd przepisów, w tym w ramach Zielonego Ładu, jest konieczny, aby zapewnić obywatelom UE dostęp do tańszej energii. „Musimy chronić nasz klimat, ale nie możemy pozwolić sobie na brak konkurencyjności” – powiedział. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo żywnościowe, opowiedział się za zmniejszeniem obciążenia rolników. Zwrócił również uwagę na znaczenie bezpieczeństwa zdrowotnego, w szczególności na epidemię zdrowia psychicznego i potrzebę ochrony europejskiej młodzieży przed szkodliwym wpływem niektórych treści online.
„Nasza przyszłość jest w naszych rękach, a nie Chińczyków czy Amerykanów, i nie powinniśmy się bać” – podsumował.
Odpowiadając w imieniu Komisji Europejskiej, komisarz ds. Morza Śródziemnego Dubravka Šuica podkreśliła potrzebę zjednoczenia się za Ukrainą i przyjęcia 16. pakietu sankcji przeciwko Rosji. Zapowiedziała również specjalny plan odbudowy dla Strefy Gazy w połączeniu z „wieloletnim programem wsparcia dla Autonomii Palestyńskiej, opartym na reformach, które pomogą utorować drogę do rozwiązania dwupaństwowego”.
Ask not what America can do for Europe and its security – ask what we ourselves can do for it. Europe was, is, and will always be great. pic.twitter.com/zp0Q69LY6t
— Donald Tusk (@donaldtusk) January 22, 2025
Komisarz Šuica przedstawiła następnie wyniki prac Komisji w ramach siedmiu wymiarów bezpieczeństwa priorytetowych dla polskiej prezydencji, w tym białą księgę w sprawie przyszłości europejskiej obrony, nowe propozycje dotyczące powrotów i nielegalnych migrantów, a także zaktualizowaną koncepcję listy bezpiecznych krajów trzecich, nadchodzącą propozycję w sprawie Tarczy Demokracji i plan działania w sprawie przystępnych cen energii.
Reakcje posłów do PE
W swoich wystąpieniach kilku posłów pochwaliło zmianę przywództwa w Radzie Unii Europejskiej, a także wysiłki premiera Tuska na rzecz utrzymania praworządności i wartości demokratycznych zarówno na szczeblu krajowym, jak i europejskim. Większość mówców poparła wezwanie polskiej prezydencji do priorytetowego potraktowania kwestii bezpieczeństwa. Podkreślali potrzebę zwiększenia wydatków na wojsko, rozwoju silnego przemysłu obronnego oraz zacieśnienia współpracy z NATO i innymi krajami spoza UE.
Wielu posłów argumentowało, że bezpieczeństwo europejskie musi być również realizowane poprzez niezależność energetyczną. Naciskali oni na kontynuowanie wysiłków UE na rzecz zmniejszenia zależności od rosyjskich źródeł energii, przy jednoczesnym zapewnieniu obywatelom dostępu do przystępnej cenowo energii. Kilku posłów podkreśliło znaczenie rozwoju nowoczesnych i bezpiecznych usług cyfrowych w celu przeciwdziałania ingerencji i dezinformacji ze strony zagranicznych podmiotów.
Inni posłowie do PE stwierdzili, że zgadzają się z wezwaniem Tuska do ograniczenia nieuregulowanej migracji, a niektórzy podkreślili konieczność obrony przed migracją używaną jako narzędzie agresji, ale opowiedzieli się za systemem opartym na solidarności.
Niektórzy z posłów oskarżyli premiera o ograniczanie wolności słowa w Polsce i skrytykowało słabe relacje jego rządu z krajową opozycją.