Komisja Wolności Obywatelskich ma przyjąć projekt rezolucji w sprawie ciągłego pogarszania się stanu demokracji, rządów prawa i praw podstawowych w Polsce.
Po wtorkowym głosowaniu nad poprawkami zmieniony projekt sprawozdania okresowego zostanie przedłożony do ostatecznego głosowania na szczeblu komisji w czwartek rano przez jej przewodniczącego Juana Fernando Lópeza Aguilara (S&D, ES).W tekście skoncentrowano się na funkcjonowaniu systemu legislacyjnego i wyborczego, niezależności sądownictwa i praw sędziów oraz ochronie praw podstawowych w Polsce.
Posłowie są głęboko zaniepokojeni faktem, że „sytuacja w Polsce uległa poważnemu pogorszeniu od momentu uruchomienia art. 7 ust. 1”, pomimo wystąpień polskiego rządu w Radzie w następstwie wniosku Komisji Europejskiej z grudnia 2017 roku, wielokrotnej wymiany poglądów z posłami w PE, alarmujących sprawozdań Organizacji Narodów Zjednoczonych, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) i Rady Europy oraz czterech postępowań w sprawie naruszenia przepisów wszczętych przez Komisję.
Poniżej, kluczowe kwestie, którymi zajęto się w tekście:
- Przejęcie przez parlament, od 2015 roku uprawnień do wprowadzania zmian w konstytucji, stosowanie przyspieszonych procedur ustawodawczych, a także ostatnie zmiany w prawie wyborczym i organizacji wyborów w sytuacji nadzwyczajnej
- Szeroko zakrojone zmiany w krajowym sądownictwie, wprowadzone w ostatnich latach, począwszy od sposobu mianowania, a skończywszy na procedurach dyscyplinarnych, które stanowią poważne zagrożenie dla jego niezawisłości
- Sytuacja w zakresie praw podstawowych, w szczególności wolności słowa, wolności i pluralizmu mediów, wolności akademickiej, wolności zgromadzeń i zrzeszania się.
- Faktyczne uznanie edukacji seksualnej za przestępstwo, a także mowa nienawiści, dyskryminacja społeczna, przemoc wobec kobiet, przemoc domowa i nietolerancyjne zachowania wobec mniejszości i innych słabszych grup społecznych, w tym osób LGBT oraz drastyczne ograniczenie, praktycznie zbliżenie się do faktycznego zakazu aborcji i ograniczenie dostępu do doraźnych leków antykoncepcyjnych.
W związku z tym, w tekście „wezwano Radę i Komisję do powstrzymania się od wąskiej interpretacji zasady praworządności oraz do wykorzystania w pełni możliwości procedury przewidzianej w art. 7 ust. 1 TUE […] w odniesieniu do wszystkich zasad zapisanych w art. 2 TUE, w tym demokracji i praw podstawowych”. Odnotowując, że ostatnie wysłuchanie w Radzie „odbyło się, tak dawno, w grudniu 2018 r.”, w tekście wzywa się Radę do „podjęcia ostatecznego działania […] poprzez stwierdzenie, że istnieje wyraźne ryzyko poważnego naruszenia przez Rzeczpospolitą Polską wartości, o których mowa w art. 2 TUE, w świetle przytłaczających dowodów na ich istnienie”.