Podczas zorganizowanej w dniach 17-18 października br. wizyty w Rzymie szef polskiej dyplomacji odbył rozmowy z włoskim odpowiednikiem, Antonio Tajanim.
Również odwiedził Monte Cassino, gdzie złożył hołd spoczywającym na Polskim Cmentarzu Wojennym żołnierzom.
Było to pierwsze od siedmiu lat spotkanie szefów polskiej i włoskiej dyplomacji. Wśród tematów konsultacji znalazły się m.in. obronność w ramach NATO i Unii Europejskiej, polityka migracyjna, wsparcie dla Ukrainy oraz polityka rozszerzenia UE.
Przykładem bardzo dobrych relacji dwustronnych jest współpraca Polski i Włoch w dziedzinie bezpieczeństwa, związana z udziałem włoskich sił powietrznych i marynarki wojennej w operacjach NATO na terytorium Polski oraz obecnością Polskiego Kontyngentu Wojskowego w akwenie Morza Śródziemnego w ramach misji UE.
Minister Sikorski podkreślił, że z ministrem Tajanim dostrzegają zagrożenie dla systemu Schengen – wcześniej było to zagrożenie ze strony Morza Śródziemnego, szlaku bałkańskiego, a teraz także ze strony granicy białoruskiej. – Białoruś prowadzi wojnę hybrydową przy pomocy pseudo migrantów, ale ważny jest tego skutek – nasze społeczeństwa muszą odzyskać przekonanie, że rządy zarówno na płaszczyźnie narodowej i unijnej egzekwują to suwerenne prawo do kontrolowania migracji – zaznaczył szef polskiego MSZ.
Minister zaapelował również o szerszą pomoc Zachodu dla Ukrainy, szczególnie w zakresie uzbrojenia służącego obronie przestrzeni powietrznej, oraz o zniesienie zakazu użycia zachodniej broni dalekiego zasięgu na terenie Rosji.
Ponadto szef polskiego MSZ podziękował swojemu włoskiemu odpowiednikowi za wspólny protest przeciwko atakom Izraela na kontyngent UNIFIL w Libanie. Rozmówcy omówili sytuację na Bliskim Wschodzie, wyrażając niepokój z powodu eskalacji napięcia w Libanie oraz podkreślając potrzebę działań społeczności międzynarodowej na rzecz rozwiązania dwupaństwowego.
W kwestii agendy europejskiej i polityki rozszerzenia UE minister Sikorski zapewnił swojego rozmówcę, że postęp w dziedzinie akcesji do UE zarówno tzw. trio wschodniego (Ukraina, Mołdawia, Gruzja), jak i państw Bałkanów Zachodnich, będzie jednym z priorytetów polskiej prezydencji w Radzie UE. Minister Tajani podziękował za propozycję szefa polskiej dyplomacji, by podczas polskiej prezydencji w I półroczu 2025 r. odbyli wspólną podróż po Afryce, która jest zbyt ważnym kontynentem, żeby wystawiać ją wyłącznie na wpływy Rosji albo Chin.
Na zakończenie wizyty minister Sikorski oddał hołd polskim żołnierzom, którzy polegli w bitwie o Monte Cassino i spoczywają na znajdującym się tam Polskim Cmentarzu Wojennym. W tym roku obchodzimy 80. rocznicę bitwy, w której zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych. Minister złożył wieniec pod Krzyżem Virtuti Militari na Cmentarzu, gdzie spoczywa 1048 polskich żołnierzy – poza poległymi w czasie walk, pochowano tam również żołnierzy 2. Korpusu Polski, którzy zginęli przed szturmem oraz tych, którzy oddali swoje życie w dalszych walkach w masywie, głównie w walkach o Piedimonte.
Minister Radosław Sikorski na Szczycie Procesu Berlińskiego
Szef polskiej dyplomacji reprezentował Polskę na Szczycie Procesu Berlińskiego, który odbył się 14 października w stolicy Niemiec.
Minister Radosław Sikorski swoje wystąpienie poświęcił kwestiom współpracy regionalnej, Wspólnego Regionalnego Rynku i polskiemu wsparciu dla krajów Bałkanów Zachodnich w drodze do członkostwa w Unii Europejskiej.
– „Polska wspiera proces rozszerzenia UE i zamierza utrzymać wysokie tempo integracji europejskiej Bałkanów Zachodnich podczas swojej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Przywiązujemy też dużą wagę do kwestii zbieżności polityki państw regionu ze Wspólną Polityką Zagraniczną i Bezpieczeństwa. To element, który będzie wpływał na dynamikę tego procesu” – podkreślił w wystąpieniu szef polskiego MSZ.
Minister, w imieniu premiera RP, zaznaczył naszą gotowość do kontynuacji technicznego wsparcia procesu akcesji państw Bałkanów Zachodnich. Od 2015 r. rozwijany jest projekt Akademii Rozszerzenia MSZ, której zadaniem jest szkolenie urzędników państw aspirujących do członkostwa i dzielenie się dobrymi praktykami z okresu przed- i poakcesyjnego.
W przemówieniu ministra Sikorskiego znalazło się też miejsce na podkreślenie znaczenia dotychczasowych rezultatów Procesu Berlińskiego, w tym przede wszystkim ustanowienia Jednolitego Regionalnego Rynku – fundamentu współpracy państw regionu. Dzięki ich zaangażowaniu usuwane są kolejne bariery handlowe, co sprawia, że wymiana handlowa stale rośnie, a region cieszy się coraz większym zainteresowaniem inwestorów.
Minister Sikorski zaapelował przy tym o dalsze wysiłki wszystkich partnerów na rzecz rozwoju tej inicjatywy i przede wszystkim pełną implementację dotychczasowych porozumień.
Szef polskiej dyplomacji zwrócił też uwagę, że rozwój gospodarczy możliwy jest tylko w sprzyjających warunkach, które są osiągalne dzięki stabilizacji politycznej i zapewnieniu zewnętrznego bezpieczeństwa. UE wraz z partnerami powinni zadbać o to, aby na Bałkanach Zachodnich panował pokój, a współpraca przeważała nad podziałami. W ocenie ministra wszelkie napięcia mogą być przezwyciężone i dać fundament do pojednania i dobrosąsiedzkich relacji, co pokazuje przykład historii Polski.
Podsekretarz Stanu Marek Prawda uczestniczył w posiedzeniu Rady do Spraw Zagranicznych
Głównymi tematami spotkania w Luksemburgu były agresja Rosji wobec Ukrainy i sytuacja na Bliskim Wschodzie.
Ministrowie przeprowadzili także nieformalną dyskusję z szefem brytyjskiej dyplomacji Davidem Lammym.
Rada przyjęła ponadto kolejne sankcje wobec Iranu w związku z jego wsparciem wojskowym dla rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie.
W dyskusji nt. agresji Rosji wobec Ukrainy wiceminister Marek Prawda podkreślił konieczność zapewnienia dalszego wsparcia dla zaatakowanego państwa, w tym m.in. wojskowego i energetycznego. Opowiedział się za zniesieniem ograniczeń w użyciu broni przekazywanej Ukrainie przez Zachód oraz zaapelował o pilne odblokowanie finansowania wsparcia militarnego Ukrainy z Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju. Poparł także propozycję powołania mechanizmu pożyczkowego UE i G7, gwarantowanego dochodami od zamrożonych aktywów Banku Centralnego Rosji. Wskazał także na konieczność utrzymania presji sankcyjnej wobec Rosji oraz efektywnego zwalczania obchodzenia sankcji, w tym z wykorzystaniem tzw. „floty cieni”. Wiceminister Prawda podkreślił również konieczność walki z fałszywą propagandą Kremla. Zaznaczył, że wszelkie inicjatywy pokojowe muszą być zgodne z Kartą Narodów Zjednoczonych i zasadą nienaruszalności granic oraz przygotowane w ścisłej konsultacji z Ukrainą i przez nią akceptowane.
W odniesieniu do sytuacji na Bliskim Wschodzie wiceminister Marek Prawda podkreślił, że nadrzędnym celem pozostaje deeskalacja. Wiceszef polskiej dyplomacji zwrócił także uwagę na konieczność ochrony ludności cywilnej, pracowników organizacji pomocowych, personelu ONZ oraz członków misji UNIFIL. Podsekretarz stanu przypomniał, iż to z inicjatywy Polski 40 państw uczestniczących w siłach pokojowych w Libanie podpisało oświadczenie potępiające ostatnie ataki na bazę sił misji.
W nieformalnej dyskusji z brytyjskim ministrem Davidem Lammym wiceminister Prawda zadeklarował wsparcie Polski dla wzmocnienia współpracy pomiędzy Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii w obszarze polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.
W ramach spraw bieżących wiceminister odniósł się do wsparcia udzielanego przez Polskę Mołdawii w przededniu wyborów prezydenckich i referendum dot. integracji z UE, a także wskazał na kluczowe znaczenie zbliżających się wyborów parlamentarnych w Gruzji dla jej geopolitycznej przyszłości.