RPP Chmielowiec: Stwierdzono naruszenie praw pacjenta przez szpital w Nowym Targu

Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec poinformował, że w Szpitalu w Nowym Targu doszło do naruszenia praw pacjenta.

Po otrzymaniu informacji o tym tragicznym zdarzeniu niezwłocznie zostały podjęte działania z urzędu. W sprawie skorzystano z opinii Konsultanta Krajowego w dziedzinie położnictwa i ginekologii prof. dr hab. Krzysztofa Czajkowskiego, a także z opinii wewnętrznego eksperta dr n. med. Moniki Sadowskiej.

I. W tej sprawie stwierdzono naruszenie praw pacjenta do:

1. Świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej, natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych w przypadku zagrożenia zdrowia i życia, świadczeń zdrowotnych związanych z porodem, świadczeń zdrowotnych udzielanych z należytą starannością (art. 6 ust. 1, art. 7 ust. 1 i 2, art. 8 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, zwana dalej ustawą);
2. Informacji o swoim stanie zdrowia, w tym rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych (art. 9 ust. 1 i 2 ustawy),
3. Dokumentacji medycznej (art. 23 ust. 1 ustawy);

W toku postępowania wykazano szereg nieprawidłowości, które wystąpiły w trakcie pobytu pacjentki na oddziale szpitala w Nowym Targu. W chwili przyjęcia pacjentki do szpitala wykonano badania diagnostyczne, w tym USG, zlecono antybiotyk dożylnie.

W kolejnych dniach:

• nie podjęto żadnych dodatkowych działań wobec narastającego CRP;
• nie wdrożono na czas adekwatnej antybiotykoterapii w związku z rozwijającym się stanem zapalnym
• nie zaproponowano pacjentce indukcji poronienia w dniu 22 maja (dzień po przyjęciu do szpitala) wobec narastającego CRP;
• nie prowadzono prawidłowego nadzoru stanu ogólnego i położniczego oraz nie wdrożono właściwego postępowania terapeutycznego we właściwym czasie w związku z pogarszającym się stanem zdrowia pacjentki z 23/24.05.2023 roku.

Nadzór nad ciężarną nie był prowadzony zgodnie z zachowaniem należytej staranności i zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.

II. Zalecenia Rzecznika Praw Pacjenta

Rzecznik Praw Pacjenta, w piśmie skierowanym do szpitala, w którego działalności stwierdził naruszenie praw pacjenta, sformułował  następujące zalecenia i wniósł  o:

1. Opracowanie procedur dotyczących:

1. Wdrożenia zasad postępowania w sytuacjach zagrażających życiu lub zdrowiu kobiety, tj. w sytuacji podejrzenia  zakażenia w obrębie  jamy macicy,  krwotoku;
2. Przeszkolenia personelu medycznego w zakresie standardów opieki okołoporodowej;
3. Stosowania w praktyce indywidualnego planu terapeutycznego z uwzględnieniem ryzyka położniczego celem zapewnienia bezpieczeństwa pacjenta;
4. Wdrożenia zasad postępowania personelu, w przypadku wystąpienia wstrząsu septycznego, w tym określenie ryzyka jego wystąpienia, wykrywania oraz natychmiastowego reagowania w celu zminimalizowania jego skutków;
5. Opracowanie zasad postępowania i sposobu reagowania, w przypadku wystąpienia wartości krytycznych wyników badań laboratoryjnych pacjenta lub  przekraczających dopuszczalne zmiany w stosunku do poprzednich wyników, celem zapewnienia odpowiedniego bezpieczeństwa pacjenta;
6. Obowiązku stałego monitorowania oraz cyklicznego kontrolowania ww. procedur.

2. Przeprowadzenie szkoleń oraz informacji o ich terminach, agend oraz listy osób w nich uczestniczących w następujących zakresach:

1. Standardów opieki okołoporodowej, w tym obejmującego udzielanie świadczeń zdrowotnych pacjentkom przebywającym na oddziale ginekologiczno-położniczym w sytuacjach szczególnych;
2. Wdrożenie procedur, które zapewnią skuteczną realizację prawa do informacji, w tym przekazywania pacjentom informacji w sposób przystępny, odpowiednio do stanu psychofizycznego, w jakim się znajdują;
3. Rzetelnego i właściwego prowadzenia dokumentacji medycznej zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

3. Zobowiązanie i pouczenie personelu medycznego podmiotu leczniczego do:

1. Podejmowania niezbędnych działań diagnostycznych, w celu określenia stanu zdrowia ciężarnej oraz płodu;
2. W przypadku ograniczonych możliwości diagnostycznych lub leczniczych; kierowania pacjentek do ośrodków specjalistycznych –
3. W przypadku ograniczonych szans na przeżycie dziecka i jego prawidłowego rozwoju informowania pacjentki o aktualnej sytuacji klinicznej, zaawansowania ciąży oraz dostępnych metodach leczenia – Decyzję pacjentki należy odnotować w dokumentacji medycznej oraz opatrzyć podpisem pacjentki oraz lekarza specjalisty w dziedzinie ginekologii i położnictwa.

4. Skierowanie pisemnych przeprosin do najbliższej rodziny zmarłej pacjentki z tytułu naruszenia praw pacjenta.

Ponadto, Rzecznik Praw Pacjenta wnosi o rozważenie wypłaty zadośćuczynienia dla najbliżej rodziny zmarłej pacjentki, w związku z zawinionym naruszeniem praw pacjenta.

Rzecznik Praw Pacjenta całość materiału dowodowego przekaże do właściwych rzeczników odpowiedzialności zawodowej i właściwych organów ścigania celem podjęcia odpowiednich działań.

III. Minister Adam Niedzielski powołał zespół ds. spraw opracowania wytycznych dla podmiotów leczniczych w zakresie procedur związanych z przerywaniem ciąży w przypadkach stwierdzenia wystąpienia przesłanek, o których mowa w art. 4a ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży¹.

Przewodniczącym zespołu został prof. dr hab. Krzysztof Czajkowski – Konsultant Krajowy w dziedzinie położnictwa i ginekologii. W skład  zespołu wchodzą m.in.: prof. dr hab. Mirosław Wielgoś – Konsultant Krajowy w dziedzinie perinatologii, prof. dr hab. Ewa Helwich – Konsultant Krajowy w dziedzinie neonatologii, prof. dr hab. Małgorzata Świątkowska-Freund, Uniwersytet Medyczny w Gdańsku, ponadto dwóch przedstawicieli wskazanych przez Rzecznika Praw Pacjenta oraz przedstawiciel Naczelnej Izby Lekarskiej.

Do zadań Zespołu należeć będzie m.in.

• opracowanie wytycznych dla podmiotów leczniczych w zakresie procedur związanych z zakończeniem ciąży, interpretacja przesłanek dopuszczalności przerwania ciąży;
• przesłanek konieczności zlecenia dodatkowych konsultacji medycznych, mających na celu określenie stanu zdrowia ciężarnej;
• sposobów postępowania z ciężarną w przypadku stwierdzenia stanu zagrożenia jej życia i zdrowia oraz przygotowanie materiałów szkoleniowych dla pracowników medycznych oddziałów ginekologoczno-położniczych.

IV. Po zakończonych pracach zespołu – w oparciu o sporządzone rekomendacje – zostaną przeprowadzone cykle szkoleń dla wszystkich placówek szpitalnych z oddziałami ginekologiczno-położniczymi. Będą one przeprowadzane przez Rzecznika Praw Pacjenta we współpracy z Konsultantem Krajowym w dziedzinie ginekologii i położnictwa.

* Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz. U. z 2022 r. poz. 1575).

Bezpieczeństwo ciężarnej pacjentki

Minister zdrowia powołał zespół, który opracuje wytyczne dla placówek medycznych dotyczące postępowania w sytuacjach, w których mogą wystąpić wskazania do zakończenia ciąży.

– Każda kobieta w tym kraju, w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia ma prawo do przerwania ciąży – podkreślił minister zdrowia Adam Niedzielski.

Te dwie przesłanki powinny być traktowane rozłącznie. Czyli kobieta ma prawo do przerwania ciąży, gdy zagrożone jest jej życie i kobieta ma prawo do przerwania ciąży, gdy zagrożone jest jej zdrowie.

Zdrowie kobiety jest definiowane szeroko. Chodzi zarówno o zdrowie fizyczne, jak i psychiczne – dodał.

Minister apelował o nienakręcanie spirali negatywnych emocji oraz o wstrzemięźliwość w ocenach. Prosił, aby każdy, kto czuje się pokrzywdzony kontaktem z lekarzem czy też placówką medyczną kierował swoje kroki do Rzecznika Praw Pacjenta.

– Powołanie dziś zespołu ds. opracowania wytycznych dla podmiotów leczniczych w zakresie procedur związanych z zakończeniem ciąży to kolejny krok, aby jeszcze bardziej zadbać o bezpieczeństwo pacjentki – mówił Adam Niedzielski.

Grono ekspertów przygotuje szczegółowe wytyczne dla lekarzy i placówek medycznych. Zespół tworzą eksperci: ginekologii, położnictwa, neonatologii, perinatologii oraz psychiatrii, a na jego czele stoi prof. Krzysztof Czajkowski, konsultant krajowy w dziedzinie położnictwa i ginekologii. Kobiety w tym zespole będą odgrywały znaczącą rolę.

Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec również zaapelował do wszystkich pacjentek, aby w niepokojących sytuacjach korzystały z jego pomocy.

– Podejmujemy też interwencje z urzędu, kiedy zaistnieje zagrożenie życia lub zdrowia. Stoimy na straży praw pacjenta – dodał rzecznik.

– Ustaliliśmy że w Nowym Targu doszło do naruszenia prawa do udzielania świadczeń zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i należytą starannością oraz w zakresie uzyskania rzetelnej informacji o stanie zdrowia i do dokumentacji medycznej – poinformował rzecznik.

Szpital w Nowym Targu otrzyma zalecenia – co musi zrobić, jakie procedury wdrożyć, jakie szkolenia przeprowadzić, aby nie dochodziło już do takich wydarzeń.

– Po wypracowaniu zaleceń przez zespół powołany przez ministra przeprowadzimy cykl szkoleń, aby edukować personel medyczny w placówkach ginekologiczno-położniczych – zapowiedział Rzecznik Praw Pacjenta.

Prof. Krzysztof Czajkowski przypomniał, że już po sytuacji w Pszczynie na zjazdach położniczo-ginekologicznych omawiano postępowanie w sytuacji zagrożenia życia matki.

– Jestem pewny, że uda nam się opracować zalecenia medyczne oraz organizacji pracy na każdym poziomie opieki ginekologicznej, tak aby ryzyko zgonu związanego z zakażeniem wewnątrzmacicznym było jak najmniejsze – podsumował profesor.

Minister Zdrowia Adam Niedzielski powiedział:

„Apeluję o nienakręcanie spirali negatywnych emocji oraz o wstrzemięźliwość w ocenach. Proszę, aby każdy, kto czuje się pokrzywdzony kontaktem z lekarzem czy też placówką medyczną kierował swoje kroki do Rzecznika Praw Pacjenta.

Każda kobieta w tym kraju, w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia ma prawo do przerwania ciąży. Te dwa warunki powinny być traktowane rozłącznie. Zdrowie jest szeroko definiowane. Chodzi zarówno o zdrowie fizyczne, jak i psychiczne.

Powołanie zespołu ds. opracowania wytycznych dla podmiotów leczniczych w zakresie procedur związanych z przerywaniem ciąży to kolejny krok, aby jeszcze bardziej zadbać o bezpieczeństwo pacjentki.

Grono ekspertów przygotuje szczegółowe wytyczne dla lekarzy i placówek medycznych. Zespół tworzą eksperci: ginekologii, położnictwa, neonatologii, perinatologii oraz psychiatrii. Kobiety w tym zespole będą odgrywały znaczącą rolę.”

– Według naszych ustaleń u pacjentki ze szpitala Nowym Targu doszło do naruszenia prawa do świadczeń zdrowotnych, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, a także prawa do świadczeń udzielanych z należytą starannością, do informacji o stanie zdrowia oraz do dokumentacji medycznej – powiedział Bartłomiej Chmielowiec, RPP.

– Apeluję do wszystkich pacjentek, aby w każdej sytuacji zagrażającej ich zdrowiu zgłaszały się do Rzecznika Praw Pacjenta z prośbą o pomoc. W uzasadnionych przypadkach podejmujemy także interwencje bezpośrednio w placówkach. Jeśli jest taka potrzeba, jeszcze tego samego dnia udajemy się do szpitala, aby stać na straży praw pacjenta.

Można skontaktować się z nami m.in. za pośrednictwem Telefonicznej Informacji Pacjenta pod numerem 800-190-590.

Wydamy zalecenia dla placówki w Nowym Targu: co musi zrobić, jakie procedury wdrożyć, jakie szkolenia przeprowadzić, aby nie dochodziło już do takich wydarzeń. Ta tragiczna sytuacja pokazuje jak ważne są rozwiązania, nad którymi w tym tygodniu będzie pracował Sejm. Po wypracowaniu zaleceń przez zespół powołany przez ministra przeprowadzimy cykl szkoleń, aby edukować personel medyczny w placówkach ginekologiczno-położniczych – dodał RPP.

Prof. Krzysztof Czajkowski, konsultant krajowy w dziedzinie położnictwa i ginekologii: Niepokojąca jest śmierć kolejnej pacjentki. Po sytuacji w Pszczynie na zjazdach położniczo-ginekologicznych omawialiśmy postępowanie w sytuacji zagrożenia życia matki.

W obu sytuacjach znaczenie mogły mieć błędy organizacyjne. Dlatego powołany dziś zespół przez ministra Niedzielskiego zajmie się również tymi kwestiami. Często drobne uchybienie organizacyjne może nieść tragiczne skutki.

Jestem pewny, że uda nam się opracować zalecenia medyczne oraz organizacji pracy na każdym poziomie opieki ginekologicznej, tak aby ryzyko zgonu związanego z zakażeniem wewnątrzmacicznym było jak najmniejsze.