25 maja obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Dziecka Zaginionego.
W tym dniu zwracamy szczególną uwagę na problem zaginięć dzieci i młodzieży. To również czas solidarności z ich rodzinami. Symbolem pamięci o zaginionych dzieciach jest kwiat niezapominajki.
Każdego roku w Polsce Policja odnotowuje blisko 2 tys. zaginięć osób małoletnich. Z danych Komendy Głównej Policji wynika, że większość zaginionych odnajduje się już w pierwszej, czy drugiej dobie od zgłoszenia zaginięcia. W policyjnych bazach danych figurują też sprawy, gdzie pomimo zaangażowania dostępnych sił, metod i środków, los zaginionego dziecka do dziś pozostaje nieznany.
Telefon interwencyjny w sprawie poszukiwań osób zaginionych
Od 13 lat (od 2011 r.) Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji zleca realizację zadania publicznego pn. „Prowadzenie telefonu interwencyjnego w sprawie poszukiwania osób zaginionych, przede wszystkim dzieci”. Telefon interwencyjny ma wesprzeć działania Policji w zakresie poszukiwań osób zaginionych, w szczególności jak najszybszego odnalezienia zaginionego dziecka lub seniora. W każdej sytuacji zaginięcia ogromne znaczenie ma jakość i szybkość przekazywania informacji oraz sprawne zorganizowanie i przeprowadzenie działań poszukiwawczych.
W tym roku prowadzenie tego telefonu powierzono Fundacji ITAKA – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych. Fundacja ITAKA jest zwycięzcą ogłoszonego przez MSWiA otwartego konkursu ofert na realizację zadania publicznego pn. Prowadzenie telefonu interwencyjnego w sprawie poszukiwań osób zaginionych, przede wszystkim dzieci dla organizacji pozarządowych prowadzących działalność pożytku publicznego w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz przeciwdziałania patologiom społecznym. Umowa została podpisana 29 kwietnia 2024 r. Na realizację tego zadania Fundacja otrzymała dotację w wysokości 350 tys. zł.
Dzięki wsparciu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji fundacja będzie prowadzić dwie linie telefoniczne: ogólnopolski, całodobowy, bezpłatny interwencyjny telefon w sprawie zaginionych dzieci – 116 000 oraz Linię Wsparcia dla Rodzin Osób Zaginionych – 22 654 70 70. Telefony obsługują wykwalifikowani specjaliści, którzy dzięki swojemu doświadczeniu, wiedzą jak pomóc i według jakich procedur działać w przypadku zgłoszenia zaginięcia dziecka lub seniora.
Fundacja ściśle współpracuje z Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych Komendy Głównej Policji, a także z lokalnymi jednostkami Policji w całym kraju. Osoby dzwoniące na numer 116 000 oraz Linię Wsparcia dla Rodzin Osób Zaginionych otrzymują wsparcie, a także pomoc psychologiczną i prawną.
Child Alert działa w Polsce od 2013 r.
Child Alert jest uruchamiany w sytuacjach, w których dziecko mogło być ofiarą przestępstwa, a jego zdrowie lub życie jest zagrożone. Działanie systemu polega na bardzo szybkim rozpowszechnieniu informacji o zaginionym dziecku za pośrednictwem wszelkich dostępnych środków masowego przekazu, takich jak np.: telewizja, Internet, radio, wyświetlacze reklamowe, elektroniczne znaki drogowe, telefonia komórkowa.
Przygotowanie komunikatu oraz jego dystrybucja odbywa się poprzez specjalną platformę informatyczną. Kluczową rolę odgrywają partnerzy medialni systemu. Za ich pośrednictwem podawane są podstawowe dane dotyczące zdarzenia i zaginionego dziecka w formie komunikatu Child Alert. Publikowane są: wizerunek dziecka, informacje na temat domniemanego sprawcy uprowadzenia, a także numer kontaktowy (alarmowy) umożliwiający bezpośrednie zaangażowanie społeczeństwa w poszukiwania.
W Polsce jest to numer 995, przy którym dyżurują policjanci Centrum Poszukiwań Osób Zaginionych Komendy Głównej Policji. To właśnie CPOZ KGP uruchamia Child Alert i odpowiada za jego przeprowadzenie.
Kryteria uruchomienia Child Alert, są zbliżone do większości innych podobnych systemów, funkcjonujących w Europie:
- wiek dziecka (w chwili zaginięcia nie miało ukończonych 18 lat);
- uzasadnione podejrzenie, że dziecko mogło paść ofiarą przestępstwa związanego z pozbawieniem wolności albo jego życie i zdrowie są bezpośrednio zagrożone;
- pisemna zgoda rodziców lub opiekunów prawnych na rozpowszechnienie komunikatu;
- przekonanie, że emisja komunikatu może w realny sposób przyczynić się do odnalezienia dziecka;
- posiadane przez Policję informacje są wystarczające do sporządzenia komunikatu.
Zdarzają się sytuacje, że pomimo spełnienia tych przesłanek, decyzja o uruchomieniu systemu nie zostaje podjęta. Najważniejszym kryterium jest bowiem przekonanie, że publikacja wizerunku nie zaszkodzi dziecku.
W Polsce system zaczął działać w listopadzie 2013 r. W tym czasie polska Policja przeprowadziła 6 spraw poszukiwawczych z wykorzystaniem tego narzędzia. Child Alert uruchamiano w 2015 r. (dwukrotnie) oraz w latach: 2019, 2020, 2022 oraz 2023. Wszystkie zakończyły się odnalezieniem zaginionego dziecka.
System został wdrożony w 23 krajach Europy. Wszystkie te kraje współpracują ze sobą w ramach międzynarodowej Fundacji Amber Alert Europe.
Specjalny telefon tzw. „sztywne łącze”
Na początku lutego br. Komenda Główna Policji uruchomiła pilotażowy projekt, w ramach którego osoba zgłaszająca zaginięcie dziecka może bezpośrednio połączyć się telefonicznie z dyżurnym danej komendy wojewódzkiej Policji.
Jest to specjalny telefon, który pełni funkcję pomocniczą w podejmowaniu niezwłocznych działań przez Policję. Odbywa się to przy pomocy specjalnego telefonu (tzw. „sztywne łącze”). W stacjonarne aparaty telefoniczne, umożliwiające takie połączenie, zostały doposażone jednostki Policji w województwach małopolskim i opolskim.
Centrum Poszukiwań Osób Zaginionych Komendy Głównej Policji
Centrum Poszukiwań Osób Zaginionych Komendy Głównej Policji (CPOZ KGP) to specjalna komórka Policji, która funkcjonuje w Wydziale Poszukiwań i Identyfikacji Osób Biura Kryminalnego KGP. CPOZ KGP powstało w 2013 r. Celem utworzenia centrum było zwiększenie skuteczności i efektywności działań Policji w zakresie poszukiwań osób zaginionych.
Do głównych zadań centrum należy m.in. bieżący, całodobowy monitoring wszystkich spraw zaginięć zgłaszanych na terenie całego kraju, a także wsparcie osobowe, techniczne i logistyczne jednostek organizacyjnych Policji realizujących sprawy poszukiwawcze.