Dane NBP: w marcu 2023 r. inflacja po wyłączeniu cen żywności i energii wyniosła 12,3 proc. r/r.
Wskaźnik CPI w analizowanym okresie wyniósł 16,1 proc. r/r.
Narodowy Bank Polski opublikował 17 kwietnia 2023 r. komunikat o wskaźnikach inflacji bazowej w marcu 2023 r.
Jest to rekord! Nigdy od 20 lat inflacja bazowa nie była tak jeszcze wysoka.
W relacji rok do roku inflacja:
- po wyłączeniu cen administrowanych (podlegających kontroli państwa) wyniosła 15,7 proc., wobec 18,1 proc. miesiąc wcześniej;
- po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych wyniosła 16,0 proc., wobec 15,5 proc. miesiąc wcześniej;
- po wyłączeniu cen żywności i energii wyniosła 12,3 proc., wobec 12,0 proc. miesiąc wcześniej;
- tzw. 15-proc. średnia obcięta, która eliminuje wpływ 15 proc. koszyka cen o najmniejszej i największej dynamice, wyniosła 15,5 proc., wobec 17,0 proc. miesiąc wcześniej.
Narodowy Bank Polski co miesiąc wylicza cztery wskaźniki inflacji bazowej, co pomaga zrozumieć charakter inflacji w Polsce. Wskaźnik CPI pokazuje średnią zmianę cen całego, dużego koszyka dóbr kupowanych przez konsumentów. Przy wyliczaniu wskaźników inflacji bazowej analizie są poddawane zmiany cen w różnych segmentach tego koszyka. To pozwala lepiej identyfikować źródła inflacji i trafniej prognozować jej przyszłe tendencje. Pozwala też określić, w jakim stopniu inflacja jest trwała, a w jakim jest kształtowana np. przez krótkotrwałe zmiany cen wywołane nieprzewidywalnymi czynnikami.
Najczęściej używanym przez analityków wskaźnikiem jest wskaźnik inflacji po wyłączeniu cen żywności i energii. Pokazuje on tendencje cen tych dóbr i usług, na które polityka pieniężna prowadzona przez bank centralny ma relatywnie duży wpływ. Ceny energii (w tym paliw) są bowiem ustalane nie na rynku krajowym, lecz na rynkach światowych, czasem również pod wpływem spekulacji. Ceny żywności w dużej mierze zależą m.in. od pogody i bieżącej sytuacji na krajowym i światowym rynku rolnym.
Od marca 2009 r. Narodowy Bank Polski oblicza i publikuje cztery miary inflacji bazowej:
- inflacja po wyłączeniu cen administrowanych,
- inflacja po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych,
- inflacja po wyłączeniu cen żywności i energii,
- 15% średnia obcięta.
17 kwietnia 2023 r. – dane za marzec 2023 r.
| Miesiąc | CPI | po wyłączeniu cen administrowanych | po wyłączeniu cen najbardziej zmiennych | po wyłączeniu cen żywności i energii | 15% średnia obcięta |
|---|---|---|---|---|---|
| zmiany do analogicznego miesiąca poprzedniego roku (w %) | |||||
| 10-2022 | 17,9 | 18,7 | 14,4 | 11,0 | 14,3 |
| 11-2022 | 17,5 | 18,1 | 15,0 | 11,4 | 14,5 |
| 12-2022 | 16,6 | 17,1 | 15,0 | 11,5 | 14,4 |
| 01-2023 | 16,6 | 16,3 | 14,4 | 11,7 | 15,2 |
| 02-2023 | 18,4 | 18,1 | 15,5 | 12,0 | 17,0 |
| 03-2023 | 16,1 | 15,7 | 16,0 | 12,3 | 15,5 |
| zmiany do poprzedniego miesiąca (w %) | |||||
| 10-2022 | 1,8 | 1,9 | 1,5 | 1,0 | 1,3 |
| 11-2022 | 0,7 | 0,7 | 1,1 | 0,7 | 0,7 |
| 12-2022 | 0,1 | 0,1 | 0,7 | 0,6 | 0,5 |
| 01-2023 | 2,5 | 1,0 | 2,7 | 0,9 | 1,4 |
| 02-2023 | 1,2 | 1,3 | 1,5 | 1,3 | 1,1 |
| 03-2023 | 1,1 | 1,3 | 1,5 | 1,3 | 1,0 |
Źródło: obliczenia NBP na podstawie danych GUS.
Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w marcu 2023 roku
Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w marcu 2023 r. w porównaniu z analogicznym miesiącem ub. roku wzrosły o 16,1% (przy wzroście cen towarów – o 17,1% i usług – o 13,3%). W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny towarów i usług wzrosły o 1,1% (w tym towarów –o 1,2% i usług – o 0,8%).
Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w marcu 2023 r.
| WYSZCZEGÓLNIENIE | 03 2023 | 1 kw. 2023 |
WPŁYW ZMIAN 02 2023= |
|||
| 03 2022=
=100 |
12 2022= =100 |
02 2023= =100 |
1 kw. 2022=100 | 4 kw. 2022=100 | ||
| OGÓŁEM | 116,1 | 104,9 | 101,1 | 117,0 | 104,3 | x |
| Żywność i napoje bezalkoholowe |
124,0 | 106,0 | 102,2 | 122,9 | 105,4 | 0,62 |
| Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe |
112,0 | 105,6 | 101,8 | 111,0 | 103,9 | 0,10 |
| Odzież i obuwie | 107,7 | 100,1 | 105,0 | 107,0 | 97,3 | 0,19 |
| Użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii |
119,6 | 108,8 | 99,9 | 121,3 | 108,0 | -0,03 |
| Wyposażenie mieszkania i prowadzenie gospodarstwa domowego | 114,4 | 103,1 | 101,4 | 113,8 | 102,8 | 0,07 |
| Zdrowie | 109,5 | 103,2 | 100,8 | 110,1 | 103,0 | 0,04 |
| Transport | 103,9 | 99,0 | 99,1 | 114,1 | 99,4 | -0,08 |
| Łączność | 109,4 | 106,0 | 101,7 | 107,8 | 104,3 | 0,07 |
| Rekreacja i kultura | 116,4 | 104,5 | 99,7 | 116,3 | 104,9 | -0,02 |
| Edukacja | 114,1 | 102,6 | 100,5 | 114,0 | 102,2 | 0,01 |
| Restauracje i hotele | 116,9 | 103,5 | 100,9 | 117,2 | 103,4 | 0,05 |
| Inne towary i usługi | 113,8 | 104,4 | 101,7 | 112,8 | 103,4 | 0,09 |
Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w marcu 2023 r.
| WYSZCZEGÓLNIENIE | 03 2023 | 1 kw. 2023 | |||
| 03 2022= =100 |
12 2022= =100 |
02 2023= =100 |
1 kw. 2022=100 | 4 kw. 2022=100 | |
| OGÓŁEM | 116,1 | 104,9 | 101,1 | 117,0 | 104,3 |
| Towary | 117,1 | 105,4 | 101,2 | 118,3 | 104,5 |
| Usługi | 113,3 | 103,7 | 100,8 | 113,3 | 103,6 |
| Żywność, napoje bezalkoholowe i alkoholowe oraz wyroby tytoniowe | 121,8 | 106,0 | 102,2 | 120,7 | 105,2 |
| ŻYWNOŚĆ I NAPOJE BEZALKOHOLOWE | 124,0 | 106,0 | 102,2 | 122,9 | 105,4 |
| Żywność | 124,6 | 106,1 | 102,3 | 123,5 | 105,6 |
| w tym: | |||||
| Ryż | 128,5 | 102,7 | 101,5 | 128,5 | 102,9 |
| Mąka | 129,9 | 103,2 | 100,8 | 131,8 | 102,4 |
| Pieczywo | 125,6 | 105,1 | 100,9 | 126,2 | 105,3 |
| Makarony i produkty makaronowe | 123,0 | 102,8 | 101,0 | 122,6 | 103,2 |
| Mięso | 122,2 | 103,3 | 102,3 | 123,7 | 102,2 |
| w tym: | |||||
| Mięso wołowe | 114,8 | 101,0 | 99,8 | 116,7 | 101,1 |
| Mięso cielęce | 111,3 | 100,9 | 100,6 | 111,2 | 101,1 |
| Mięso wieprzowe | 126,0 | 104,3 | 104,9 | 128,4 | 102,6 |
| Mięso drobiowe | 115,7 | 103,3 | 102,5 | 122,1 | 99,8 |
| Wędliny | 122,8 | 102,9 | 101,5 | 122,3 | 102,9 |
| Ryby i owoce morza | 123,4 | 103,4 | 101,4 | 122,7 | 104,7 |
| Mleko, sery i jaja | 130,1 | 103,0 | 100,7 | 128,7 | 104,2 |
| w tym: | |||||
| Mleko | 137,5 | 101,4 | 100,3 | 136,6 | 103,0 |
| Jogurt, śmietana, napoje i desery mleczne |
128,0 | 104,5 | 101,0 | 126,5 | 104,8 |
| Sery i twarogi | 126,6 | 102,1 | 100,3 | 125,6 | 103,4 |
| Jaja | 137,2 | 104,4 | 101,5 | 134,3 | 106,5 |
| Oleje i tłuszcze | 119,1 | 96,1 | 99,8 | 121,6 | 97,7 |
| Tłuszcze roślinne | 128,2 | 100,4 | 99,5 | 130,6 | 101,0 |
| Tłuszcze zwierzęce | 112,0 | 92,6 | 99,9 | 114,7 | 95,0 |
| w tym masło | 109,4 | 91,3 | 99,6 | 112,5 | 94,1 |
| Owoce | 116,8 | 110,5 | 101,2 | 116,1 | 112,1 |
| Warzywa | 128,6 | 119,6 | 107,0 | 121,8 | 115,2 |
| Cukier | 181,5 | 99,8 | 99,3 | 184,6 | 101,5 |
| Napoje bezalkoholowe | 117,5 | 104,9 | 101,9 | 116,5 | 104,1 |
| w tym: | |||||
| Kawa | 120,0 | 105,0 | 102,0 | 120,7 | 104,0 |
| Herbata | 112,6 | 104,3 | 101,5 | 111,8 | 103,8 |
| Kakao i czekolada w proszku | 122,7 | 107,5 | 101,5 | 121,8 | 105,4 |
| Wody mineralne lub źródlane | 116,9 | 103,8 | 101,9 | 115,8 | 103,0 |
| Soki owocowe i warzywne | 115,4 | 105,4 | 101,9 | 112,4 | 103,7 |
| NAPOJE ALKOHOLOWE I WYROBY TYTONIOWE | 112,0 | 105,6 | 101,8 | 111,0 | 103,9 |
| Napoje alkoholowe | 113,9 | 106,2 | 102,1 | 112,7 | 104,3 |
| Wyroby tytoniowe | 106,8 | 103,8 | 100,9 | 106,2 | 102,8 |
| ODZIEŻ I OBUWIE | 107,7 | 100,1 | 105,0 | 107,0 | 97,3 |
| w tym: | |||||
| Odzież | 107,9 | 100,4 | 104,8 | 107,3 | 97,9 |
| Obuwie | 107,1 | 99,9 | 106,0 | 105,5 | 95,3 |
| MIESZKANIE | 118,5 | 107,6 | 100,2 | 119,7 | 106,9 |
| UŻYTKOWANIE MIESZKANIA LUB DOMU I NOŚNIKI ENERGII | 119,6 | 108,8 | 99,9 | 121,3 | 108,0 |
| w tym: | |||||
| Opłaty na rzecz właścicieli | 116,5 | 103,2 | 100,4 | 117,6 | 103,5 |
| Zaopatrywanie w wodę | 105,7 | 103,7 | 100,4 | 104,8 | 102,8 |
| Wywóz śmieci | 108,6 | 105,5 | 100,5 | 108,2 | 104,7 |
| Usługi kanalizacyjne | 109,6 | 103,7 | 100,7 | 109,9 | 103,4 |
| Nośniki energii | 126,0 | 111,9 | 99,4 | 128,9 | 110,9 |
| Energia elektryczna | 122,4 | 122,3 | 100,0 | 122,6 | 122,3 |
| Gaz | 115,9 | 117,3 | 99,6 | 118,5 | 117,5 |
| Opał | 132,4 | 89,1 | 95,6 | 148,2 | 86,8 |
| Energia cieplna | 140,7 | 113,8 | 101,4 | 139,0 | 113,4 |
| WYPOSAŻENIE MIESZKANIA I PROWADZENIE GOSPODARSTWA DOMOWEGO | 114,4 | 103,1 | 101,4 | 113,8 | 102,8 |
| w tym: | |||||
| Meble, artykuły dekoracyjne, sprzęt oświetleniowy |
113,1 | 101,2 | 100,9 | 113,0 | 101,9 |
| Urządzenia gospodarstwa domowego | 107,3 | 101,4 | 100,9 | 107,0 | 100,7 |
| Środki czyszczące i konserwujące | 119,8 | 106,2 | 103,1 | 117,4 | 104,4 |
| Usługi związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego | 119,5 | 105,9 | 101,0 | 119,9 | 105,8 |
| ZDROWIE | 109,5 | 103,2 | 100,8 | 110,1 | 103,0 |
| w tym: | |||||
| Wyroby farmaceutyczne | 106,9 | 102,3 | 100,8 | 107,2 | 102,1 |
| Urządzenia i sprzęt terapeutyczny | 107,8 | 101,4 | 100,5 | 108,2 | 101,7 |
| Usługi lekarskie | 114,7 | 105,0 | 100,9 | 115,7 | 104,7 |
| Usługi stomatologiczne | 115,2 | 105,9 | 101,4 | 116,1 | 105,2 |
| Usługi szpitalne i sanatoryjne | 116,0 | 108,8 | 99,5 | 117,3 | 109,3 |
| TRANSPORT | 103,9 | 99,0 | 99,1 | 114,1 | 99,4 |
| w tym: | |||||
| Środki transportu | 106,4 | 101,6 | 100,4 | 107,2 | 101,6 |
| w tym samochody osobowe | 106,2 | 101,4 | 100,4 | 107,0 | 101,5 |
| Paliwa do prywatnych środków transportu | 100,2 | 99,3 | 98,2 | 115,3 | 98,7 |
| Olej napędowy | 98,2 | 92,1 | 94,2 | 121,5 | 95,2 |
| Benzyna | 102,6 | 102,7 | 100,1 | 114,2 | 100,3 |
| Gaz ciekły i pozostałe paliwa do prywatnych środków transportu |
91,5 | 107,8 | 100,4 | 99,7 | 103,0 |
| Usługi transportowe | 119,7 | 84,3 | 102,4 | 121,0 | 93,1 |
| ŁĄCZNOŚĆ | 109,4 | 106,0 | 101,7 | 107,8 | 104,3 |
| w tym: | |||||
| Sprzęt telekomunikacyjny | 100,2 | 98,4 | 98,7 | 99,4 | 101,5 |
| Usługi telekomunikacyjne | 109,7 | 106,3 | 101,8 | 108,2 | 104,4 |
| REKREACJA I KULTURA | 116,4 | 104,5 | 99,7 | 116,3 | 104,9 |
| w tym: | |||||
| Sprzęt audiowizualny, fotograficzny i informatyczny | 100,3 | 100,4 | 99,1 | 99,6 | 100,5 |
| Usługi związane z rekreacją i kulturą | 113,5 | 105,3 | 100,5 | 113,0 | 103,9 |
| w tym: | |||||
| Usługi związane z rekreacją i sportem | 113,4 | 104,4 | 101,0 | 113,8 | 104,3 |
| Usługi związane z kulturą | 113,8 | 105,8 | 100,2 | 112,7 | 103,7 |
| w tym opłaty radiowo-telewizyjne | 114,9 | 106,9 | 100,1 | 113,4 | 104,0 |
| Książki | 108,6 | 98,4 | 99,1 | 111,2 | 100,4 |
| Gazety i czasopisma | 115,1 | 106,7 | 100,2 | 115,5 | 108,0 |
| Artykuły piśmienne, malarskie, kreślarskie | 116,7 | 102,1 | 100,7 | 118,2 | 101,8 |
| Turystyka zorganizowana | 121,2 | 103,4 | 96,5 | 122,7 | 106,3 |
| Turystyka zorganizowana w kraju | 118,7 | 105,9 | 100,3 | 118,9 | 106,8 |
| Turystyka zorganizowana za granicą | 123,1 | 101,6 | 93,8 | 125,6 | 105,9 |
| EDUKACJA | 114,1 | 102,6 | 100,5 | 114,0 | 102,2 |
| RESTAURACJE I HOTELE | 116,9 | 103,5 | 100,9 | 117,2 | 103,4 |
| INNE TOWARY I USŁUGI | 113,8 | 104,4 | 101,7 | 112,8 | 103,4 |
| w tym: | |||||
| Higiena osobista | 117,5 | 106,2 | 102,1 | 115,9 | 104,6 |
| w tym: | |||||
| Usługi fryzjerskie, kosmetyczne i pielęgnacyjne | 112,8 | 104,4 | 100,8 | 113,5 | 104,5 |
| Artykuły do higieny osobistej i kosmetyki |
119,3 | 107,1 | 102,6 | 116,9 | 104,7 |
| Opieka społeczna | 121,3 | 107,5 | 100,8 | 122,0 | 106,7 |
| Ubezpieczenia | 105,9 | 99,8 | 101,3 | 105,5 | 100,5 |
| Usługi finansowe świadczone przez banki i inne instytucje | 106,3 | 101,6 | 100,9 | 106,4 | 101,1 |
„Opracowanie własne na podstawie danych GUS”