„Kalendarz Trzech Religii” jest owocem współpracy chrześcijan, Żydów i muzułmanów, a także środowisk naukowych i kulturalnych.
– Dialog i szacunek okazywany każdemu człowiekowi, a także otwartość na wielokulturowość to przesłanie, które obecnie powinno szczególnie głośno wybrzmiewać w naszym kraju. Cieszę się, że tegoroczne wydanie kalendarza przedstawia różne drogi dialogu. Patrząc w przyszłość powinniśmy pamiętać o przeszłości, wyciągać konsekwencje, czerpać wiedzę. Jestem dumny, że udaje nam się tworzyć ten kalendarz od tylu lat, że ma on swoich stałych odbiorców, ale i pozwala dotrzeć do nowego grona – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic.
Kalendarz został wydrukowany w ponad 100 tys. sztuk, a część jego nakładu jest dostępna dla mieszkańców bezpłatnie w Centrum Informacji Turystycznej na Rynku 1 w Katowicach.
„Kalendarz Trzech Religii” jest narzędziem formowania dialogu międzyreligijnego. Projekt jednoczy społeczności wyznaniowe miasta Katowice, jest efektem współpracy i pogłębiania wzajemnego szacunku wobec siebie i dziedzictwa kulturalnego. Pierwszy kalendarz wydano w 2013 roku w nakładzie 3 tysięcy sztuk. Ze względu na ogromne zainteresowanie projektem – nakład został zwiększony do ponad 100 tysięcy. Kalendarz opracowywany jest przez przedstawicieli Kościołów: Katolickiego, Ewangelicko-Augsburskiego, Prawosławnego, wspólnoty żydowskiej i muzułmańskiej, we współpracy z Wydziałem Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego:
Dr Mariola T. Kozubek, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Śląskiego.
Kalendarz to projekt, który wpisuje się w działania związane z promowaniem wielokulturowego dziedzictwa Katowic. W roku 2022 wydajemy 10. edycję Kalendarza, którą zatytułowaliśmy Różne drogi dialogu. Dziesięciolecie doświadczeń. Ukazujemy w nim wydarzenia i inicjatywy o charakterze międzyreligijnym, które przyczyniały się do integracji różnych społeczności wyznaniowych i religijnych Miasta i Regionu. Z wdzięcznością wspominamy trzech współtwórców Kalendarza, których już nie ma wśród nas. Są to śp. bp Tadeusz Szurman z Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, mitrat Segiusz Dziewiatowski z Kościoła Prawosławnego oraz imam Nedal Abu Tabaq, mufti Ligi Muzułmańskiej w RP.
Kalendarz jako publikacja popularnonaukowa, skierowana do szerokiego grona odbiorców, jest narzędziem edukacyjno-informacyjnym, którego celem jest popularyzacja wiedzy na temat trzech religii monoteistycznych. Jesteśmy bowiem przekonani, że rzetelna wiedza o „Innym” otwiera na jego bogactwo kulturowe i duchowe, w którym odnaleźć można wartości uniwersalne. W Kalendarzu zaznaczone są także wydarzenia o charakterze historycznym, znaczące dla naszego regionu i kraju. Kalendarz jest poddawany recenzji naukowej, a jako publikacja ciągła od roku 2020 posiada numer ISSN (International Standard Serial Number) i tym sposobem dociera do Pracowni Egzemplarza Obowiązkowego Czasopism Biblioteki Narodowej oraz kilkunastu najważniejszych bibliotek w kraju.
Ks. dr Tadeusz Czakański, Delegat abp. W. Skworca ds. dialogu z judaizmem i islamem.
Dziesiąta edycja Kalendarza Trzech Religii wpisująca się w historię Katowic – miasta o charakterze wielokulturowym i wielowyznaniowym to realizacja nadziei, o której mówili papieże św. Jan Paweł II i Benedykt XVI, a obecnie papież Franciszek. Nadziei na lepsze jutro. W książce-wywiadzie pt. Świat jutra, papież Franciszek pisze: „Jednocząc siły duchowe i intelektualne, można wyzwolić nowy początek oparty na akceptacji i szczerym dialogu z ‘obcym’, tak, aby nikt nigdzie obcy się nie czuł”. Kalendarz Trzech Religii pomaga w budowaniu serdecznych relacji między wyznawcami trzech wielkich religii monoteistycznych: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. „Jeśli poczynając od nas wierzących – mówi papież Franciszek – nie będziemy zdolni do rewizji życia i naszych relacji, do wzajemnej pomocy, do uścisku i wspólnej modlitwy, nasze cywilizacje obrócą się w perzynę. Jeśli zaś pomyślimy o wszystkich łączących nas potencjalnych mostach, geograficznych i ludzkich, i jeśli postaramy się mówić jednym głosem, zbudujemy społeczeństwa otwarte na spotkanie, gotowe do inkulturacji i wzajemnej wymiany, zachowujące równowagę między troską o własne korzenie a otwartością na świat”. Należy sobie życzyć, aby Kalendarz Trzech Religii stawał się ‘mostem’ dzięki któremu będziemy mogli wzajemnie się odwiedzać, spotykać, poznawać i działać na rzecz pokoju w świecie i w wspólnego dobra naszych lokalnych wspólnot.
Dr hab. Agata Skowron-Nalborczyk, prof. Uniwersytetu Warszawskiego.
Katowicki Kalendarz Trzech Religii ma już utrwaloną pozycję w świadomości odbiorców z całej Polski, a nawet poza jej granicami, m.in. dzięki dwujęzycznej, polsko angielskiej postaci wielu informacji. Wpisał się na stałe w ekumeniczny i międzyreligijny krajobraz Polski, a jego wkład w dziedzinie dialogu międzyreligijnego jest nie do przecenienia. Pokazuje także, jak ważne dla władz miasta Katowice, które finansują ten projekt, jest przyjazne współistnienie na terenie Miasta wyznawców różnych religii oraz ich współpraca. Kalendarz jest również dowodem na to, że Katowice są miastem przyjaznym, otwartym oraz tolerancyjnym i taki obraz tego Miasta ukazuje światu.
Bp dr Marian Niemiec, Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach.
Kalendarz Trzech Religii ma stałe miejsce w moim gabinecie i nie wyobrażam sobie, żeby go nie było. Na Kalendarz czeka wielu duchownych i świeckich nie tylko z Katowic, ale z całej Polski. Również wielu nauczycieli i katechetów pyta o Kalendarz, ponieważ jest on wielkim źródłem wiedzy o Kościołach i religiach. Ważne jest również to, że co roku podejmowana jest inna tematyka, która jest nie tylko ciekawa ale i pouczająca.
Włodzimierz Kac, Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach.
10 lat współpracy w przygotowaniu Kalendarza Trzech Religii miało istotny wpływ nie tylko na mnie, na naszą społeczność żydowską skupioną w GWŻ w Katowicach, ale również na w społeczność żydowską w Polsce i poza jej granicami, gdyż z roku na rok Kalendarz stawał się coraz bardziej popularny. Prace nad Kalendarzem pozwoliły na dostrzeżenie faktu, że więcej nas łączy niż dzieli, a przede wszystkim, że nawet te różnice, które istnieją między nami, bardzo nas mogą wzbogacić.
Imam Jabbar Koubaisy, Dyr. Centrum Kultury i Dialogu Doha w Katowicach, delegat LM w RP ds. dialogu międzyreligijnego.
„Katowice to miasto otwarte, w którym znajduje się miejsce dla każdego, niezależnie od poglądów społeczno-politycznych, narodowości czy wyznania. Dzięki takiemu przekonaniu mogliśmy przez ostatnie dziesięć lat opracowywać kolejne wersje Kalendarza Trzech Religii. Według mnie współpraca przy jego wydaniu służy do umacniania pokoju, zaniechania nieporozumień we wzajemnych kontaktach oraz pragnieniu lepszego poznania i zrozumienia historii, religii oraz tradycji. Dziesięć lat wydawania Kalendarza Trzech Religii to promocja relacji braterskich i przyjacielskich z osobami różnych tradycji religijnych, jak również nawiązywanie regularnych kontaktów z przedstawicielami religii monoteistycznych, aby sprzyjać wzajemnemu poszanowaniu i zaufaniu, przyjaźni oraz współpracy. Wszystko to nie mogłoby powstać, gdyby nie polityka otwartości prowadzona przez Urząd Miasta Katowice. Uważam, że dialog między religiami jest wyzwaniem dzisiejszych czasów”.
Dr hab. Marek Rembierz, prof. UŚ.
Szczególnego rodzaju wydarzeniem kulturowym i kulturotwórczym, a także religijnym – jako dojrzały owoc dialogu międzyreligijnego – jest katowicki Kalendarz Trzech Religii, łączący na każdej stronie i w swym całokształcie to, co niejednokrotnie wydaje się nieprzystające do siebie, jakby pochodzące z różnych światów. Kalendarz to nie tylko dogodny sposób obliczania upływu czasu, aby go odpowiednio wykorzystać i zagospodarować, ale to także wyraz liczenia się z czasem jako szczególnego rodzaju wartością w ludzkim życiu. Rok 2022 to rok jubileuszu 10-lecia ukazywania się katowickiego Kalendarza Trzech Religii, a lata jubileuszowe w doświadczenie religijnym odgrywają znaczącą rolę. Są one wyraźnym punktem odniesienia i są z pietyzmem odnotowywane w kalendarzach, służąc tak rachunkowi sumienia obejmującemu miniony czas, jak i świętowaniu, a także otwieraniu nowych perspektyw. Jubileusz jest bowiem również czasem nowego otwarcia.
Dr hab. Aleksandra Pethe, prof. UE w Katowicach.
Mam zaszczyt i radość współpracować przy tym projekcie po raz trzeci. Patrząc z perspektywy medioznawcy, Kalendarz Trzech Religii jest przede wszystkim skutecznym, a i wyjątkowym zarazem, narzędziem komunikowania społecznego, opartego na słowie i obrazie, które pozwala poznać tradycje religijne a także duchowe ludzi różnie wierzących, podkreślając to, co ich łączy przy pełnym poszanowaniu godności oraz własnej tożsamości religijnej i kulturowej. Ta perspektywa kulturoznawcza pozwala dostrzec w Kalendarzu wyraz owocnej współpracy na rzecz rozwoju wartości kulturowych w naszym, katowickim środowisku lokalnym. Z kolei spojrzenie z punktu widzenia potrzeb religijnych człowieka, kieruje uwagę w stronę pięknego świadectwa o ludzkich i duchowych wartościach, o roli jaką odgrywają one w budowaniu międzyludzkiego braterstwa, jedności i zrozumienia społecznego. Co więcej, bez wątpienia, każda edycja zachęca do prowadzenia dialogu życia codziennego w duchu otwartości, empatii, wzajemnego zrozumienia i poszanowania na rzecz integralnego rozwoju człowieka, bowiem pomimo przemian cywilizacyjnych czy rewolucji technologicznych, w najgłębszej naturze człowieka pozostaje potrzeba poszukiwania doświadczenia tego, co metafizyczne, co religijne, co duchowe i uniwersalne.
(UMK)