W tym roku obchodzimy 75. rocznicę Powstania Warszawskiego.
W ratuszu Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy przedstawił program obchodów oraz odczytał Apel do warszawiaków o godne uczczenie obchodów.
Apel podpisali także Leszek Żukowski, prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Zbigniew Galperyn, I wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich
– 1 sierpień jest datą symbolem. Tu nie chodzi o powstańców, nas jest już coraz mniej. Ale to co się działo 1 sierpnia 75. lat temu to było straszne i dla Warszawy, i dla jej mieszkańców. I celebrując kolejną rocznicę chciałem prosić o to żeby z wielkim szacunkiem odnosić się do miasta – powiedział podczas konferencji prasowej, Leszek Żukowski prezes ŚZŻAK.
– Ta okrągła rocznica jest bardzo ważna dla nas. Ważne jest również to co przez te 75. lat zostało w pamięci, co zostało wśród osób dzisiaj żyjących. Bo to już trzecie pokolenie. Powstanie działo się tu w Warszawie, ale z całej Polski szli ludzie pomagać powstańcom. I chyba to jest najważniejsze. I najważniejsza jest młodzież, której chcemy przekazać nasze ideały, o które walczyliśmy – powiedział Zbigniew Galperyn, I wiceprezes ZPW.
– Jest niesłychanie istotne, żebyśmy 1 sierpnia byli wszyscy razem, ponad sporami politycznymi. Mnie niestety bulwersuje to, że choćby w ostatnich dniach widzieliśmy, że symbole powstańcze są nadużywane przez ludzi, którzy na pewno nie podzielają tych wartości, które przyświecały tym wszystkim, którzy walczyli o wolną Polskę. I dlatego zwracam się do mieszkańców naszego miasta z apelem, abyśmy w 75. rocznicę Powstania Warszawskiego byli wszyscy razem i godnie tę rocznicę uczcili – powiedział Rafał Trzaskowski, prezydent m.st. Warszawy.
Treść apelu:
1 sierpnia o godz. 17.00 w Warszawie zawyją syreny. Zwracamy się do warszawianek i warszawiaków, do wszystkich osób przebywających tego dnia w stolicy, by na ich dźwięk zatrzymali się i minutą ciszy uczcili 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Powstańczy zryw stał się dla Polek i Polaków symbolem walki narodu o wolność i niepodległość. 1 sierpnia 1944 roku zaczęła się zapisywać jedna z najważniejszych i zarazem najtragiczniejszych kart w historii naszego miasta i kraju.
Powstańcy, bohaterowie tamtych dni, są wśród nas. Pokażmy, że pamiętamy o ich odwadze i poświęceniu. Oddajmy cześć ich poległym towarzyszom walki, pochylmy głowę nad niewyobrażalną tragedią ludności cywilnej. Niech to wspomnienie nas połączy.
Przesłanie Powstańców Warszawskich do Młodych Polaków
„My, Powstańcy Warszawscy, żołnierze Armii Krajowej, 1 sierpnia 1944 roku podjęliśmy walkę z przeważającymi siłami wroga. Przeciwstawiliśmy się totalitarnemu złu, walcząc o wolną Polskę i jej stolicę. Stanęliśmy w obronie wartości, które dla nas były ważniejsze niż życie. Dziś nie musimy już o te wartości walczyć, ale mamy obowiązek kształtować rzeczywistość, w której będą one stale obecne.
W dniu 75. Rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego pragniemy powierzyć Wam, Młodzi Przyjaciele, pielęgnowanie tych wartości – po to, aby następne pokolenia pamiętały o nich, czerpiąc z nich siłę i inspirację.
Oto wartości, które Wam przekazujemy:
- Wolność
- Miłość do Ojczyzny
- Wierność
- Męstwo
- Honor
- Prawość
- Przyjaźń
- Tolerancja
- Pomoc Słabszym
- Sumienność
Zasady te i ideały przyświecały nam nie tylko w czasie Powstania Warszawskiego, ale także przez wszystkie lata naszego życia.
Wierzymy, że będziecie budować świat oparty na tych wartościach”.
Muzeum Powstania Warszawskiego przygotowało spot upamiętniający 75. rocznicę zrywu z 1 sierpnia 1944 roku.
W spocie „Łączą nas wartości” występują w nim biorący udział w powstaniu Hanna Stadnik „Hanka”, Zofia Czekalska „Sosenka”, Halina Jędrzejewska „Sławka”, Witold Kieżun ps. „Wypad” i Janusz Gołuchowski „Orwicz” oraz aktorzy, którzy odgrywają ich role z czasów młodości.
Powstańcy ze świata gośćmi Warszawy
W trosce o możliwość zapewnienia uczestnictwa w obchodach 75. rocznicy Powstania Warszawskiego, miasto st. Warszawa zaprosiło i sfinansowało przyjazd i pobyt powstańców wraz z opiekunami.
Dotychczas zapewniliśmy bilety oraz noclegi dla 262 gości w tym blisko 134 powstańców (144 osób z Polski w tym 74 powstańców, 118 z zagranicy, w tym 60 powstańców). Wśród nich są osoby mieszkające w tak odległych miejscach jak El Paso (USA), Kingston (Kanada) czy Sydney (Australia).
Powstańcy i ich opiekunowie będą gośćmi miasta od 28 lipca do 3 sierpnia 2019 roku. Dzięki zainicjowanej przez miasto współpracy z PLL LOT, powstańcom lecącym na trasach transatlantyckich, przewoźnik bezpłatnie podniósł klasę przelotu z ekonomicznej do businessowej. Dzięki temu powstańcy pokonujący najdłuższe trasy będą mogli podróżować w komfortowych warunkach.
W każdym z hoteli stołeczny ratusz zapewnia 24-godzinny dyżur wolontariuszy służących gościom wszelką pomocą.W jedny z hoteli będzie zorganizowany punkt informacyjny dla gości, czynny od 28 lipca do 3 sierpnia, w godzinach: 8.00 – 18.00, obsługiwany przez pracowników Warszawskiej Informacji Turystycznej.
Warszawa ma troje nowych obywateli honorowych
W przeddzień Dnia Pamięci Warszawy w Sali Balowej Zamku Królewskiego odbyła się uroczysta sesja Rady Miasta, na której zostały wręczone odznaki Honorowego Obywatela oraz statuetki Nagród Warszawy.
Uroczystość zgromadziła przedstawicieli władz miasta, radnych i powstańców warszawskich, do których zwrócił się Rafał Trzaskowski, prezydent stolicy:
– Choć od wybuchu powstania minęło 75 lat, pamięć tych dni jest ciągle świeża. To zasługa przede wszystkich samych powstańców. Dziękujemy za to, że jesteście z nami, że dajecie świadectwo, przypominacie.
– Powstanie Warszawskie zmieniło Warszawę. Bohaterska, 63 dniowa walka z niemieckim okupantem zbudowała legendę Warszawy – miasta niezłomnego. Powstańcy przegrali militarnie, ale zwyciężyli moralnie. To od nich warszawianki i warszawiacy dziś uczą się czym jest patriotyzm, odwaga i honor – podkreślił Rafał Trzaskowski.
Honorowi obywatele Warszawy:
Halina Jędrzejewska ps. „Sławka”
Sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim, lekarka, działaczka kombatancka. Ukończyła Gimnazjum im. Słowackiego w Warszawie, maturę uzyskała na tajnych kompletach w lipcu 1944r. W Powstaniu Warszawskim została przydzielona do Kedywu jako sanitariuszka patrolu sanitarnego oddanego do dyspozycji kpt. „Niebory” potem do oddziału por. „Szczęsnego”. Brała udział we wszystkich walkach oddziału na Woli, Starym Mieście, Czerniakowie i ul. Książęcej. Została odznaczona dwukrotnie Krzyżem Walecznych. Po Powstaniu Warszawskim została wywieziona do obozu jenieckiego w Niemczech (Stalag XB Sandbostel), a następnie przeniesiona do obozu jenieckiego kobiet żołnierzy Armii Krajowej w Oberlangen. Do Polski wróciła w 1946 r. i w tym samym roku jesienią rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego.
Dyplom lekarza uzyskała w lutym 1952 r. i po trzech miesiącach rozpoczęła pracę w klinice ortopedycznej, z którą była związana do chwili przejścia na emeryturę w1987. W 1994 r. została wybrana do Zarządu Głównego Związku Powstańców Warszawskich, w którym funkcję wiceprezesa pełni do dziś.
płk prof.n.m. Jerzy Majkowski ps. „Czarny” (1928-2019)
Po wybuchu Powstania Warszawskiego, 2 sierpnia 1944 r. na Woli dołączył do Kompanii „Anna” Batalionu NOW-AK „Gustaw”. Brał udział w walkach na ul. Wolskiej, a także w rejonie cmentarza ewangelickiego. Po wycofaniu się na Starówkę był w obsadzie stałej barykady przy ul. Ślepej. Ponadto uczestniczył w walkach o kościół Św. Marcina i archikatedrę Św. Jana Chrzciciela. 13. sierpnia został ranny podczas wybuchu czołgu-pułapki na ul. Kilińskiego. 2 września ewakuował się kanałami do Śródmieścia. Tam walczył m.in. w obronie Krakowskiego Przedmieścia i okolic Ogrodu Saskiego. Po powstaniu trafił do obozów jenieckich (XI B Fallingbostel i VI J Dorsten). W 1947 r. powrócił do Polski. Podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Medycznej w Warszawie ukończone dyplomem lekarskim uzyskanym w 1952 r.
Od 2003 r. był prezesem Okręgu Warszawa Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, a także Prezesem Środowiska Żołnierzy Batalionów AK „Gustaw” i „Harnaś” ŚZŻAK oraz członkiem Związku Powstańców Warszawskich.
Paweł Pawlikowski
Jest reżyserem i scenarzystą filmowym, autorem „Idy” (2013), pierwszego polskiego filmu nagrodzonego Oscarem dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego. Wykłada w brytyjskiej szkole filmowej The National Film School oraz w warszawskiej Szkole Wajdy.
Pracę reżyserską rozpoczął od filmów dokumentalnych realizując kilka ważnych obrazów (m.in. dla BBC), za które otrzymał Emmy International, PrixItalia i dziesiątki innych nagród. Za najlepszy uważa dokument dotyczący wojny domowej na Bałkanach „Serbian Epics”, opowiadający o nacjonalizmie i źródłach przemocy.
Kolejny film „Zimna wojna” przyniósł Pawlikowskiemu Złotą Palmę za najlepszą reżyserię w Cannes. W grudniu 2018 r. otrzymał za „Zimną wojnę” Europejską Nagrodą Filmową, za najlepszy film roku, reżyserię i scenariusz. W 2019 r. „Zimna wojna” była też nominowana do Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej w kategoriach najlepszy obraz nieanglojęzyczny, najlepsza reżyseria, oraz najlepsze zdjęcia.
Nagrody dla powstańców
Powstańcy warszawscy otrzymali z budżetu miasta nagrodę pieniężną, w wysokość 5 000 zł. Formularze zostały rozesłane pod koniec kwietnia do 1280 powstańców.
Do chwili obecnej nagrody otrzymało 1065 powstańców. Osoby, które nie przysłały ankiet we wskazanym czasie, mogą je jeszcze wysłać a nagrodę otrzymają w terminie późniejszym. W budżecie miasta zarezerwowanych na ten cel jest 9 mln zł.
Wolontariusze pomogą powstańcom
Organizację oficjalnych uroczystości i wydarzeń towarzyszących będzie wspierać około 400 wolontariuszy. 200 osób będzie współpracować z Muzeum Powstania Warszawskiego, podczas organizacji wydarzeń kulturalnych i społecznych organizowanych przez placówkę. 200 wolontariuszy będzie zaangażowanych przez miasto bezpośrednio w pomoc powstańcom i gościom przybyłym na uroczystości z całego świata.
Większość wolontariuszy to mieszkańcy Warszawy w różnym wieku – od młodzieży szkolnej po seniorów. Do ochotniczej pracy zgłosiły się także osoby z innych polskich miast (np. z Kielc, Stargardu Szczecińskiego) a także mieszkające poza granicami kraju (np. z Norwegii, USA), którzy na czas obchodów przyjadą do Warszawy. Ich główną motywacją jest chęć kontaktu z powstańcami, wsparcia ich podczas wizyty w Warszawie i udziału w uroczystościach.
Każdy z wolontariuszy przeszedł rozmowę rekrutacyjną oraz cykl szkoleń, które przygotowały ich do zadań. Szkolenia dotyczyły m.in. kwestii organizacyjnych, umiejętnego wsparcia osób starszych czy zagadnień historycznych.
Wolontariusze we współpracy z m.st. Warszawą i Muzeum Powstania Warszawskiego wspierają przygotowania obchodów już teraz, a w najbliższych dniach będą witać powstańców na lotnisku, dworcach, towarzyszyć im w hotelach, podczas przejazdów pomiędzy uroczystościami oraz w ich trakcie.
PROGRAM OBCHODÓW:
31 lipca (środa)
godz. 18.00
Uroczysta polowa msza święta przy pomniku Powstania Warszawskiego
pl. Krasińskich
godz. 19.00
Uroczysty Apel Poległych przy pomniku Powstania Warszawskiego
pl. Krasińskich
godz. 20.30
Koncert „Tak, tęsknię”: „Warszawa jest smutna bez Ciebie” i inne piosenki
pl. Krasińskich
1 sierpnia (czwartek)
godz. 9.00
Złożenie kwiatów przy tablicy upamiętniającej podpisanie przez płk. Antoniego Chruściela „Montera”, dowódcę Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej, rozkazu rozpoczęcia Powstania Warszawskiego
ul. Filtrowa 68 (dawna siedziba konspiracyjnej kwatery Okręgu Warszawskiego AK)
godz. 10.00
Uroczystości przy pomniku Mokotów Walczący – 1944
Park im. gen. G. Orlicza-Dreszera
po zakończeniu uroczystości:
Marsz Mokotowa
Przemarsz ul. Puławską do ul. Dworkowej
godz. 13.15
Złożenie kwiatów pod pomnikiem gen. Stefana Roweckiego „Grota”
Róg ul. F. Chopina i Al. Ujazdowskich
godz. 14.00
Uroczystości przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej
ul. Wiejska
godz. 16.00
Złożenie kwiatów przy grobie gen. Antoniego Chruściela „Montera”
Cmentarz Wojskowy na Powązkach
godz. 17.00
Godzina „W” – oddanie hołdu Powstańcom Warszawskim
Pomnik Gloria Victis Cmentarz Wojskowy na Powązkach
godz. 17.00
Akcja społeczna „Wolność łączy”
Miejsca pamięci Powstania Warszawskiego na terenie całego miasta
godz. 19.30
Uroczystości przy pomniku Polegli-Niepokonani. Modlitwa międzyreligijna
Cmentarz Powstańców Warszawy
godz. 20.30
Akcja muzyczna „Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki” – wspólne śpiewanie piosenek powstańczych z udziałem orkiestry i chóru pod kierownictwem Jana Stokłosy
pl. marsz. J. Piłsudskiego
Wstęp wolny
Wydarzenie transmitowane przez TVP1
godz. 21.00
Uroczystości na Kopcu Powstania Warszawskiego. Rozpalenie Ogniska Pamięci
ul. Bartycka
godz. 24.00
Uroczysta premiera spektaklu teatralnego „Król Lear” Williama Szekspira w reż. Agnieszki Korytkowskiej
Sala pod Liberatorem, Muzeum Powstania Warszawskiego
Wstęp z zaproszeniem
2 sierpnia (piątek)
godz. 11.00
Uroczystość odsłonięcia pomnika gen. Zbigniewa Ścibor-Rylskiego w parku marsz. Edwarda Rydza-Śmigłego
ul. Rozbrat
2–5 sierpnia (piątek–poniedziałek)
godz. 20.00|
Spektakl teatralny „Król Lear” Williama Szekspira w reż. Agnieszki Korytkowskiej
Sala pod Liberatorem, Muzeum Powstania Warszawskiego
Bilety do nabycia w kasie MPW, na bilety.1944.pl oraz eventim.pl (start sprzedaży 5.07.2019, godz. 15.00)
3 sierpnia (sobota)
godz. 17.00
Masa Powstańcza 2019 – przejazd rowerami szlakiem Batalionu „Parasol”
Start: Park Wolności, Muzeum Powstania Warszawskiego
Udział po rejestracji: rejestracja.1944.pl (start: 10.07.2019, godz. 12.00)
4 sierpnia (niedziela)
godz. 11.00
„Pomagamy i chronimy – służby pomocnicze w Powstaniu Warszawskim” – spotkanie edukacyjne dla rodzin z dziećmi od 5. roku życia
Park Wolności, Muzeum Powstania Warszawskiego
Wstęp wolny
5 sierpnia (poniedziałek)
godz. 14.00
Uroczystość upamiętniająca rocznicę wyzwolenia obozu koncentracyjnego Gęsiówka przez żołnierzy Batalionu „Zośka”
ul. M. Anielewicza 34
godz. 18.00
Uroczystość w hołdzie ludności cywilnej Woli przy pomniku Pamięci 50 Tysięcy Mieszkańców Woli Zamordowanych przez Niemców podczas Powstania Warszawskiego 1944
Skwer Pamięci w rozwidleniu ul. Leszno i al. „Solidarności”
po zakończeniu uroczystości:
godz. 19.00
Marsz Pamięci – uroczyste przejście w kierunku Cmentarza Powstańców Warszawy na Woli upamiętniające mieszkańców stolicy, którzy zginęli podczas Powstania Warszawskiego
godz. 20.30
Zakończenie Marszu Pamięci. Zapalenie zniczy na wystawie „Zachowajmy ich w pamięci” poświęconej ofiarom cywilnym Powstania Warszawskiego
Park Powstańców Warszawy
2 października (środa)
godz. 18.00
Zgaszenie ognia na Kopcu Powstania Warszawskiego. Zakończenie obchodów 75. rocznicy Powstania Warszawskiego
ul. Bartycka
(UMW)