Premier Mateusz Morawiecki spotkał się z kanadyjskim szefem rząd Justinem Trudeau, a także z premierem Prowincji Ontario Dougiem Fordem i przedstawicielami branży energetycznej w Kanadzie.
Głównym tematem wizyty były stosunki polsko-kanadyjskie, w szczególności dotyczące rozwoju energetyki i bezpieczeństwa w kontekście geopolitycznym. Rozmowy dotyczyły m.in. małych reaktorów modułowych SMR.
Polska stawia na energetykę jądrową
Przyszłość to zróżnicowane dostawy surowców i bezpieczeństwo energetyczne. Dlatego rząd uruchomił program budowy elektrowni jądrowych w Polsce. Jednocześnie ważne jest, żeby wykorzystywane technologie były nowoczesne, pewne i bezpieczne. W tym kontekście szef polskiego rządu rozmawiał w Kanadzie m.in. na temat małych jądrowych reaktorów modułowych (Small Modular Reactor – SMR).
„W Kanadzie i w Polsce już wkrótce będą powstawały najnowocześniejsze rozwiązania jądrowe na świecie” – podkreślił premier Mateusz Morawiecki. „To milowy krok do zapewnienia stabilnego źródła dostaw energetycznych dla Polski. To z kolei jest podstawą zdrowego, dobrego i szybkiego rozwoju gospodarczego dla naszego kraju” – wyjaśnił.
Jak zaznaczył premier, Polska chce przyjąć technologię SMR nie tylko jako użytkownik, ale również jeżeli chodzi o łańcuch dostaw i wiedzę technologiczną. „Rozmowy na ten temat z partnerami z Kanady były bardzo obiecujące” – ocenił szef rządu.
Silny sojusz transatlantycki to gwarancja bezpieczeństwa dla Polski
Polska, jako członek NATO, opowiada się za wzmacnianiem relacji transatlantyckich. Ma to szczególne znaczenie w kontekście rosyjskiej agresji na Ukrainę. „W ostatnim półtoraroczu świat spolaryzował się drastycznie, do czego bardzo przyczyniła się Rosja. W tym kontekście współpraca transatlantycka ma obecnie ogromne znaczenie” – zaznaczył premier Mateusz Morawiecki.
Jak zauważył szef rządu, cała architektura bezpieczeństwa i architektura gospodarcza przechodzi w tej chwili zmiany. „Kraje demokratyczne muszą mieć przewagę technologiczną nad reżimami niedemokratycznymi. Tylko w ten sposób możemy zadbać o pokój na świecie” – podkreślił premier Mateusz Morawiecki. „Chcemy wzmacniać relacje transatlantyckie. Jest to krytycznie ważne, aby przywracać pokój, stabilność i dobrobyt” – wyjaśnił.
Wspólne oświadczenie premiera Morawieckiego i premiera Trudeau
Kanadę i Polskę łączy długa historia bliskich relacji, między innymi dzięki tętniącej życiem społeczności prawie miliona Kanadyjczyków polskiego pochodzenia. Polscy migranci wnieśli wkład w dobrobyt Kanady oraz jej kulturę.
Jako dumni sojusznicy w ramach NATO nasze wspólne zaangażowanie w europejską i transatlantycką obronę i bezpieczeństwo jest niezachwiane. Wspieramy wzmacnianie strategii odstraszania i gotowości obronnej NATO, jako trzonu naszego zobowiązania wynikającego z art. 5 do wzajemnej obrony.
Kanadę i Polskę łączą silne, historyczne więzi wojskowe sięgające czasów I wojny światowej, kiedy to w 1917 r. w Niagara-on-the-Lake Kanada utworzyła Obóz Kościuszko w celu szkolenia rekrutów do polskiej armii na uchodźstwie, pragnącej walczyć o wolną Polskę. Podczas II wojny światowej polska 1 Dywizja Pancerna została dołączona do 1 Armii Kanadyjskiej i nasi żołnierze wspólnie walczyli o wyzwolenie Holandii i Belgii.
Nasza współpraca trwa do dziś, a kanadyjscy i polscy żołnierze są obecnie rozmieszczeni razem w dowodzonej przez Kanadę wzmocnionej Wysuniętej Obecności NATO na Łotwie, do której Polska dostarcza kompanię czołgów.
W październiku 2022 r. kanadyjski minister obrony narodowej Anand i polski wicepremier i minister obrony narodowej Błaszczak podpisali Memorandum o porozumieniu w sprawie współpracy obronnej w celu wzmocnienia współpracy kanadyjskich i polskich sił zbrojnych.
Jednoczymy się w naszej determinacji, by zapewnić Ukrainie wsparcie finansowe, humanitarne, wojskowe i dyplomatyczne, jakiego potrzebuje, tak długo, jak będzie to konieczne. Ukraina musi być w stanie bronić się przed rosyjską wojną napastniczą, która nie znajduje uzasadnienia. Wzywamy Rosję do całkowitego i bezwarunkowego wycofania swoich wojsk i sprzętu wojskowego z całego uznanego przez społeczność międzynarodową terytorium Ukrainy. Rosja musi zostać pociągnięta do odpowiedzialności za zbrodnie popełnione w Ukrainie. Wzywamy Białoruś do zaprzestania współudziału w rosyjskiej agresji, która stanowi rażące naruszenie prawa międzynarodowego.
Zarówno Kanada, jak i Polska przyjęły dużą liczbę ukraińskich uchodźców wysiedlonych w wyniku rosyjskiej agresji. Polska zapewniła dom ponad 3 milionom Ukraińców, a jako kraj frontowy odgrywa kluczową rolę w obronie wschodniej flanki NATO. Ponadto Kanada i Polska zapewniają szkolenia dla siłom bezpieczeństwa ukrainy (SBU) w Polsce przez ostatni rok. Obecnie Kanada zapewnia szkolenie medyków bojowych, saperów (inżynierów bojowych) i załóg pancernych dla personelu SBU na polskiej ziemi. Każdego miesiąca Polska i Kanada wspólnie szkolą setki Ukraińców.
Kanada i Polska mają doskonale rozwijające się stosunki handlowe i gospodarcze oparte na kompleksowej umowie gospodarczo-handlowej między Kanadą a UE (CETA), która stale otwiera nowe możliwości po obu stronach Atlantyku. Dostrzegamy ciągłe postępy Polski w kierunku ratyfikacji CETA i czekamy na zapewnienie korzyści płynących z umowy poprzez jej pełne wdrożenie.
Zarówno Kanada, jak i Polska są zaangażowane w rozwój czystych i odnawialnych technologii energetycznych, które zwiększą bezpieczeństwo energetyczne, przyczynią się do realizacji naszych wspólnych celów klimatycznych i doprowadzą do powstania nowych możliwości handlowych, w tym w zakresie morskiej energetyki wiatrowej. Szczególnym obszarem zainteresowania Polski jest wspieranie rozwoju cywilnej energetyki jądrowej.
W tym kontekście Kanada i Polska mają przyjemność ogłosić rozpoczęcie negocjacji w sprawie dwustronnej umowy o współpracy jądrowej (NCA), która uzupełni istniejącą umowę NCA na linii Kanada-Euratom (Europejska Wspólnota Energii Atomowej) poprzez wzmocnienie handlu i współpracy w dziedzinie technologii jądrowych, w tym technologii związanych z małymi reaktorami modułowymi.
Dążymy do dalszego rozwoju i rozszerzania naszej współpracy w kluczowych sektorach, w tym poprzez:
- Kontynuowanie współpracy z partnerami w celu zapewnienia Ukrainie pełnego zakresu wsparcia potrzebnego do osiągnięcia zwycięstwa w obliczu rosyjskiej inwazji.
- Współpracę w zakresie praktycznego wsparcia Ukrainy, w tym szkolenie SBU w Polsce.
- Czynne wspieranie transatlantyckich aspiracji Ukrainy w oparciu o założenie, że Ukraina jest integralną częścią wspólnoty euroatlantyckiej.
- Kontynuowanie naszej współpracy w zakresie obrony i bezpieczeństwa na wschodniej flance NATO, w tym poprzez wzmocnioną wysuniętą obecność, a także inne działania mające na celu wzmocnione odstraszanie i gotowość obronną NATO.
- Pracę w ramach kanadyjskich i europejskich systemów sankcji w celu zwiększenia wysiłków na rzecz zapewnienia maksymalnego wpływu sankcji na rosyjski reżim i jego popleczników.
- Kontynuowanie współpracy na różnych forach w celu opracowania jasnego i osiągalnego planu odbudowy i rozwoju Ukrainy po wojnie.
- Szybkie sfinalizowanie dwustronnego układu o bezpieczeństwie ogólnym informacji w zakresie bezpieczeństwa przemysłowego i obronności, który przyczyni się do pogłębienia naszej dwustronnej współpracy w zakresie bezpieczeństwa oraz zwiększenia wymiany informacji i współpracy w dziedzinie obronności.
- Wspólne działania na rzecz rozwoju dwustronnej współpracy w zakresie bezpieczeństwa energetycznego, w tym poprzez wspieranie przejścia na czyste technologie energetyczne.
- Dalsze rozwijanie ścisłych relacji handlowych, w tym wymiany, inwestycji i współpracy w dziedzinie nauki, technologii i innowacji.
Z niecierpliwością czekamy na kolejne spotkania w nadchodzących latach, aby podsumować postępy i zidentyfikować nowe obszary współpracy.