Norweski Komitet Noblowski postanowił przyznać Pokojową Nagrodę Nobla za rok 2024 japońskiej organizacji Nihon Hidankyo.
Ten oddolny ruch ocalałych z bomb atomowych w Hiroszimie i Nagasaki, znany również jako Hibakusha, otrzymuje Pokojową Nagrodę Nobla za wysiłki na rzecz świata wolnego od broni jądrowej i za pokazanie poprzez zeznania świadków, że broń jądrowa nigdy więcej nie powinna zostać użyta.
W odpowiedzi na ataki bombami atomowymi z sierpnia 1945 r. powstał globalny ruch, którego członkowie nieustannie pracowali nad podniesieniem świadomości na temat katastrofalnych skutków humanitarnych użycia broni jądrowej. Stopniowo rozwinęła się potężna norma międzynarodowa, stygmatyzująca użycie broni jądrowej jako moralnie niedopuszczalne. Norma ta stała się znana jako „nuklearne tabu”.
Świadectwo Hibakusha – ocalałych z Hiroszimy i Nagasaki – jest wyjątkowe w tym szerszym kontekście.
Ci historyczni świadkowie pomogli wygenerować i skonsolidować powszechny sprzeciw wobec broni jądrowej na całym świecie, czerpiąc z osobistych historii, tworząc kampanie edukacyjne oparte na własnych doświadczeniach i wydając pilne ostrzeżenia przed rozprzestrzenianiem się i użyciem broni jądrowej. Hibakusha pomagają nam opisać to, co nie do opisania, pomyśleć to, co nie do pomyślenia, i jakoś pojąć niezrozumiały ból i cierpienie spowodowane bronią jądrową.
Norweski Komitet Noblowski pragnie jednak uznać jeden zachęcający fakt: żadna broń jądrowa nie została użyta w wojnie od prawie 80 lat. Nadzwyczajne wysiłki Nihon Hidankyo i innych przedstawicieli Hibakusha w znacznym stopniu przyczyniły się do ustanowienia tabu nuklearnego. Dlatego alarmujące jest to, że obecnie to tabu przeciwko użyciu broni jądrowej jest pod presją.
Mocarstwa jądrowe modernizują i ulepszają swoje arsenały; nowe kraje wydają się przygotowywać do nabycia broni jądrowej; a groźby użycia broni jądrowej są wysuwane w toczących się wojnach. W tym momencie historii ludzkości warto przypomnieć sobie, czym jest broń jądrowa: najbardziej niszczycielską bronią, jaką świat kiedykolwiek widział.
W przyszłym roku minie 80 lat od czasu, gdy dwie amerykańskie bomby atomowe zabiły około 120 000 mieszkańców Hiroszimy i Nagasaki. Podobna liczba osób zmarła w wyniku oparzeń i obrażeń popromiennych w kolejnych miesiącach i latach. Dzisiejsza broń jądrowa ma o wiele większą siłę niszczenia. Może zabić miliony i miałaby katastrofalny wpływ na klimat. Wojna jądrowa mogłaby zniszczyć naszą cywilizację.
Losy tych, którzy przeżyli piekło Hiroszimy i Nagasaki, były długo ukrywane i zaniedbywane. W 1956 roku lokalne stowarzyszenia Hibakusha wraz z ofiarami testów broni jądrowej na Pacyfiku utworzyły Japońską Konfederację Organizacji Ofiar Bomb A i Wodorowych. Nazwę tę skrócono w języku japońskim do Nihon Hidankyo. Stała się największą i najbardziej wpływową organizacją Hibakusha w Japonii.
Sednem wizji Alfreda Nobla było przekonanie, że zaangażowane jednostki mogą coś zmienić. Przyznając tegoroczną Pokojową Nagrodę Nobla Nihon Hidankyo, Norweski Komitet Noblowski pragnie uhonorować wszystkich ocalałych, którzy pomimo fizycznego cierpienia i bolesnych wspomnień, postanowili wykorzystać swoje kosztowne doświadczenie, aby pielęgnować nadzieję i zaangażowanie na rzecz pokoju.
Nihon Hidankyo dostarczył tysiące relacji świadków, wydał rezolucje i apele publiczne oraz wysłał coroczne delegacje do Organizacji Narodów Zjednoczonych i na różne konferencje pokojowe, aby przypomnieć światu o pilnej potrzebie rozbrojenia nuklearnego.
Pewnego dnia Hibakusha nie będzie już wśród nas jako świadków historii. Jednak dzięki silnej kulturze pamięci i ciągłemu zaangażowaniu nowe pokolenia w Japonii kontynuują doświadczenia i przesłanie świadków. Inspirują i edukują ludzi na całym świecie. W ten sposób pomagają utrzymać tabu nuklearne – warunek wstępny pokojowej przyszłości dla ludzkości.
Decyzja o przyznaniu Pokojowej Nagrody Nobla za rok 2024 Nihon Hidankyo jest mocno zakorzeniona w testamencie Alfreda Nobla. Tegoroczna nagroda dołącza do znakomitej listy Pokojowych Nagród, które Komitet przyznał wcześniej obrońcom rozbrojenia nuklearnego i kontroli zbrojeń.
Pokojowa Nagroda Nobla na rok 2024 spełnia pragnienie Alfreda Nobla, aby docenić wysiłki przynoszące największe korzyści ludzkości.
Nihon Hidankyo
Pokojowa Nagroda Nobla 2024
Założona: 1956
Miejsce zamieszkania w momencie przyznania nagrody: Tokio, Japonia
Motywacja przyznania nagrody: „za wysiłki na rzecz świata wolnego od broni jądrowej i za wykazanie poprzez zeznania świadków, że broń jądrowa nigdy nie powinna być ponownie użyta”
Za wykazanie poprzez zeznania świadków, że broń jądrowa nigdy więcej nie powinna zostać użyta.
Dwie amerykańskie bomby atomowe zrzucone na Hiroszimę i Nagasaki w sierpniu 1945 r. zabiły około 120 000 osób. Podobna liczba osób zmarła później z powodu oparzeń i obrażeń popromiennych. Szacuje się, że ataki przeżyło 650 000 osób. Ci ocaleni są znani jako Hibakusha w języku japońskim.
Los ocalałych był długo ukrywany i ignorowany. W 1956 r. lokalne stowarzyszenia Hibakusha wraz z ofiarami testów broni jądrowej na Pacyfiku utworzyły Japońską Konfederację Organizacji Ofiar Bomb A i Wodorowych, w skrócie Nihon Hidankyo. Ten oddolny ruch wkrótce stał się największą i najbardziej reprezentatywną organizacją Hibakusha w Japonii.
Nihon Hidankyo ma dwa główne cele. Pierwszym jest promowanie praw społecznych i ekonomicznych wszystkich Hibakusha, w tym osób mieszkających poza Japonią. Drugim jest zapewnienie, że nikt nigdy więcej nie zostanie poddany katastrofie, która dotknęła Hibakusha.
Poprzez osobiste zeznania świadków, Nihon Hidankyo przeprowadziło szeroko zakrojoną pracę edukacyjną na temat katastrofalnych skutków humanitarnych użycia broni jądrowej. Stąd motto „Koniec z Hibakusha”.
Fakty na temat Pokojowej Nagrody Nobla
27 listopada 1895 r. Alfred Nobel podpisał swój ostatni testament, przeznaczając największą część swojego majątku na serię nagród, Nagrody Nobla. Jak opisano w testamencie Nobla, jedna część została poświęcona „osobie, która wykonała najwięcej lub najlepszą pracę na rzecz braterstwa między narodami, zniesienia lub redukcji stałych armii oraz zorganizowania i promowania kongresów pokojowych”. Dowiedz się więcej o Pokojowej Nagrodzie Nobla w latach 1901–2024.
Liczba Pokojowych Nagród Nobla
Od 1901 r. przyznano 105 Pokojowych Nagród Nobla. Nie przyznano ich 19 razy: w latach 1914–1916, 1918, 1923, 1924, 1928, 1932, 1939–1943, 1948, 1955–1956, 1966–1967 i 1972.
Dlaczego w tych latach nie przyznano pokojowych nagród Nobla? W statucie Fundacji Nobla napisano: „Jeśli żadna z rozpatrywanych prac nie okaże się mieć znaczenia wskazanego w pierwszym akapicie, nagroda pieniężna zostanie zarezerwowana do następnego roku. Jeśli nawet wtedy nagroda nie zostanie przyznana, kwota zostanie dodana do ograniczonych funduszy Fundacji”. Podczas I i II wojny światowej przyznano mniej Nagród Nobla.
Wspólne i niepodzielone Pokojowe Nagrody Nobla
- 71 pokojowych nagród przyznano tylko jednemu laureatowi*.
- 31 pokojowych nagród podzieliło się między dwóch laureatów.
- 3 pokojowe nagrody podzielono między trzech laureatów. Pokojową Nagrodę Nobla z 1994 r. otrzymali Jaser Arafat, Szimon Peres, Icchak Rabin, Pokojową Nagrodę Nobla z 2011 r. otrzymali Ellen Johnson Sirleaf, Leymah Gbowee i Tawakkol Karman, a Pokojową Nagrodę Nobla z 2022 r. otrzymali Ales Bialacki, rosyjska organizacja praw człowieka Memoriał i ukraińska organizacja praw człowieka Centrum Wolności Obywatelskich.
Dlaczego tak jest? W statucie Fundacji Nobla napisano: „Kwota nagrody może być równo podzielona między dwa dzieła, z których każde uznaje się za zasługujące na nagrodę. Jeśli nagradzane dzieło zostało stworzone przez dwie lub trzy osoby, nagroda zostanie im przyznana wspólnie. W żadnym wypadku kwota nagrody nie może zostać podzielona pomiędzy więcej niż trzy osoby.”
Liczba laureatów Pokojowej Nagrody Nobla
Pokojową Nagrodę Nobla przyznano 142 laureatom – 111 osobom i 31 organizacjom. Ponieważ Comité International de la Croix Rouge (Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża) otrzymał Nagrodę trzykrotnie, a Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców otrzymało Nagrodę dwukrotnie, Pokojową Nagrodę Nobla otrzymało 111 osób i 28 organizacji.
Pokojowa Nagroda Nobla 2023
Narges Mohammadi
„za walkę z uciskiem kobiet w Iranie i walkę o promowanie praw człowieka i wolności dla wszystkich”