W czwartek 20 lutego Przewodniczący PE David Sassoli przedstawi przywódcom UE priorytety Parlamentu oraz pozycję w sprawie negocjacji o długoterminowym budżecie UE.
Parlament określił najnowszą propozycję dotyczącą budżetu jako niesatysfakcjonującą.
Więcej niż pieniądze: budżet długoterminowy to narzędzie budujące przyszłość UE
Posłowie podkreślili, że Parlament wyrazi zgodę tylko na budżet odpowiadający ambicjom Unii Europejskiej, podczas debaty na temat finansowania UE w latach 2021-2027.
Mówiąc o budżecie, posłowie mówili o przyszłości UE, podczas kluczowej debaty plenarnej z Nikoliną Brnjac, chorwacką sekretarz stanu ds. zagranicznych i europejskich, reprezentującą Radę, oraz przewodniczącą Komisji Ursulą von der Leyen.
Debata w środę poprzedziła specjalny szczyt UE rozpoczynający się 20 lutego, na którym państwa członkowskie będą starały się uzgodnić wspólne stanowisko w sprawie kolejnych wieloletnich ram finansowych (WRF).
Większość posłów do PE podkreślała, że wystarczające finansowanie ma kluczowe znaczenie dla realizacji wspólnych ambicji, takich jak walka ze zmianami klimatu, transformacja cyfrowa i ekologiczna, radzenie sobie ze społecznymi konsekwencjami tych ostatnich oraz dalsze wspieranie regionów i miast, rolników, młodych ludzi, naukowców i przedsiębiorców. Na przykład wdrożenie Zielonego Ładu przy zmniejszonym budżecie oznaczałoby obcięcie innych skutecznych programów UE, podkreślali posłowie. Niektórzy mówili, że niektóre obszary polityki UE wymagają dokładniejszej oceny i że potrzebna jest większa dyscyplina w zakresie wydatków.
Ponadto, wprowadzenie nowych źródeł dochodów („zasobów własnych”) dla UE i powiązanie budżetu UE z poszanowaniem praworządności są kluczowe dla posłów do PE.
Wieloletni budżet UE: co to jest?
Długoterminowy budżet UE pomaga milionom studentów, tysiącom naukowców, miast, przedsiębiorstw, regionów i organizacji pozarządowych. Przyczynia się do zdrowszej i bezpieczniejszej żywności, nowych i lepszych dróg, kolei czy lotnisk, czystszego środowiska i większego bezpieczeństwa na zewnętrznych granicach UE. Połączenie zasobów wzmacnia Europę i jest kluczem do dobrobytu i pokoju. Życie obywateli Europy zmienia się na lepsze dzięki finansowaniu różnorodnych projektów.
Czym jest wieloletni budżet UE?
Wieloletni budżet UE jest również znany jako ‘wieloletnie ramy finansowe’ lub WRF (po ang. MFF). Określa pułap kwoty, jaką UE może wydać w ciągu co najmniej pięciu lat w różnych obszarach polityk. Ostatnie długoterminowe budżety ustalano na siedem lat.
UE ma zarówno wieloletni budżet, jak i roczne budżety między innymi po to, aby zapewnić przewidywalność, a tym samym wydajność programom, które chce finansować. Ta przewidywalność jest potrzebna na przykład naukowcom pracującym nad wieloletnimi projektami.
Długoterminowy budżet musi także charakteryzować się pewną elastycznością, aby móc odpowiadać na nieprzewidziane kryzysy i sytuacje awaryjne. Dlatego zawiera szereg instrumentów zapewniających, że w nieprzewidzianych okolicznościach fundusze będą mogły zostać wykorzystane tam, gdzie są najbardziej potrzebne. Na przykład fundusz solidarności UE zapewnia pomoc finansową w przypadku poważnej klęski w państwie członkowskim, a Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji pomaga pracownikom zwolnionym w wyniku zmian strukturalnych w światowym handlu lub kryzysu gospodarczego znaleźć nową pracę.
Budżet UE różni się od budżetów krajowych między innymi tym, że jest budżetem bardziej inwestycyjnym. Nie finansuje opieki społecznej, edukacji podstawowej lub obrony narodowej, a zamiast tego skupia się głównie na kluczowych obszarach zapewniających wartość dodaną UE poprzez wspieranie wzrostu gospodarczego i konkurencyjności.
Negocjowanie wieloletniego budżetu UE: oczekiwania Parlamentu Europejskiego (fot. PE)
W co inwestuje UE?
Budżet wspiera badania i innowacje, inwestycje w transeuropejskie sieci oraz rozwój małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), co ma wspierać wzrost gospodarczy i tworzyć miejsca pracy w UE.
Najwięcej środków w ramach obecnego budżetu długoterminowego otrzymują wspólna polityka rolna UE (WPR), wspólna polityka rybołówstwa i środowisko. Następne są programy „spójności”, które pomagają zmniejszać dysproporcje w poziomie rozwoju regionów UE. Z wieloletniego budżetu finansowane są również projekty rozwojowe i międzynarodowa pomoc humanitarna.
Jak finansowany jest wieloletni budżet UE?
Fundusze na wieloletni budżet UE pochodzą z wielu źródeł przychodów i jego finansowanie nie jest łatwe do wytłumaczenia. Wśród nich są:
– wkłady finansowe państw członkowskich,
– cła przywozowe na produkty spoza UE,
– grzywny nakładane na firmy naruszające unijne reguły konkurencji.
Parlament Europejski chce zreformować sposób finansowania budżetu, ponieważ w tej chwili uważa go za „wysoce złożony, niesprawiedliwy i nieprzejrzysty oraz całkowicie niezrozumiały dla obywateli UE”.
Nowy, uproszczony system ma wprowadzić nowe źródła dochodów. Parlament sugeruje, że nowe środki mogłyby pochodzić z nowego systemu podatku od przedsiębiorstw (w tym opodatkowania dużych przedsiębiorstw w sektorze cyfrowym), dochodów z systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz z podatku plastikowego. To mogłoby pozwolić zmniejszyć bezpośrednie składki państw członkowskich.
Jak przygotowywany jest wieloletni budżet UE?
Przed wygaśnięciem bieżącego budżetu długoterminowego, Komisja Europejska przedstawia propozycję następnego budżetu, która służy jako podstawa do negocjacji pomiędzy Parlamentem Europejskim i Radą, skupiającą ministrów ze wszystkich krajów UE.
W kwestii kolejnego wieloletniego budżetu na lata 2021–2027, Komisja opublikowała swój wniosek w maju 2018 roku, Parlament przyjął swoje stanowisko w listopadzie 2018 roku, a Rada nadal nie określiła swojego stanowiska negocjacyjnego. Do osiągnięcia porozumienia wymagana jest jednomyślność wśród państw członkowskich UE, a każda porozumienie wymaga zgody Parlamentu.
Jaki jest stan negocjacji?
Parlament i Komisja czekają, aż Rada przedstawi swoją propozycję tego, jak powinien wyglądać następny wieloletni budżet, aby trzy instytucje mogły rozpocząć negocjacje. Miejmy nadzieję, że państwa członkowskie dojdą do porozumienia na początku 2020 roku.
Premier: Polska będzie dążyć do sprawiedliwego i ambitnego budżetu UE
„Nie ma zgody na zmniejszenie unijnego budżetu” – mówił Mateusz Morawiecki przed rozpoczęciem nadzwyczajnego posiedzenia Rady Europejskiej.
Szefowie państw i rządów UE kontynuują negocjacje ws. wieloletniego budżetu na lata 2021-2027. Przewodniczący RE Charles Michel przygotował nową propozycję, która będzie podstawą dyskusji. Premier ocenił, że „te negocjacje będą najtrudniejsze z dotychczasowych”. Wskazał, że „Brexit oznacza rocznie ok. 8-9 mld euro mniej. To duża luka w budżecie w perspektywie 7 lat”.
To pierwszy szczyt Unii po brexicie. Jak podkreślił premier, „negocjacje są trudne, ponieważ część krajów kładzie nacisk na nowe cele i chce obniżyć wydatki na politykę rolną i politykę spójności”. Dodał, że polski rząd nie zgadza się na rewolucję w strukturze budżetu i zabiega o zwiększenie nakładów na politykę spójności.
Premier Mateusz Morawiecki podkreślił, że nowe cele dotyczące migracji, spraw obronnych czy innowacyjności nie mogą odbywać się kosztem polityki spójności i Wspólnej Polityki Rolnej. „Mamy poprawę naszej pozycji o 0,5 mld euro. To krok w kierunku wyrównania dopłat dla naszych rolników” – zaznaczył.
Przed rozpoczęciem szczytu, szef polskiego rządu wziął udział w spotkaniu koordynacyjnym premierów państw Grupy Wyszehradzkiej.
(PE, KPRM)