Placówki, które będą miały lepszą jakość na trzech poziomach – klinicznym, konsumenckim i zarządczym – będą mogły liczyć na dodatkowe współczynniki podnoszące finansowanie – to główne założenia projektu ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta, który został przekazany do konsultacji publicznych.
Wprowadzone rozwiązania mają umożliwić także utworzenie rejestru zdarzeń niepożądanych oraz wprowadzenie zasady „no fault”, czyli braku sankcji wobec personelu medycznego w związku ze zgłoszeniem zdarzenia niepożądanego.
Projekt ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta daje możliwość zastosowania jakości jako kryterium przy finansowaniu placówek.
– Dzięki ustawie o jakości w ochronie zdrowia i bezpieczeństwie pacjenta, pieniądze wprowadzane do systemu ochrony zdrowia mają trafiać przede wszystkim do placówek, które gwarantują odpowiednią jakość świadczonych usług – podkreślił w czwartek na konferencji we Wrocławiu Adam Niedzielski, szef resortu zdrowia. – Stawiamy na umocnienie mechanizmów konkurowania jakością, ale także na obowiązek publikowania informacji o podmiotach leczniczych, bo pacjent ma prawo podejmować świadome decyzje o wyborze placówki, np. sprawdzając, jak jest zarządzana – mówił minister zdrowia.
Jak zaznaczył szef resortu zdrowia celem projektu ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta jest wdrożenie rozwiązań prawno-organizacyjnych, które w sposób kompleksowy i skoordynowany będą podnosiły jakość w ochronie zdrowia. Wejście w życie proponowanych rozwiązań jest planowane od 1 stycznia 2022 r.
Spełnienie wymagań będzie warunkiem obecności w tzw. „sieci szpitali”
Projekt ustawy zakłada również wprowadzenie wymogu autoryzacji dla szpitali w zakresie udzielania przez nie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Autoryzacji udzielać będą dyrektorzy Oddziałów Wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia, na wniosek szpitali na 5 lat. Od decyzji o odmowie udzielenia autoryzacji lub jej cofnięciu przysługiwać będzie skarga do sądu administracyjnego.
W ramach autoryzacji weryfikowane będzie spełnienie przez szpitale wymagań dla świadczeń gwarantowanych tzw. „koszykowych”. Kryteria autoryzacji i sposoby ich oceny będą określane przez ministra zdrowia w drodze rozporządzenia.
Do udzielenia autoryzacji niezbędne będzie spełnienie wszystkich kryteriów autoryzacji, z zastrzeżeniem „autoryzacji warunkowej” udzielanej przy 95% stopniu spełnienia kryteriów w okresie przejściowym. Posiadanie autoryzacji będzie warunkowało uczestnictwo szpitala w systemie podstawowego zabezpieczenia zdrowotnego tzw. „sieci szpitali”.
Sprawny i transparentny proces akredytacji
Projekt ustawy o jakości w ochronie zdrowia doprecyzowuje i uporządkowuje także proces akredytacji w szczególności w zakresie jej przebiegu, terminów i uczestników tego procesu, wprowadzenia możliwości cofnięcia akredytacji, wprowadzenie zasad dopuszczania do wykonywania i spełnienia funkcji wizytatora i koordynatora, wprowadzenia dodatkowych warunków udzielenia akredytacji (spełnienia standardów obligatoryjnych oraz uzyskania minimum 50% punktów z każdego działu standardów).
Zgodnie z projektowanymi zmianami fakultatywna, zewnętrzna ocena jakości w ochronie zdrowia dokonywana będzie przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Powstanie rejestr zdarzeń niepożądanych
Projekt zakłada również utworzenie systemu rejestrowania zdarzeń niepożądanych dla zapewnienia jakości i bezpieczeństwa. System będzie obligatoryjny dla szpitali, niezależnie od faktu czy korzystają ze środków publicznych czy nie. Będzie się to odbywało na dwóch poziomach:
a) wewnętrznym – prowadzonym przez szpital,
b) zewnętrznym – rejestr zdarzeń niepożądanych prowadzony przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
– Jakość wykonywanych świadczeń medycznych i bezpieczeństwo pacjentów jest dla nas najważniejsza, dlatego powstanie rejestr zdarzeń niepożądanych prowadzony przez Narodowy Fundusz Zdrowia – mówił Adam Niedzielski, minister zdrowia. – Jednocześnie chcemy zagwarantować personelowi medycznemu, że za zgłoszenie zdarzenia niepożądanego nie będzie sankcji. Doświadczenia innych krajów pokazują, że nie da się całkowicie wyeliminować zdarzeń niepożądanych w ochronie zdrowia, ale dzięki przyjęciu ustawy o jakości możemy je znacząco zredukować – dodał szef resortu.
Rejestr zdarzeń niepożądanych nie będzie jawny. Zgodnie z założeniami projektu ustawy, dane osobowe zgłaszających zdarzenia niepożądane w powiązaniu z danymi identyfikującymi konkretne zdarzenie, a także wszelkie informacje zgromadzone w ramach analizy przyczyn zdarzeń nie będą udostępniane. Szpitale w ramach raportów jakości będą publikować informację o liczbie zdarzeń niepożądanych oraz wdrożonych działaniach korygujących i naprawczych.
Brak sankcji dla personelu medycznego za zgłoszenie zdarzenia niepożądanego
Projekt przewiduje wprowadzenie braku sankcji wobec personelu medycznego w związku ze zgłoszeniem zdarzenia niepożądanego. Jednak nie będzie tożsamy z brakiem sankcji w przypadku działań na szkodę pacjenta.
Jak podkreślił szef resortu zdrowia rozwiązania w zakresie monitorowania zdarzeń niepożądanych zaproponowane w projekcie ustawy bazują na dobrych praktykach innych państw oraz wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia dotyczących rozwijania systemów monitorowania zdarzeń niepożądanych.
– Model zgłaszania zdarzeń niepożądanych jest wzorowany na systemach, które od lat funkcjonują np.: w Danii, Szwecji, Norwegii czy Niemczech. Korzystając z ich doświadczeń połączono obligatoryjność zgłaszania zdarzeń niepożądanych z regulacjami o braku sankcji w związku z zgłoszeniem oraz wyraźnie określono zasady poufności danych – wskazał Minister Adam Niedzielski.
Zmiany w systemie pozasądowego rekompensowania szkód
Projekt przewiduje też wprowadzenie dwuinstancyjnego pozasądowego systemu rekompensaty szkód z tytułu zdarzeń medycznych obsługiwanego przez Rzecznika Praw Pacjenta.
Proponowane rozwiązania zakładają wprowadzenie rekompensat bez orzekania o winie, mającego na celu ustalenie czy w sprawie objętej wnioskiem doszło do zdarzenia medycznego oraz wskazanie wysokości świadczenia. Będą one wypłacane szybciej i sprawniej niż w postępowaniach przed wojewódzkimi komisjami do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych lub w postępowaniach sądowych.
(MZ)