Spotkanie wiceministra Marcina Romanowskiego z Kierownikiem Narodowej Służby Społecznej Ukrainy
Wiceminister sprawiedliwości Marcin Romanowski spotkał się 2 marca z Vasylem Lutsykiem, kierownikiem Narodowej Służby Społecznej Ukrainy. Spotkanie odbyło się na wniosek strony ukraińskiej w związku z wizytą w Polsce Zespołu ds. monitorowania pobytu ukraińskich dzieci czasowo relokowanych za granicą.
Przewodzący ukraińskiej delegacji Vasyl Lutsyk podziękował stronie polskiej za dotychczasowe wsparcie. Wiceminister Romanowski zadeklarował pełne zaangażowanie Ministerstwa Sprawiedliwości i podległych mu instytucji w pomoc ukraińskim obywatelom, którzy w wyniku działań wojennych w Ukrainie znaleźli się na terenie Polski.
– Już w pierwszych dniach wojny udostępniliśmy obywatelom Ukrainy dotkniętym rosyjską agresją, nasz system pomocy pokrzywdzonym – powiedział wiceminister Marcin Romanowski.
W wyniku rosyjskiej agresji do Polski trafiły miliony ukraińskich uchodźców, w tym wiele dzieci, które w naszym kraju znalazły bezpieczną przystań. Uchodźcy mogą skorzystać z finansowanej ze środków Funduszu Sprawiedliwości sieci ponad 300 Ośrodków Pomocy Pokrzywdzonym, w których Ukraińcy mogą uzyskać bezpłatną pomoc psychologiczną i prawną. Ukraińscy obywatele mają również możliwość skorzystania z ponad 1500 punktów nieodpłatnej pomocy prawnej w całej Polsce, w których uzyskują np. wsparcie w załatwianiu spraw urzędowych. Pomoc udzielana jest nie tylko po polsku, lecz także w języku ukraińskim, rosyjskim i angielskim.
Wiceminister Marcin Romanowski poinformował ukraińską delegację, że od początku rosyjskiej agresji na Ukrainę polskie sądy ustanowiły opiekunów tymczasowych dla ponad 33 000 małoletnich Ukraińców, którzy znaleźli się na terenie naszego kraju bez dorosłego opiekuna. Ta sytuacja uzmysławia jak dramatyczne skutki niesie ze sobą wojna, która najmocniej uderza w najbardziej bezbronnych, a więc w kobiety i dzieci. Z drugiej strony, jest dowodem zaangażowania polskiego społeczeństwa i polskich instytucji w pomoc naszym napadniętym sąsiadom.
Międzynarodowa konferencja na Ukrainie z udziałem ministra Zbigniewa Ziobro
– Odnalezienie i ukaranie winnych zbrodni popełnianych przez Rosję na Ukrainie jest naszą misją, która ma pokazać światu, jak wygląda prawdziwa twarz Moskwy. Jak wygląda „ruskij mir”. Dopiero tym razem Ukraina nie została pozostawiona samej sobie – powiedział minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro podczas odbywającej się na Ukrainie międzynarodowej konferencji „Zjednoczeni dla Sprawiedliwości”. Do jej uczestników przemówił prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełensky.
– Tym razem na szczęście nie wygrała polityka, której symbolem była propozycja wysłania żołnierzom ukraińskim kilku tysięcy hełmów zamiast broni i amunicji. Dzielnie broniąca się Ukraina dostała wsparcie Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Polski i wielu innych państw. Moi rodacy otworzyli serca i domy dla milionów uchodźców z Ukrainy. Powinniśmy wzmocnić wsparcie dla ukraińskiej armii i przygotować warunki do sprawiedliwego osądzenia i ukarania zbrodniarzy wojennych – podkreślił Zbigniew Ziobro.
Świat nie dowierzał
Minister przypomniał, że gdy 15 lat temu prezydent Lech Kaczyński wypowiedział w Tbilisi słynne słowa: „dziś Gruzja, jutro Ukraina, pojutrze państwa bałtyckie, a później – Polska”, protestując przeciwko rosyjskiej agresji na Gruzję, świat nie dowierzał. Tylko narody Europy centralnej i wschodniej dobrze znały sąsiada – Rosję. Reakcja reszty świata była jedynie pozorna. Dlatego „jutro” – o którym mówił Lech Kaczyński – nadeszło już w 2014 roku, gdy Rosja pierwszy raz uderzyła na Ukrainę. Jednak i wtedy Rosji nie spotkały twarde sankcje.
– Zamiast nich Putin dostał w 2015 roku wielką nagrodę – kontrakt na Nord Stream 2. Plan uzależniania Unii Europejskiej od rosyjskiego gazu, a zarazem napełniania eurogotówką budżetu armii rosyjskiej, nabierał tempa – mówił Zbigniew Ziobro.
Przypomniał, że był wówczas wśród polityków, którzy przed tym przestrzegali. W Parlamencie Europejskim wskazywał, że uruchomienie Nord Stream 2 i zmiany w polityce energetycznej Unii Europejskiej sprawią, że Putin uderzy z całą mocą. Ale te ostrzeżenia były przez lata ignorowane przez tych, którzy sterują UE.
Wnioski z historii
Minister nawiązał też do historii, gdy lękliwa polityka „appeasementu” doprowadziła do tragedii II wojny światowej.
– W 1938 roku Winston Churchill podsumował ugodową politykę wobec hitlerowskich Niemiec słowami: „Chamberlain myśli, że oddalił wojnę za cenę hańby. Tymczasem będzie miał i hańbę i wojnę”. Dziś wyciągamy wnioski z historii. Ukaranie zbrodniarzy, twarde sankcje wobec Putina, militarne wsparcie dla ukraińskiej armii i zero ustępstw! To nasz obowiązek. Nie ma innej drogi – apelował Zbigniew Ziobro.
Stronę polską podczas konferencji reprezentowali też wiceminister sprawiedliwości Sebastian Kaleta i Prokurator Krajowy Dariusz Barski.
Tematem spotkania były sposoby pociągnięcia Rosji do odpowiedzialności za dokonane na Ukrainie zbrodnie wojenne. W wydarzeniu wzięli udział m.in. Prokurator Generalny USA Merrick Garland, Prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego Karim Khan, unijny komisarz Didier Reynders, wicepremier i szef MSZ Holandii Wopke Hoekstra, Szef Gabinetu Prezydenta Ukrainy Andriy Yermak, a także prokuratorzy generalni Ukrainy (Andriy Kostin) oraz Anglii i Walii (Viktoria Prentis).
Ukarać zbrodniarzy
Już od pierwszych dni wojny polscy prokuratorzy razem ze śledczymi z Ukrainy, Litwy, Łotwy, Estonii, Słowacji, Rumunii i Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze gromadzą dowody zbrodni wojennych. W Polsce zeznania złożyło ponad 1700 uchodźców. Nasi prokuratorzy zbierają dowody na Ukrainie z wykorzystaniem najnowocześniejszej techniki, w tym skanerów 3D. Powstaje specjalna strona internetową, na której świadkowie rosyjskich zbrodni będą mogli złożyć zeznania, niezależnie od miejsca, w którym obecnie przebywają. Ministerstwo Sprawiedliwości RP i Prokuratura Krajowa uczestniczą też w pracach nad powołaniem Tymczasowego Międzynarodowego Urzędu Prokuratora, którego zadaniem będzie ściganie zbrodni rosyjskiej agresji.