11 sierpnia 2020 r. Narodowy Bank Polski wyemitował banknot kolekcjonerski Bitwa Warszawska 1920, o nominale 20 zł.
To pierwszy polski banknot w formacie pionowym.
Bitwa Warszawska była przełomowym momentem wojny z bolszewikami. Zwycięstwo okrzyknięto Cudem nad Wisłą, a pomoc w sukcesie przypisano opiece Najświętszej Maryi Panny, której święto Wniebowzięcia przypadło na kulminacyjny moment zmagań. Zasługi w zakresie dowodzenia należy przypisać zarówno naczelnemu wodzowi Józefowi Piłsudskiemu, jak i szefowi sztabu generałowi Tadeuszowi Rozwadowskiemu oraz generałom Władysławowi Sikorskiemu – dowódcy 5 armii, Józefowi Hallerowi – dowódcy Armii Ochotniczej walczącej na przedpolach Warszawy i Maxime’owi Weygandowi. Zwycięstwo było możliwe dzięki zjednoczeniu narodu oraz poświęceniu polskich żołnierzy powstrzymujących bolszewicką nawałę. Wśród nich wyróżniły się formacje złożone z ochotników, w tym gimnazjalistów i studentów, którzy odpowiedzieli na apel „Ojczyzna w niebezpieczeństwie”. (…) Do legendy przeszły zażarte starcia na przedmościu warszawskim pod Radzyminem i Ossowem w połowie sierpnia 1920 r. Równie ważne były zmagania Frontu Północnego i walki nad Wkrą oraz decydujące uderzenie wyprowadzone znad Wieprza. Nie bez znaczenia były osiągnięcia polskiego radiowywiadu. (…) A zwycięstwo było doniosłe! Już współcześni podkreślali jego znaczenie, a Edgar Vincent D’Abernon nazwał Bitwę Warszawską „osiemnastą decydującą bitwą w dziejach świata”. Pod Warszawą ocalono bowiem nie tylko niepodległość Polski, lecz także zatamowano ekspansję bolszewizmu na Europę – pisze Wojciech Kalwat w folderze emisyjnym.
Na przedniej stronie banknotu przedstawiono postać Józefa Piłsudskiego. Wizerunek został zaczerpnięty z obrazu Kazimierza Mańkowskiego pt. „Rok 1920”. Naczelnika Państwa ukazano jako obrońcę Warszawy. Na dalszym planie widnieją zarysy charakterystycznych warszawskich budowli. Z kolei zaprezentowany tu awers Krzyża Walecznych – z polskim orłem, napisem „Na polu chwały” i datą 1920 – jest odwołaniem do zbiorowego wysiłku polskiego żołnierza oraz czasu ustanowienia tego odznaczenia w kluczowym momencie zmagań pod Warszawą.
Przednią stronę banknotu uzupełniają napis NIEPODLEGŁOŚĆ, wpisany w wieniec z liści dębu, oraz elementy graficzne i motywy roślinne znajdujące się na banknotach marek polskich, w tym wizerunek orła i monogram RP widniejące na banknocie 100 marek polskich z 1919 r.
Na odwrotnej stronie banknotu, pod barwami narodowymi, przedstawiono środkowy fragment obrazu Jerzego Kossaka pt. „Cud nad Wisłą”. Wyobraża scenę symboliczną – księdza Ignacego Skorupkę wiodącego do ataku żołnierzy formacji ochotniczych. Całość dopełniają wieniec z liści wawrzynu, medal pamiątkowy za wojnę 1918–1921 oraz fragment odezwy Rządu Obrony Narodowej „Ojczyzna w niebezpieczeństwie” z 5 sierpnia 1920 r.
Kolekcjonerski banknot o nominale 20 zł wyemitowany zostanie w nakładzie do 60 000 sztuk. Cena banknotu będzie wynosić 80 zł brutto. Banknot będzie można kupić w Oddziałach Okręgowych NBP i sklepie internetowym Kolekcjoner.
- Projektant: Justyna Kopecka
- Nominał: 20 zł
- Wymiary: 77 mm x 150 mm
- Nakład: do 60 tys. sztuk
Kolejna emisja zaplanowana jest na 27 sierpnia 2020 r. Tego dnia Narodowy Bank Polski wprowadzi do obiegu monetę z serii Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni – 75. rocznica powołania Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.