Polska i Węgry sprzeciwiły się na możliwość wypłacania unijnych funduszy związanych z praworządnością.
Reszta państw członkowskich przyjęła to rozwiązanie.
Przez weto rządów Polski i Węgier zostały zablokowane wydatki Unii Europejskiej na lata 2021-2027. Taki sam los spotkał fundusz odbudowy po pandemii covid-19.
Tym samym PiS potwierdza, że w Polsce nie ma praworządności. Pewnie wkrótce czeka albo rozłam koalicyjny w PiS-ie albo zostaną przez Polaków wywiezieni na taczkach z Sejmu. 89 proc. rodaków, czyli i w tym zwolennicy obecnej władzy popiera członkostwo Polski w UE.
Polska na samym zawetowaniu Funduszu Odbudowy straci obecnie 23 miliardy euro.
Unijni dyplomaci potwierdzają, że może to być wielki kryzys w UE podobny do brexitowego.
„Pytanie dnia. Kto kogo prędzej odspawa: PiS nas od Europy czy my PiS od władzy?” – napisał Donald Tusk na Twitterze.
Wcześniej były premier napisał: „Morawiecki zapowiada weto wobec budżetu europejskiego, którego Polska jest największym beneficjentem. Szukam właściwego słowa”.
Senator KO Krzysztof Brejza: „Przyszłość Polski (wypchnięcie z UE) zależeć ma od wojenki w PiS? Z.Ziobro nie tyle szantażuje M.Morawieckiego. Bardziej publicznie upokarza swojego „stróża” J.Kaczyńskiego. A w Europie Mołdawia obiera prounijny kierunek. Za kilka lat Mołdawia w UE, Polska poza?”.
Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro
Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny Zbigniew Ziobro jednoznacznie opowiedział się za użyciem przez Polskę weta wobec projektu powiązania wypłat z budżetu Unii Europejskiej z tzw. zasadą praworządności. – Weto. Nie ma innej możliwości w sytuacji bezprawia, które chcą zastosować największe państwa UE i prezydencja niemiecka – powiedział na (16 listopada br.) konferencji prasowej.
Kompromis dotyczący długoterminowego budżetu UE: PE pozyskuje 16 mld euro więcej na kluczowe programy
- Obywatele skorzystają z dofinansowania sztandarowych programów UE, takich jak „Zdrowie”, „Horyzont” (badania naukowe), „Erasmus+”.
- Uzgodniony prawnie wiążący plan działania wprowadzający nowe źródła dochodów UE
- Zwiększenie roli Parlamentu w kontroli finansowania odbudowy gospodarczej
- Wzmocnienie przepisów dotyczących różnorodności biologicznej i równości płci
- Negocjatorzy budżetu z PE i prezydencja Rady osiągnęli kompromis, w którym nakreślono polityczne porozumienie w sprawie przyszłego finansowania UE.
We wtorek, po dziesięciu tygodniach intensywnych negocjacji, negocjatorzy budżetu z ramienia Parlamentu Europejskiego uzgodnili z prezydencją Rady zarys porozumienia w sprawie kolejnych wieloletnich ram finansowych (WRF 2021-2027) oraz nowych zasobów własnych. Kompromis ten musi zostać zatwierdzony przez obie instytucje.
W ramach kompromisu Parlament uzyskał 16 mld EUR jako uzupełnienie pakietu uzgodnionego przez szefów państw lub rządów na lipcowym szczycie. 15 mld EUR wzmocni sztandarowe programy ochrony obywateli przed pandemią COVID-19, stworzy możliwości dla następnego pokolenia i ochroni europejskie wartości. 1 mld EUR zwiększy elastyczność, aby sprostać przyszłym potrzebom i kryzysom.
Najważniejszym priorytetem Parlamentu było zwiększenie finansowania najważniejszych projektów UE, którym, w skutek porozumienia Rady Europejskiej z lipca 2020, groziło niedofinansowanie, co z kolei zagroziłoby zobowiązaniom i priorytetom UE, zwłaszcza Zielonemu Ładowi i agendzie cyfrowej.
Dodatkowe środki będą pobierane głównie z kwot odpowiadających grzywnom z tytułu konkurencji (które firmy muszą płacić, gdy nie przestrzegają przepisów UE), zgodnie z długoletnim wnioskiem Parlamentu, aby pieniądze wygenerowane przez Unię Europejską pozostały w budżecie UE.
Dzięki temu kompromisowi Parlament Europejski, m.in. potroił kwotę przeznaczoną na EU4Health, zapewnił ekwiwalent dodatkowego roku finansowania programu Erasmus+ oraz zapewnił stały wzrost funduszy na finansowanie badań.
Nowe zasoby własne
Negocjatorzy zgodzili się co do zasady, że średnio- i długoterminowe koszty spłaty długu z funduszu odbudowy nie powinny odbywać się kosztem dobrze ugruntowanych programów inwestycyjnych w wieloletnich ramach finansowych, ani nie powinny skutkować znacznie wyższymi wkładami państw członkowskich opartymi na DNB. Dlatego negocjatorzy w PE opracowali plan działania mający na celu wprowadzenie nowych zasobów własnych w ciągu najbliższych siedmiu lat. Harmonogram działa został włączony do „Porozumienia międzyinstytucjonalnego”, które jest tekstem prawnie wiążącym. Poza wkładem opartym na tworzywach sztucznych od 2021 roku plan działania obejmuje zasoby własne oparte na systemie ETS (system handlu uprawnieniami do emisji) (od 2023 roku, ewentualnie powiązane z mechanizmem dostosowania granic węglowych), opłatę cyfrową (od 2024 roku) oraz zasoby własne oparte na PTF, a także wkład finansowy powiązany z sektorem przedsiębiorstw lub nową wspólną podstawę opodatkowania osób prawnych (od 2026 roku).
Finansowanie Next Generation EU: wzmocnienie kontroli budżetowej
W odniesieniu do wydatków z funduszy Next Generation EU, Parlament zapewnił, że te trzy instytucje będą się regularnie spotykać w celu oceny realizacji funduszy udostępnionych na podstawie prawnej art. 1. 122. Wydatkowanie odbywać się będzie w sposób przejrzysty, a Parlament wraz z Radą będą sprawdzać wszelkie odstępstwa od wcześniej uzgodnionych planów.
Instrument służący odbudowie gospodarki (Next Generation EU) opiera się na artykule traktatu UE (art. 122 TFUE), który nie przewiduje roli dla Parlamentu Europejskiego. Negocjatorzy z PE uzyskali również nową procedurę, ustanawiającą „konstruktywny dialog” między Parlamentem i Radą na podstawie oceny dokonanej przez Komisję, w celu uzgodnienia skutków budżetowych każdego proponowanego nowego aktu prawnego na podstawie art. 122
Kwestie horyzontalne: cele w zakresie różnorodności biologicznej, równości płci oraz szans
Wdrożone zostaną ulepszone metody monitorowania działań przeciwko zmianie klimatu i wspomagających różnorodność biologiczną, w celu zagwarantowania, że co najmniej 30 % całkowitej kwoty budżetu Unii i wydatków Next Generation EU będzie przeznaczane na cele związane z klimatem, a także w celu zagwarantowania, że 7,5 % rocznych wydatków zostanie przeznaczone na cele związane z różnorodnością biologiczną od 2024 r. i 10 % od 2026 r.
Innym horyzontalnym priorytetem w wieloletnich ramach finansowych będzie wspieranie równości płci i włączanie problematyki płci do głównego nurtu polityk UE, któremu towarzyszyć będzie gruntowna ocena wpływu na równość płci i monitorowanie programów.
(własne, PE)