Kraków od lat postuluje wprowadzenie w Polsce opłaty turystycznej przez zmianę ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
9 października radni jednogłośnie zdecydowali o przekazaniu rezolucji w tej sprawie do rządu RP.
Pojawiło się wiele komentarzy, że jest to „debilny pomysł”! Kraków nie jest miastem uzdrowiskowym, a nie zapominajmy m.in. o smogu.
Ruch turystyczny przynosi korzyści, ale chodzi też o śmieci, nocny hałas, ruch samochodowy, większy tłok w komunikacji miejskiej, itd.
Opłata turystyczna to rodzaj podatku, który pobierany jest w większości destynacji turystycznych na świecie. Zgodnie z nowelizacją przepisów, przygotowaną przez Kraków i Związek Miast Polskich, środki z opłaty turystycznej wpływałyby do budżetu gminy. W ten sposób mogłyby być przeznaczone na realizację projektów wpisujących się w politykę zrównoważonej turystyki, a więc mających na celu poprawę komfortu mieszkańców i odwiedzających.
W Polsce nie ma przepisów, które umożliwiłyby pobieranie opłaty turystycznej. Zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity Dz.U. 2023 poz. 70), może być pobierana opłata miejscowa od osób przebywających w danej miejscowości w celach wypoczynkowych, zdrowotnych lub turystycznych, pod warunkiem spełnienia przez te miejscowości jednocześnie trzech warunków, tj. posiadania:
- korzystnych właściwości klimatycznych
- walorów krajobrazowych
- warunków umożliwiających pobyt osób w celach turystycznych, wypoczynkowych i szkoleniowych.
Decyzję w sprawie ustanowienia opłaty miejscowej na danym obszarze podejmuje rada gminy. Taka opłata miejscowa była pobierana w Krakowie w latach 2004–2015, ale jej pobór wstrzymano po zmianie przepisów dotyczących ochrony środowiska i niespełnieniu przez Kraków, wraz z metropolią, określonych w nich warunków. W Polsce maksymalna wysokość stawki opłaty miejscowej od 1 stycznia 2024 r. wynosi 3,22 zł od jednego nocującego.
Jakie korzyści z opłaty turystycznej
Wysokość stawki opłaty turystycznej, podatku turystycznego w krajach europejskich jest różna. Zależy ona od obowiązujących w tych krajach regulacjach w tym zakresie i podjętych decyzji władz uprawnionych do jej określenia i sięga średnio np. w Czechach 0,67 euro, a w Szwajcarii 3,15 euro.
Zapowiedź resortu Sportu i Turystyki dot. wprowadzenia opłaty turystycznej mówi o stawce w wysokości 5 zł od jednego osobonoclegu.
Szacowane dla Krakowa potencjalne wpływy z opłaty turystycznej w 2024 r. mogłyby wynosić ponad 50 mln zł. Środki z opłaty turystycznej, zgodnie z przygotowaną przez Kraków nowelizacją przepisów – we współpracy ze Związkiem Miast Polskich – wpływałyby w całości do budżetu gminy i mogłyby być przeznaczone, zgodnie z decyzją Rady Miasta na projekty wpisujące się w politykę zrównoważonej turystyki, w tym poprawę komfortu mieszkańców i odwiedzających.
Odbudowujący się po pandemii ruch turystyczny, wzrastające koszty funkcjonowania atrakcyjnych turystycznie miast i gmin, konieczność zapewnienia komfortu życia zarówno mieszkańcom, jak i turystom, którzy stają się ich czasowymi rezydentami, wymaga ciągłych nakładów finansowych, a wpływy z opłaty turystycznej mogłyby służyć ich pokryciu.
Aby móc nadal pobierać opłatę miejscową „niezależną od warunków klimatycznych”, w Krakowie została przygotowana propozycja wprowadzenia tzw. opłaty turystycznej poprzez nowelizację ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
W 2017 r. Kraków przygotował i przekazał propozycję zmian tych ustaw do Związku Miast Polskich, który następnie przesłał ją do organów rządowych. Koncepcja ta była również przesyłana do Ministerstwa Sportu i Turystyki. Zakładała dobrowolność wprowadzenia na terenie gmin opłaty turystycznej, w wysokości mieszczącej się w limicie określonym przez Ministerstwo Finansów, po spełnieniu na danym obszarze warunków dotyczących istnienia walorów kulturowych i krajobrazowych oraz infrastruktury niezbędnej do recepcji gości, z pominięciem aspektów środowiskowych wymaganych przy opłacie miejscowej.
Postulat wprowadzenia opłaty turystycznej w Polsce był także przedmiotem wielokrotnych wystąpień Prezydenta Miasta Krakowa do właściwych ministerstw, odpowiedzialnych za turystykę. Ostatnie takie wystąpienie do Ministra Sportu i Turystyki, miało miejsce 9 stycznia 2024 r. Poza tym o przygotowanych rozwiązaniach przedstawiciele Urzędu Miasta Krakowa oraz Związku Miast Polskich informują we wszystkich dyskusjach branżowych, wywiadach, spotkaniach czy konferencjach związanych z życiem miasta.