Nadchodzi świt nowej ery w astronomii, gdy świat po raz pierwszy przygląda się pełnym możliwościom Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba.
To współpraca z ESA (Europejską Agencją Kosmiczną) i CSA (Kanadyjską Agencją Kosmiczną).
* Southern Ring Nebula. Słabsza gwiazda w centrum tej sceny od tysięcy lat wysyła pierścienie gazu i pyłu we wszystkich kierunkach, a Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba po raz pierwszy ujawnił, że gwiazda ta jest pokryta pyłem.
Dwie kamery na pokładzie Webba uchwyciły najnowsze zdjęcie tej mgławicy planetarnej, skatalogowanej jako NGC 3132 i znanej nieformalnie jako Mgławica Pierścień Południowy. Znajduje się około 2500 lat świetlnych stąd.
* Stephan’s Quintet. Kwintet Stephana, wizualna grupa pięciu galaktyk, jest najbardziej znany z tego, że pojawia się w klasycznym wakacyjnym filmie „To wspaniałe życie”.
Obraz ozdabiają lśniące gromady milionów młodych gwiazd i obszary rozbłysku gwiazd narodzin świeżych gwiazd. Zamiatające ogony gazu, pyłu i gwiazd są ściągane z kilku galaktyk z powodu oddziaływań grawitacyjnych. W najbardziej dramatyczny sposób Webb uchwycił ogromne fale uderzeniowe, gdy jedna z galaktyk, NGC 7318B, rozbija się przez gromadę.
* Carina Nebula. Ten krajobraz „gór” i „dolin” nakrapianych błyszczącymi gwiazdami jest w rzeczywistości krawędzią pobliskiego, młodego, gwiazdotwórczego regionu zwanego NGC 3324 w Mgławicy Kilu. Zdjęcie uchwycone w świetle podczerwonym przez nowy Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba po raz pierwszy ukazuje wcześniej niewidoczne obszary narodzin gwiazd.
„Dzisiaj prezentujemy ludzkości przełomowy, nowy widok kosmosu z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba – widok, jakiego świat nigdy wcześniej nie widział” – powiedział administrator NASA Bill Nelson. „Te obrazy, w tym najgłębszy obraz naszego wszechświata w podczerwieni, jaki kiedykolwiek zrobiono, pokazują nam, w jaki sposób Webb pomoże znaleźć odpowiedzi na pytania, których nawet nie wiemy jeszcze zadać; pytania, które pomogą nam lepiej zrozumieć nasz wszechświat i miejsce w nim ludzkości.”
„Niesamowity sukces zespołu Webba jest odzwierciedleniem tego, co NASA robi najlepiej. Bierzemy marzenia i przekształcamy je w rzeczywistość dla dobra ludzkości. Nie mogę doczekać się odkryć, które odkrywamy – zespół dopiero rozkręca się!”
NASA bada nieznane w kosmosie z korzyścią dla wszystkich, a pierwsze obserwacje Webba opowiadają historię ukrytego wszechświata na każdym etapie kosmicznej historii – od sąsiednich planet poza naszym Układem Słonecznym, znanych jako egzoplanety, po najdalsze obserwowalne galaktyki w wczesny wszechświat.
„Cieszymy się, że możemy świętować ten niezwykły dzień ze światem” – powiedział Greg Robinson, dyrektor programowy Webba w siedzibie NASA. „Piękna różnorodność i niewiarygodne szczegóły obrazów i danych z teleskopu Webba będą miały głęboki wpływ na nasze zrozumienie wszechświata i zainspirują nas do wielkich marzeń”.
Pierwsze obserwacje Webba zostały wybrane przez grupę przedstawicieli NASA, ESA, CSA i Space Telescope Science Institute. Ujawniają możliwości wszystkich czterech najnowocześniejszych instrumentów naukowych Webba:
- SMACS 0723: Webb dostarczył jak dotąd najgłębszy i najostrzejszy obraz w podczerwieni odległego wszechświata – i to w zaledwie 12,5 godziny. Dla osoby stojącej na Ziemi, patrzącej w górę, pole widzenia tego nowego zdjęcia, kolorowej kompozycji wielokrotnych ekspozycji, każda o długości około dwóch godzin, jest w przybliżeniu wielkości ziarenka piasku trzymanego na wyciągnięcie ręki. To głębokie pole wykorzystuje gromadę galaktyk soczewkujących, aby znaleźć niektóre z najbardziej odległych galaktyk, jakie kiedykolwiek wykryto. Ten obraz tylko zarysowuje powierzchnię możliwości Webba w badaniu głębokich pól i śledzeniu galaktyk z powrotem do początków czasu kosmicznego.
- WASP-96b (widmo): Szczegółowa obserwacja tej gorącej, opuchniętej planety poza naszym Układem Słonecznym przez Webba ujawnia wyraźną sygnaturę wody, wraz z dowodami mgły i chmur, których nie wykryto we wcześniejszych badaniach tej planety. Dzięki pierwszemu wykryciu przez Webba wody w atmosferze egzoplanety, rozpocznie teraz badanie setek innych systemów, aby zrozumieć, z czego zbudowane są inne atmosfery planetarne.
- Mgławica Pierścień Południowy: Ta mgławica planetarna, rozszerzający się obłok gazu otaczający umierającą gwiazdę, znajduje się w odległości około 2000 lat świetlnych. Tutaj potężne podczerwone oczy Webba po raz pierwszy pokazują drugą umierającą gwiazdę. Od narodzin do śmierci jako mgławica planetarna Webb może badać wyrzucające z siebie powłoki pyłowe i gazowe starzejących się gwiazd, które pewnego dnia mogą stać się nową gwiazdą lub planetą.
- Kwintet Stephana: Widok Webba na tę zwartą grupę galaktyk, znajdującą się w gwiazdozbiorze Pegaza, przebitą przez całun pyłu otaczający centrum jednej galaktyki, aby ujawnić prędkość i skład gazu w pobliżu supermasywnej czarnej dziury. Teraz naukowcy mogą przyjrzeć się rzadkim, bezprecedensowym szczegółom, w jaki sposób galaktyki oddziałujące wzajemnie na siebie wyzwalają powstawanie gwiazd i jak gaz w tych galaktykach jest zakłócany.
- Mgławica Carina: Spojrzenie Webba na „kosmiczne klify” w mgławicy Carina ujawnia najwcześniejsze, szybkie fazy formowania się gwiazd, które wcześniej były ukryte. Patrząc na ten obszar formowania się gwiazd w południowej konstelacji Kilu, a także na inne podobne, Webb może dostrzec nowo powstające gwiazdy i zbadać gaz i pył, które je stworzyły.
Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba wystrzelono 25 grudnia 2021 r. na rakiecie Ariane 5 z europejskiego kosmodromu w Gujanie Francuskiej w Ameryce Południowej. Po zakończeniu złożonej sekwencji rozmieszczenia go w kosmosie, Webb przeszedł miesiące oddania do użytku, podczas których jego zwierciadła zostały wyrównane, a jego instrumenty skalibrowane do środowiska kosmicznego i przygotowane do nauki.