Związek Miast Polskich i Unia Metropolii Polskich apelują, żeby działania osłonowe, proponowane przez rząd, dotyczyły wszystkich podmiotów komunalnych, świadczących powszechnie dostępne, lokalne usługi publiczne, stanowiące zapewnienie podstawowych, życiowych potrzeb wspólnoty lokalnej.
Podwyżki cen gazu i energii elektrycznej, tak jak mieszkańców polskich miast, dotykają w coraz większym stopniu również przedsiębiorstwa komunalne. To przełoży się na to, że wyższe rachunki zapłacimy za wodę, ścieki, komunikację publiczną i inne usługi komunalne. Zapłacą też szpitale, przychodnie, szkoły, przedszkola, domy kultury, miejskie obiekty sportowe.
Od paru tygodni prezydenci i burmistrzowie miast alarmują o galopujących wzrostach cen gazu i energii elektrycznej, które dotkną mieszkańców oraz podmioty komunalne. W kilkunastu miastach Polski w poniedziałek, 10 stycznia br. protestowali samorządowcy, przedsiębiorcy, dyrektorzy placówek opieki społecznej. Podnosili, że drastyczne podwyżki cen gazu i prądu oraz niewielka lub żadna pomoc państwa stawiają ich w dramatycznej sytuacji. Potwierdzają to odpowiedzi z ponad 60 miast na błyskawiczne ankiety w sprawie podwyżek cen energii elektrycznej i gazu dla podmiotów komunalnych. Ankiety przeprowadziły Związek Miast Polskich oraz Unia Metropolii Polskich wśród miast członkowskich, w pierwszych dniach stycznia tego roku.
Prąd droższy o ponad 100%
W większości spośród ponad 60 miast biorących udział w ankiecie zaplanowane zostały podwyżki cen energii elektrycznej, a tylko w 6 będą obowiązywały ceny prądu z ubiegłego roku. Z ankiety ZMP wynika, że kilkudziesięcioprocentowych podwyżek cen spodziewają się 34 miasta, ponad 100% podwyżki zaplanowano w 14 (Ostrołęka – 100%, Tarnów – 100-120%, Sopot – 123-165%, Legnica – 139%, Czeladź – 147-167%, Kołobrzeg – 150-250%, Częstochowa – 154%, Piła – 154-526%, Lubliniec – 170%, Cieszyn – 178%, Pleszew – 183%), natomiast w dwóch wzrost ten jest ponad trzykrotny (Hrubieszów – ok. 305%, Śrem 300-400%). Natomiast wśród dużych miast podwyżki są kilkudziesięcioprocentowe np.: Bydgoszcz – 89%, Łódź – 88%, Białystok – 74%, Warszawa – 60%, Wrocław – 57%-66%, Katowice – 54% i Gdańsk – 40%.
Wzrost cen energii elektrycznej, prognozowany na poziomie rzędu kilkunastu, parudziesięciu procent, dotyczy przeważnie miast, które już w roku ubiegłym zawarły umowy na dostawę energii elektrycznej, bądź planują zawarcie umów na początku 2022 r., ale postępowania przetargowe przeprowadzone były w 2021 r. Ważnym czynnikiem decydującym o niższych cenach energii jest prowadzenie zakupów energii w ramach grupy zakupowej. Grupa zakupowa daje możliwość obniżenia kosztów energii elektrycznej (związanych zarówno z zakupem, jak i dystrybucją).
Spośród 13 miast, w których podwyżki cen energii przybiorą niższe niż w pozostałych ankietowanych miastach rozmiary, 8 miast zawarło umowy z dostawcą energii (61,5%), a 6 miast realizowało postępowanie przetargowe w formie grupy zakupowej (46,15%).
Kilkukrotne podwyżki cen gazu
Jeśli chodzi o podwyżki cen gazu, to spośród miast biorących udział w ankiecie ZMP, w 35 miastach zaplanowane zostały podwyżki cen gazu, w tym w 24 JST zmiany są wynikiem zawartych umów, zakontraktowanych nowych taryf, także na podstawie utrzymanych faktur, natomiast 11 miast przewiduje podwyżki cen na podstawie uzyskiwanych prognoz i szacowania cen. Tylko w 7 miastach będą obowiązywały ceny z ubiegłego roku. Kilkudziesięcioprocentowe podwyżki zaplanowano w 6 miastach, ponad stuprocentowe podwyżki cen gazu – w 7 miastach (Elbląg – 100-120%, Dąbrowa Górnicza – 128%, Śrem – 130-290%, Biłgoraj – 148%, Świętochłowice – 150%, Będzin – 170%, Tychy – 196), w 8 miastach – dwukrotne (Ostrołęka – 200%, Łaziska Górne – 224%, Lubliniec – 260%, Częstochowa – 272%, Piła – 277%, Sosnowiec – 296%, Elbląg – 200-250), a kilkukrotne – w 18 miastach, czyli w ponad połowie ankietowanych (Krotoszyn – 300-400%, Strzelin – 306%, Kołobrzeg – 330%, Gliwice – 359, Szczecinek – 377%, Cieszyn – 390%, Pleszew – 396-400%, Rumia – 400%, Sopot – 419-434%, Pruszcz Gdański – 431%, Radymno – 450%, Elbląg – 474-593%, Czeladź – 359%, Ruda Śląska – 359%, Legnica – 302%, Tarnów – 493%, Węgrów – 929%). W tej ostatniej grupie większość (13) ma zakontraktowane ceny, czyli podwyżki są już pewne.
Wśród dużych miast podwyżki gazu osiągają też kilkusetprocentowy wzrost, np. Gdańsk – 400%, Poznań – 322%, Lublin – 510%, Katowice – 259, Białystok – 135%, Rzeszów – 183%. Rekordzistką jest Warszawa, gdzie ZGN Warszawa Włochy otrzymał ofertę przetargową ze wzrostem ceny o 980%. Za tę podwyżkę mają zapłacić lokatorzy.
Korekta cen gazu dla samorządów
Aktualnie rząd zaproponował rozwiązania wprowadzające korektę cen gazu dla samorządów poprzez wciągniecie szkół, szpitali i innych podmiotów komunalnych do katalogu odbiorców gazu, objętych cenami z taryf zatwierdzanych przez Prezesa URE. Samorządy analizują obecnie propozycje projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu. Niepokojące jest jednak to, że dotychczas nie odbyły się konsultacje z samorządami w tym zakresie.
