Rzecznik Praw Dziecka podczas konferencji „Kościół-Edukacja-Wychowanie” zapowiedział skontrolowanie szkół, które znalazły się w Rankingu Szkół Przyjaznych LGBTQ+.
Organizator – „Drogie szkoły, które dbają o bezpieczeństwo swoich queerowych osób uczniowskich – nie jesteście same!
Niepokoimy się, że możecie doświadczyć niesłusznych problemów i zarzutów, dlatego dzisiaj przedstawiamy „Tarczę Prawną” wspierającą szkołę w razie kontroli.”
„Młodzież organizuje się, żeby stworzyć lepsze warunki w szkołach, Rzecznik Praw Dziecka staje przeciwko Nim!” – stwierdziła Marta Golbik (posłanka, szefowa parlamentarnego zespołu ds. zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży).
Szeryf RPD Mikołaj Pawlak idzie na krucjatę przeciwko dzieciom!
Organizator – „10 maja 2023 ogłosiliśmy ogólnopolskie wyniki tegorocznej edycji Rankingu Szkół Przyjaznych LGBTQ+. Jako Fundacja GrowSPACE, będąca operatorką projektu, jesteśmy zaniepokojeni i zaniepokojone słowami Rzecznika Praw Dziecka, Mikołaja Pawlaka.
Rzecznik podczas konferencji konferencji „Kościół-Edukacja-Wychowanie” organizowanej w klasztorze w Wigrach przez ruch „Europa Christi” zapowiedział skontrolowanie placówek, które znalazły się w Rankingu Szkół Przyjaznych LGBTQ+. Zapowiedział, że “sprawdzi, czym dokładnie ta przyjazność się przejawia”.
Jako organizatorzy Rankingu Szkół Przyjaznych LGBTQ+ niepokoimy się, że szkoły, które uczniowie oceniają jako przyjazne mogą doświadczyć niesłusznych problemów i zarzutów. 26 maja o godz. 10:00 pod biurem Rzecznika Praw Dziecka przeprowadziliśmy konferencję prasową. Podczas konferencji wyraziliśmy zaniepokojenie słowami Mikołaja Pawlaka i przedstawiliśmy dokument tzw. „Tarczę Prawną”, wspierającą szkołę w razie kontroli.
Założenia Tarczy Prawnej dla szkół są następujące:
- Szkoły nie robią nic złego, ani niezgodnego z prawem. Szkoły przyjazne społeczności LGBTQ+ realizują swoje obowiązki w zakresie roli wychowawczej placówek.
- Ranking Szkół Przyjaznych LGBTQ+ jest zgodny z prawem. Uczniowie i uczennice mają prawo działać przeciwko wykluczeniom. Ranking powstaje w oparciu o głosy samych młodych ludzi i mierzy atmosferę w placówce.
- Najwyższy dokument w polskim prawie czyli Konstytucja zapewnia równość wszystkich osób wobec prawa. Dotyczy to także prawa wewnątrzszkolnego.
- Tolerancja oraz wolność są zapisane w preambule prawa oświatowego. To samo prawo nakłada na szkoły obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim młodym ludziom. Szkoły z Rankingu realizują ten obowiązek.”
Tarcza prawna dla szkół przyjaznych LGBTQ+
W związku z zapowiedziami Rzecznika Praw Dziecka o kontrolach w szkołach przyjaznych LGBTQ+, organizatorzy i organizatorki Rankingu Szkół Przyjaznych LGBTQ+ przedstawiają tarczę prawną dla szkół. To narzędzie dla dyrekcji, aby odeprzeć kontrole i uzasadnić, że działania antydyskryminacyjne wpisują się w prawo w szkole.
Mikołaj Pawlak, Rzecznik Praw Dziecka, zapowiedział, że będzie kontrolować szkoły przyjazne LGBTQ+. Rozpocznie od warszawskich placówek. W odpowiedzi na te działania organizatorzy i organizatorki Rankingu przedstawiają Tarczę Prawną dla szkół. To zbiór artykułów prawnych dla szkół przyjaznych i bezpiecznych. Założeniem Tarczy Prawnej jest to, że szkoły przyjazne LGBTQ+ działają zgodnie z prawem i wywiązują się z obowiązków wychowawczych. Takie założenia poparli: Marta Golbik, przewodnicząca zespołu parlamentarnego ds. dzieci i młodzieży, Dorota Łoboda, przewodnicząca komisji edukacji w Radzie Warszawy oraz profesor Marek Konopczyński z Wolnej Szkoły.
Tarczę Prawną przygotował prawnik Fundacji GrowSPACE, Robert Lisiewicz. Tarcza Prawna opiera się na dokumentach prawa polskiego i międzynarodowego, między innymi na : Konstytucji RP, Deklaracji Praw Człowieka, Deklaracji Praw Dziecka, ustawie prawo oświatowe oraz karcie nauczyciela.
Komentarze po zapowiedziach RPD
Zapowiedzi Rzecznika Praw Dziecka o kontrolach szkół przyjaznych LGBTQ+ wywołały lawinę komentarzy wśród samych szkół i wielu organizacji pozarządowych.
– Tę zapowiedź należy odbierać wprost jako działanie o charakterze zastraszającym. Szkoły na gruncie przepisów prawa, począwszy od szczebla międzynarodowego aż do ustawowego, mają bowiem nie tyle uprawnienie, co obowiązek wypełniania swojej funkcji wychowawczej i opiekuńczej w duchu tolerancji oraz poszanowania praw człowieka. Zasada ta została wyrażona już w samej preambule Prawa oświatowego, gdzie w sposób wyraźny podkreślono, że odnosi się ona do każdego ucznia. Szkoły są więc zobowiązane do poszanowania tożsamości płciowej swoich uczniów, a fakt pogłębionych działań w tym zakresie świadczy o pełniejszej realizacji przysługujących im praw. – mówi Robert Lisiewicz, prawnik Rankingu Szkół Przyjaznych LGBTQ+.
– Zapowiedź kontroli szkół przyjaznych osobom LGBTQ+ złożona przez Mikołaja Pawlaka jest osobliwa, ale nie zaskakująca. Wpisuje się w linię partii rządzącej i ministra edukacji, którzy walczą z wyimaginowaną ideologią LGBT i samorządami, w tym – szczególnie – z Warszawą. Ranking, z uwagi na wysoką pozycję warszawskich szkół, daje Mikołajowi Pawlakowi podwójny powód do ataku. Warszawa nie boi się kontroli. Zapraszamy Rzecznika Praw Dziecka, niech wizyta w naszych szkołach będzie dla niego okazją do poznania dobrych rozwiązań wspierających różnorodność. – dodaje Dorota Łoboda, Przewodnicząca Komisji Edukacji w Radzie Warszawy.
Wsparcie prawne i psychologiczne
Dla wszystkich szkół, które mogą być dotknięte kontrolami, przewidujemy wsparcie prawne w razie konieczności. Z kolei dla młodych ludzi LGBTQ+ naszykowany został pakiet pomocy psychologicznej, gdyby kontrole i zapowiedzi odbiły się na ich zdrowiu psychicznym. Zgłaszać się można po nie na maila: interwencje@growspace.pl
– W trosce o dobrostan psychiczny młodych osób wychodzimy z propozycją oferowania pomocy psychologicznej. Program Rośnij w Siłę umożliwia udział w bezpłatnych konsultacjach psychologicznych realizowanych przez certyfikowany i doświadczony zespół Avigon.pl. Młodzież może otrzymać niezbędną pomoc w takich obszarach jak: depresja, lęk, uzależnienie, agresja, fobie, komunikacja w życiu, molestowanie, motywacja, myśli samobójcze, niska samoocena, przemoc, transpłciowość, zaburzenia odżywiania, zespół paniki itp. Spotkania ze specjalistą odbywają się za pomocą wideorozmowy. Możliwe jest skorzystanie z maksymalnie pięciu konsultacji przez jedną osobę. – mówi Magdalena Antolczyk, koordynatorka wsparcia psychicznego w Fundacji GrowSPACE.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (art. 32)
„1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.”
Preambuła Konwencji o prawach dziecka
„Uważając, że dziecko powinno być w pełni przygotowane do życia w społeczeństwie jako indywidualnie ukształtowana jednostka, wychowana w duchu ideałów zawartych w Karcie Narodów Zjednoczonych, w szczególności w duchu pokoju, godności, tolerancji, wolności, równości i solidarności.”
Konwencja o prawach dziecka (art. 2 ust. 1, art. 29 ust. 1 lit. d) art. 2 ust. 1: „Państwa-Strony będą podejmowały właściwe kroki dla zapewnienia ochrony dziecka przed wszelkimi formami dyskryminacji lub karania ze względu na status prawny, działalność, wyrażane poglądy lub przekonania religijne rodziców dziecka, opiekunów prawnych lub członków rodziny.”
*w zakresie statusu prawnego myślę, że może to idealnie pasować np. do osób transpłciowych, które nadal urzędowo mają wpisaną płeć nadaną przy urodzeniu, a nie odczuwaną.
art. 29 ust. 1 lit. d: „Państwa-Strony są zgodne, że nauka dziecka będzie ukierunkowana na przygotowanie dziecka do odpowiedniego życia w wolnym społeczeństwie, w duchu zrozumienia, pokoju, tolerancji, równości płci oraz przyjaźni pomiędzy wszystkimi narodami, grupami etnicznymi, narodowymi i religijnymi oraz osobami rdzennego pochodzenia.”
Karta praw podstawowych (art. 6, art. 10 ust. 1, art. 21 ust. 1)
art. 6: „Każdy ma prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego.”
art. 10 ust. 1: „Każdy ma prawo do wolności myśli, sumienia i religii.”
art. 21 ust. 1: „Zakazana jest wszelka dyskryminacja w szczególności na płeć, rasę, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religię lub przekonania, poglądy polityczne lub wszelkie inne poglądy, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną.”
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (art. 26 ust. 2)
„Nauczanie winno mieć na względzie pełny rozwój osobowości ludzkiej oraz umacnianie poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności. Powinno ono służyć popieraniu zrozumienia, tolerancji i przyjaźni między wszystkimi narodami oraz wszystkimi grupami rasowymi lub religijnymi.”
Preambuła Prawa oświatowego
„Oświata w Rzeczypospolitej Polskiej stanowi wspólne dobro całego społeczeństwa” – tak brzmi pierwsze zdanie preambuły Prawa oświatowego.
„Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności.”
Ta zasada zobowiązuje do podejmowania decyzji i działań, które budują trwały, oparty na szacunku i równości systemu oświaty.
Prawo oświatowe (art. 44 ust. 1)
„Szkoły i placówki podejmują niezbędne działania w celu tworzenia optymalnych warunków realizacji działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej oraz innej działalności statutowej, zapewnienia każdemu uczniowi warunków niezbędnych do jego rozwoju, podnoszenia jakości pracy szkoły lub placówki i jej rozwoju organizacyjnego.”
Karta nauczyciela (art. 6)
„Nauczyciel obowiązany jest:
1) rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę,
2) wspierać każdego ucznia w jego rozwoju,
4) kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka,
5) dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów.”
Apel RPO do MEiN o konieczności edukacji antydyskryminacyjnej z 2 marca 2021 r.: https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-do-mein-o-koniecznosci-edukacji-antydyskryminacyjnej
Opinia RPO z 8 kwietnia 2021 r. o szczególnej rola placówek oświatowych w upowszechnianiu idei praw człowieka, równego traktowania i tolerancji „RPO przypomina: szkoła jest zobowiązana do poszanowania tożsamości płciowej uczniów”: https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-rozsamosc-
plciowa-uczniow-godnosc-szacunek