Ministerstwo Sprawiedliwości, we współpracy z Policją i Żandarmerią Wojskową, uruchomi szkolenia dla funkcjonariuszy dotyczące realizowania zadań wynikających z ustawy antyprzemocowej.
– Polska dołącza do grona krajów, w których pomoc dla ofiar przemocy domowej należy do najskuteczniejszych. Policja i Żandarmeria Wojskowa otrzymują skuteczne narzędzie, aby móc w sposób natychmiastowy odizolować sprawcę od ofiary. Dzięki inicjatywie Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro, rozwiązujemy problem nabrzmiały od wielu lat. Spotkaliśmy się w gronie praktyków, żeby omówić wdrożenie nowych rozwiązań. To ważne wyzwanie, które przed nami stoi – mówił wiceminister Marcin Romanowski.
Szkolenia zostaną przeprowadzone przez wykładowców z Ministerstwa Sprawiedliwości. Wykłady on-line będą składać się z dwóch części. W części teoretycznej zostaną omówione zagadnienia z prawa cywilnego, karnego oraz z ustawy antyprzemocowej. Druga część (Q&A) będzie zawierać odpowiedzi na pytania zadawane przez funkcjonariuszy biorących udział w szkoleniu.
Oprócz tego powstanie podręcznik złożony ze zwięzłego komentarza do ustawy antyprzemocowej, odpowiedzi na pytania zadane przez funkcjonariuszy oraz analizy orzecznictwa w sprawach dotyczących przemocy domowej.
– Z udziałem psychologów i psychoterapeutów przygotowujemy też specjalne wytyczne dla telefonicznej Linii Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem, która 24 godziny na dobę, przed siedem dni w tygodniu, działa w ramach Funduszu Sprawiedliwości – poinformował wiceminister Marcin Romanowski.
Zapowiedział również monitorowanie działania ustawy, m.in. poprzez analizę danych statystycznych, dotyczących przypadków przemocy domowej, zbieranych z sądów, prokuratur, czy policji.
Środki szybkiego reagowania
W konferencji wzięli udział rzecznik prasowy Komendanta Głównego Policji inspektor Mariusz Ciarka, szef Zarządu Dochodzeniowo-Śledczego Komendy Głównej Żandarmerii Wojskowej płk Tomasz Kajzer, a także przedstawicielki organizacja pozarządowych, które zajmują się pomocą ofiarom przestępstw: Małgorzata Prystupa prezes Stowarzyszenia Integracji Rodzin „Przystań” i Iwona Przewor prezes Stowarzyszenia Aktywności Obywatelskiej „Bona Fides”.
– Jesteśmy instytucją, do której najczęściej zwracają się ofiary przemocy domowej, dlatego policjanci muszą mieć narzędzia, aby szybko i skutecznie działać. Nowe uregulowania prawne dają nam taką możliwość – podkreślił inspektor Mariusz Ciarka.
– Nowe przepisy są znakomitym środkiem szybkiego reagowania. To kopernikański przewrót, jeśli chodzi o pozycję sprawcy i ofiary przemocy domowej. Nie będzie już tak, że to ofiara musiała opuścić dom i nie wiedziała, co ze sobą zrobić. Funkcjonariusze Żandarmerii Wojskowej będą działać tak samo jak policja, ale nasze działania będą skierowane do innego kręgu, do żołnierzy zawodowych, bo taka jest właściwość żandarmerii – mówił płk Tomasz Kajzer.
– Ofiary nie będą już pozostawione same sobie i nie będą bały się sięgać po pomoc – zaznaczyła również Małgorzata Prystupa.
Z kolei Iwona Przewor zwróciła uwagę zarówno na potrzebę edukacji służb w zakresie stosowania ustawy, jak i osób doświadczających przemocy w rodzinie.
Realna pomoc dla ofiar
Dzięki rozwiązaniom ustawie antyprzemocowej, która została przygotowana w Ministerstwie Sprawiedliwości, pomoc dotrze do potrzebujących natychmiast, a nie po kilku tygodniach lub miesiącach, jak miało to miejsce dotychczas w sprawach cywilnych na drodze sądowej. Pozwoli to uniknąć sytuacji, w których ofiary przemocy są zmuszone do życia pod jednym dachem z prześladowcą lub muszą szukać schronienia poza własnym domem.
Winny stosowania przemocy dostanie natychmiastowy nakaz opuszczenia mieszkania, który będzie obowiązywać przez 14 dni, a na wniosek osoby dotkniętej przemocą sąd może przedłużyć ten okres. Uprawnienia do wydawania takiego nakazu zostały przyznane Policji i Żandarmerii Wojskowej.
Nakaz opuszczenia mieszkania będzie egzekwowany, łącznie z możliwością użycia środków przymusu, bez względu na ewentualne twierdzenie sprawcy, że nie ma dokąd się wyprowadzić. Funkcjonariusz wskaże mu placówki zapewniające miejsca noclegowe, a także takie, gdzie np. można rozpocząć leczenie od uzależnień będących przyczyną przemocy domowej. Wobec sprawcy przemocy będzie można również wydać zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.
Policja będzie zobowiązana do regularnego sprawdzania, czy sprawca przemocy stosuje się do sankcji. Jeśli złamie nakaz lub zakaz, policja będzie mogła zastosować środki przymusu, by wyegzekwować nałożone zobowiązanie. Poza tym sprawca przemocy narazi się na zastosowanie aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny.
Nowe przepisy wzorowane są na rozwiązaniach stosowanych z powodzeniem w innych krajach. W Austrii policyjny nakaz opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy obowiązuje już ponad 20 lat. Podobne rozwiązanie wprowadzono również w Czechach.