Od soboty 3 lipca ze sklepów miały zniknąć jednorazowe plastiki*; sztućce, talerzyki, kubeczki z polistyrenu (styropianu), a nawet patyczki higieniczne.
Powinny zostać też wprowadzone opłaty produktowe w wysokości maksymalnie 1 zł od tych jednorazowych produktów, które w sprzedaży pozostaną (np. plastikowe kubki czy pojemników na jedzenie). Zgodnie z zapisami dyrektywy w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, z 3 lipca – mija termin dla państw członkowskich UE na wprowadzenie w życie przepisów niezbędnych do jej realizacji.
Polski rząd daleki od wprowadzenia ustawy
Na jakim odcinku są prace legislacyjne w Polsce? Niestety projekt ustawy zatrzymał się na etapie opiniowania. Po przedłużeniu terminu na wysyłanie uwag, nie pojawiły się żadne aktualizacje w tej sprawie. Prawdopodobnie ustawa trafi do sejmu jesienią, zazwyczaj prace na Wiejskiej trwają kilka miesięcy zanim trafią do podpisu prezydenta. Także zamiast w 2021 może w 2022 ustawa nabierze mocy. Opóźnienia sprawią, że góra odpadów będzie dalej dramatycznie rosła… Jak wynika z raportu „Pew Charitable Trust” nawet jeśli wszystkie obecne zobowiązania i rządów i biznesu zostaną spełnione, wyciek tworzyw sztucznych do środowiska ograniczy się jedynie o 7% do 2040 roku. Potrzebujemy zatem działać mocniej. Potrzebujemy pilnego wdrożenia dyrektywy plastikowej.
Pandemia nie jest usprawiedliwieniem
Tekst dyrektywy został opublikowany na długo przed wybuchem pandemii – ponad dwa lata temu w czerwcu. Poza tym pandemia COVID-19 spowodowała powstanie nowego, globalnego źródła odpadów pocovidowych – maseczek ochronnych i rękawiczek. Opóźnienie w działaniach świadczy o braku woli politycznej do zmiany. Niestety, problem wycieku tworzyw sztucznych do środowiska jest wciąż postrzegany jako problem jedynie środowiskowy. W rzeczywistości, w obecnym liniowym modelu gospodarczym, tracimy również ogromne ilości cennych surowców i materiałów, które zamiast krążyć w obiegu, stają się odpadami.
Jakie zmiany wprowadzi ustawa, której projekt pojawił się na rządowym centrum legislacji?
- Między innymi ograniczenia dot. stosowania produktów takich jak kubki na napoje + wieczka, oraz pojemniki na posiłki- jednorazowe z tworzyw sztucznych, poprzez wprowadzenie opłaty produktowej max 1 zł.
- Zakaz wprowadzania do obrotu produktów takich jak: plastikowe, jednorazowe słomki, sztućce, talerze, patyczki higieniczne, styropianowe kubki i pojemniki na żywność, łącznie 9 rodzajów produktów.
- Obowiązek wprowadzenia oznaczeń produktów takich jak tampony, podpaski, chusteczki nawilżane, wyroby tytoniowe – informujących konsumenta o tym, że produkt stanowi zagrożenie dla środowiska naturalnego.
Każdego roku do mórz trafiają miliony ton plastikowych odpadów, oddychamy mikroplastikami, jemy mikroplastik. „To wada, defekt czy niedopatrzenie? W śmieciach utonie nowe pokolenie… Dopiszmy sobie na każdym pomniku, zostanie po nas warstwa plastiku. ” tekst z utworu Warstwa Plastiku – Vienia i Paprodziada idealnie wpisuje się w dzisiejszą sytuację porażki.
*wyjątkiem miały być przedmioty wprowadzone na stan sklepu przed 3 lipca.
(WWF)