Polskie granice w kilku miejscach są niestabilne. Głównie chodzi o linię brzegową rzek oraz obszar na północy kraju.
Z 1643 ha (z całej Polski) najwięcej przybyło województwom: pomorskiemu i zachodniopomorskiemu.
Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018 roku
Według stanu z 1 stycznia 2018 r. w Polsce jest 16 województw, 314 powiatów, 66 miast na prawach powiatu oraz 2 478 gmin. Są to: 302 miejskie (w tym 66 gmin mających również status miasta na prawach powiatu), 1548 wiejskich i 628 miejsko-wiejskich.
W podziale terytorialnym kraju z dniem 1 stycznia 2018 r. wprowadzone zostały zmiany o następującym charakterze:
– zmiana granic 10 gmin (w tym 2 o statusie miasta) położonych w 4 województwach; korekty granic gmin spowodowały zmiany granic jednostek wyższego rzędu: 2 powiatów i 2 miast na prawach powiatu; w trzech przypadkach dokonano zmiany granic gmin położonych na terenie tego samego powiatu,
– nadanie statusu miasta siedmiu miejscowościom wiejskim w województwach:
– lubelskim – Józefów nad Wisłą (pow. opolski),
– lubuskim – Otyń (pow. nowosolski),
– mazowieckim – Sanniki (pow. gostyniński),
– opolskim – Tułowice (pow. opolski)
– świętokrzyskim – Wiślica (pow. buski), Łagów (pow. kielecki), Radoszyce (pow. konecki);
W związku z tym, w porównaniu z ubiegłym rokiem, wzrosła o 7 (do 628) liczba gmin miejsko-wiejskich i o 7 spadła liczba gmin wiejskich (jest ich 1548). Liczba miast ogółem wzrosła o 7 nowoutworzonych jednostek (do 930); status miasta miało uzyskać 8 miejscowości. Nadanie statusu miasta miejscowości Chełmiec (w powiecie nowosądeckim, woj. małopolskie), zostało przesunięte z 01.01.2018 r. na 01.01.2019 r.
– korekty granic 4 miast położonych na terenie gmin miejsko-wiejskich,
– zmiana nazwy jednej gminy.
Zmiany dotyczyły łącznie 9 województw.
Zmiany powierzchni jednostek podziału terytorialnego
W porównaniu z poprzednim rokiem uległa zmianie powierzchnia Polski, która zwiększyła się o 1643 ha. Jest to wynikiem wejścia w życie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2017 r. w sprawie szczegółowego przebiegu linii podstawowej, zewnętrznej granicy morza terytorialnego oraz zewnętrznej granicy strefy przyległej
Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z informacją Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii, w wyniku obliczeń dokonanych na podstawie tego dokumentu, wzrosła o 1159 ha powierzchnia woj. pomorskiego (w jego obrębie powiatów: puckiego o 904 ha i nowodworskiego o 255 ha) oraz o 484 ha woj. zachodniopomorskiego (miasta na prawach powiatu Świnoujście). W odniesieniu do szczebla gminnego przyrost powierzchni dotyczy następujących jednostek w woj. pomorskim: Hel (123 ha), Jastarnia (218 ha), Krokowa (266 ha) i Władysławowo (297 ha) w pow. puckim, Krynica Morska w pow. nowodworskim (255 ha) oraz w woj. zachodniopomorskim – wspomniana wyżej gmina miejska Świnoujście.
Przyrost powierzchni wymienionych jednostek rzutował jednocześnie na wzrost powierzchni miast w Polsce o 1 045 ha i terenów wiejskich o 598 ha.
Znaczące zmiany powierzchni jednostek szczebla powiatowego zostały wprowadzone w woj. mazowieckim, w pow. ostrołęckim. Z tego powiatu, z gm. Rzekuń wyłączone zostało 483 ha, przyłączone następnie do miasta na prawach powiatu Ostrołęka. Ponadto, dokonano zmiany granic dwóch gmin w tym powiecie: do gminy wiejskiej Czarnia włączone zostały 132 ha z obszaru wiejskiego gminy miejsko-wiejskiej Myszyniec.
Przyrost powierzchni miast wynikający ze zmian w podziale terytorialnym wynosi 9 166 ha, w tym 6 260 ha to obszar siedmiu nowoutworzonych miast. Największe wśród nich są Radoszyce w powiecie koneckim, woj. świętokrzyskie (1 717 ha), najmniejsze – Józefów nad Wisłą w pow. opolskim, woj. lubelskie (365 ha). Korekta granic miast w obrębie gminy nastąpiła w czterech jednostkach miejsko-wiejskich. Polegała ona na zwiększaniu obszarów miast przez przyłączanie do nich fragmentu obszaru wiejskiego. Największą taką korektą jest przyłączenie 2 172 ha z obszaru wiejskiego do miasta w gminie miejsko-wiejskiej Otmuchów w pow. nyskim, woj. opolskie.
Łącznie, przyrost powierzchni miast wynikający zarówno ze zwiększenia się powierzchni Polski, jak i ze zmian w podziale terytorialnym kraju wynosi 10 211 ha.
Zmiany liczby ludności w jednostkach podziału terytorialnego
W porównaniu z poprzednim rokiem liczba ludności Polski zwiększyła się o 566 osób (tegoroczna liczba ludności w odniesieniu do ubiegłorocznej, przyjmując rok poprzedni za 100, nie uległa zmianie).
Liczba mieszkańców miast w Polsce zmniejszyła się w porównaniu z poprzednim rokiem łącznie o 23 844 osoby (99,9), co stanowi bilans przyrostów i ubytków w poszczególnych województwach. Najwięcej ludności ubyło ponownie w miastach województw: śląskiego (minus 13 996, 99,6) i łódzkiego (minus 10 170, 99,3). Największy przyrost nastąpił, tak, jak w poprzednim roku, w miastach województw: mazowieckiego (16 231, 100,5) i opolskiego (3 968, 100,8). W tym województwie liczba ludności miast zwiększyła się głównie w związku ze zmianami w podziale terytorialnym (utworzeniem nowego miasta w obrębie gminy oraz dołączeniem do miasta na terenie gminy fragmentu obszaru wiejskiego tej gminy).
Gęstość zaludnienia
Gęstość zaludnienia w Polsce nie zmieniła się w porównaniu z poprzednim rokiem i wynosi 123 osoby na 1 km2.
Wyższą wartość wskaźnika ma sześć województw: śląskie (369 osób/km2), małopolskie (223), mazowieckie (151), dolnośląskie (146), łódzkie (136) i pomorskie (127). Najmniej osób na 1 km2 (po 59) występuje w województwach: warmińsko-mazurskim i podlaskim. W porównaniu z poprzednim rokiem o 1 osobę/km2 zmniejszyła się gęstość
zaludnienia w województwach: opolskim, śląskim i zachodniopomorskim. W woj. pomorskim, w związku ze znacznym wzrostem liczby ludności, mimo przyrostu powierzchni o 1 159 ha, gęstość zaludnienia zwiększyła o 1 osobę (do 127).
Przejścia graniczne
Funkcjonujące przejścia graniczne pozostały w gminach leżących przy granicach Polski z: Rosją (w 4 gminach), Białorusią (w 9 gminach) oraz Ukrainą (w 11 gminach).
(GUS)