Od 16 kwietnia obowiązuje nakaz zasłaniania ust i nosa.
Każdy, kto wychodzi z domu, musi zakryć te części twarzy. Może to zrobić za pomocą maseczki jednorazowej, maseczki materiałowej, chusty, apaszki czy szalika. Dzięki temu chroni siebie i innych. Osoby zakażone koronawirusem, które przechodzą chorobę bezobjawowo, nie będą nieświadomie zarażać innych.
Obowiązek zasłaniania ust i nosa na terenie Polski obowiązuje do odwołania. Dotyczy wszystkich, którzy znajdują się:
- w pojazdach komunikacji zbiorowej (autobusach, tramwajach, w metrze itp.),
- w samochodach – dotyczy sytuacji, w których razem jadą osoby obce, to znaczy takie, które nie mieszkają ze sobą (np. koledzy z pracy, sąsiedzi itp.),
PRZYKŁAD: Jadę samochodem z mamą, z którą mieszkam na co dzień. W takiej sytuacji nie musimy zasłaniać ust i nosa.
PRZYKŁAD: Podwożę samochodem koleżankę, z którą nie mieszkam na co dzień. Dla bezpieczeństwa mamy obowiązek zasłaniania nosa i ust podczas przejazdu.
- na drogach i placach (dotyczy również osób jeżdżących np. rowerem lub hulajnogą),
- w zakładach pracy (dotyczy osób, które mają styczność z osobami z zewnątrz – interesantami, klientami, obywatelami itp.),
PRZYKŁAD: Nie mogę pracować zdalnie, ale wszystkie zadania realizuję w pracy w swoim pokoju. Nie mam styczności z osobami spoza pracy. W takiej sytuacji nie mam obowiązku zasłaniania ust i nosa.
PRZYKŁAD: Pracuję na recepcji i muszę odbierać dokumenty od kurierów i klientów. Mam styczność z osobami z zewnątrz. W takiej sytuacji muszę zasłaniać usta i nos.
Nie masz obowiązku zasłaniania ust i nosa w pracy, chyba że obsługujesz klientów zewnętrznych.
- w budynkach użyteczności publicznej (np. w urzędach, szkołach, uczelniach, przychodniach i szpitalach, na poczcie, w bankach i restauracjach),
- w sklepach i na targowiskach,
- w punktach usługowych,
- na klatkach schodowych, w windach, pralniach i innych miejscach wspólnych, z których korzystają mieszkańcy bloków.
Ważne! Policjanci, strażnicy graniczni, kasjerzy w banku czy sprzedawcy w sklepie mogą zażądać od nas odkrycia twarzy w celu identyfikacji. Mamy obowiązek uczynić to na ich prośbę.
Ważne! Pracownicy sklepów i punktów usługowych mogą zakrywać twarze przy pomocy przyłbicy, jeśli wszystkie kasy, punkty sprzedaży, okienka itd. są oddzielone od klientów dodatkową przesłoną ochronną.
Małe dzieci, osoby chore i rolnicy. Kogo jeszcze nie obowiązuje nakaz zakrywania ust i nosa?
Zakrywać usta i nos muszą co do zasady wszyscy. Wprowadzamy jednak kilka wyjątków. Wśród nich znajdują się:
- dzieci do 4 lat,
- osoby, które mają problemy z oddychaniem (okazanie orzeczenia lub zaświadczenia nie jest wymagane),
- osoby, które same nie mogą założyć lub zdjąć ochrony z twarzy z powodu stanu zdrowia (okazanie orzeczenia lub zaświadczenia nie jest wymagane),
- osoby poruszające się samochodem – jeżeli pasażerowie mieszkają ze sobą,
- osoby poruszające się samochodem – jeżeli przebywa tam jedynie kierowca albo kierowca z dzieckiem do lat 4,
- pracownicy w zakładach pracy, budynkach użyteczności publicznej i obiektach handlowych. WAŻNE! Osoby, które bezpośrednio obsługują interesantów lub klientów w tych miejscach, mają jednak obowiązek zakrywania ust i nosa!
- kierowcy publicznego transportu zbiorowego i przewoźnicy prywatni – pod warunkiem, że są oddzieleni od pasażerów przesłoną,
- duchowni sprawujący obrzędy religijne,
- rolnicy wykonujący prace w gospodarstwie,
- żołnierze Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych, a także funkcjonariusze Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego, wykonujących zadania służbowe.
Czym się ochronić? Nie tylko maseczką!
Usta i nos możemy zasłonić za pomocą szalika, chusty, apaszki czy innym fragmentem odzieży. Nie ma nakazu korzystania wyłącznie z maseczek ochronnych.
Jeżeli jednak zdecydujemy się na maseczki, warto wiedzieć, po które najlepiej sięgnąć. Na co zwrócić uwagę?
Maseczki mogą być wykonane z tkanin:
- bawełnianych,
- bawełnianych z domieszką elastanu,
- bawełnianych z lnem,
- lnianych,
- poliestrowych,
- wiskozowych z domieszką poliestru,
- poliamidowych z poliestrem,
- fizeliny.
Maseczka powinna przylegać ściśle do twarzy, ale pozostawać wygodę noszenia i oddychania. Maseczki wielorazowe powinniśmy prać po każdym użyciu.
Co trzeba wiedzieć o noszeniu maseczek
Maseczki chirurgiczne blokują kontakt między ustami i nosem a potencjalnymi zanieczyszczeniami. Mają też wady: po pierwsze są jednorazowego użytku, po drugie nie przylegają szczelnie do twarzy, a po trzecie łatwo nasiąkają wilgocią, dlatego po kilkunastu minutach trzeba je zmieniać. Inaczej staną się siedliskiem bakterii i mogą być przyczyną bakteryjnego zapalenia płuc.
Specjalistyczne maseczki N95 nie są zalecane do użytku przez zwykłych obywateli. Przed ich użyciem pracownicy medyczni przechodzą badania medyczne i testują dopasowanie maseczki. Osoba nieprzeszkolona może mieć problemy z oddychaniem w tej maseczce.
Maseczki filtrujące składają się nie tylko z materiału o gęstym splocie, ale także z filtra oczyszczającego. Są modele jednorazowego, jak i wielokrotnego użytku (np. maski antysmogowe). R – to oznaczenie maski do użytku wielokrotnego, NR – jednorazowych (do 8 godz. użytkowania). W maseczkach, które używamy wielokrotnie, trzeba regularnie zmieniać filtr (co 28 dni lub częściej). Najlepszą ochronę zapewniają maski FFP3, najmniejszą FFP1. Muszą być często wymieniane zgodnie z instrukcją użytkowania, bo z każdym kolejnym oddechem wchłonięty pył i inne zanieczyszczenia utrudniają oddychanie. Poza tym podczas wydychania część dwutlenku węgla pozostaje w obrębie maseczki, koło ust. Jeśli kupujesz taką maskę, wybierz model z zaworkiem wydechowym, który ułatwia pozbywanie się dwutlenku węgla. Jeśli chcesz ponownie użyć maski, zawieś ją w czystym, suchym i wentylowanym miejscu lub umieścić w czystej, przepuszczalnej papierowej torbie. Czyszczenie tych masek odbywa się zgodnie z instrukcją obsługi.
Maseczki bawełniane, własnej roboty, bez filtra, chronią tylko przed dużymi kroplami, ale zapewniają ochronę przed odruchem dotykania twarzy. Trzeba je prać po każdym użyciu w 60 st. C, a następnie prasować.
Przyłbice pozwalają na pracę w okularach i komfortowe oddychanie. Można je czyścić preparatem na bazie 60% alkoholu. Są wielokrotnego użytku.
Jak nosić maseczkę?
- Zasłoń zarówno usta jak i nos.
- Unikaj dotykania maski podczas jej używania; jeśli to zrobisz, umyj ręce wodą z mydłem lub użyj środka do dezynfekcji na bazie alkoholu.
- Niewłaściwe stosowanie maseczek, takie jak niezmienianie maseczek jednorazowych, może zwiększyć ryzyko infekcji.
- Uważaj na fałszywe poczucie bezpieczeństwa, które może prowadzić do zaniedbania innych środków zapobiegawczych. Maseczka nie zwalnia z konieczności zachowania bezpiecznej odległości (min. 2 m)!
- Maseczki są skuteczne tylko wtedy, gdy są stosowane w połączeniu z częstym myciem rąk wodą z mydłem (przez 30 sek.) Lub dezynfekcji preparatem na bazie alkoholu. Przestrzegaj wszystkich zasad higieny.
Jak zakładać i zdejmować maseczkę?
- Przed nałożeniem maski umyj ręce wodą z mydłem przez 30 sek. lub użyj środka do dezynfekcji na bazie alkoholu.
- Zakryj usta i nos maską i upewnij się, że maska nie odstaje od twarzy.
- Wymień maskę na nową, gdy tylko będzie wilgotna. Nie używaj ponownie masek jednorazowych.
- Zdejmuj maskę tak, jak pokazano na ilustracji poniżej: usuń ją, trzymając za troczki (nie dotykaj przodu maski); wyrzuć natychmiast do zamkniętego pojemnika lub włóż do bębna pralki. Umyj ręce przez 30 sek. lub wyczyść je roztworem alkoholu.
Jak samemu zrobić maseczkę?
Możesz szybko i łatwo zrobić maseczkę własnoręcznie – skorzystaj z przykładowego wzoru wykrojnika, który znajdziesz na dole strony. Wystarczy kawałek materiału (tkaniny, z których powinna być wykonana maseczka znajdziesz powyżej) oraz dwie gumki, np. recepturki. Jeżeli używasz lekkiego materiału, zwielokrotnij liczbę warstw tkaniny.
- Maseczka powinna być wiązana z tyłu na troki lub mieć gumki umożliwiające założenie jej za uszy.
- W części środkowej powinna zawierać zakładki (harmonijkę), które pozwolą dopasować ją do kształtu twarzy (i zakryć tym samym nos, usta i brodę).
- Górna krawędź powinna być wzmocniona, aby umożliwić szczelne dopasowanie maseczki do nosa.
- Rozmiar mierzony „na płasko” to co najmniej 17,5 cm x 9,5 cm.