Polska wystąpi do UNESCO o wsparcie starań o odszkodowania za straty w dziedzinie kultury poniesione w wyniku II wojny światowej.
„To kolejna propozycja Pełnomocnika Rządu do spraw Odszkodowań za Szkody Wyrządzone Agresją i Okupacją Niemiecką w latach 1939-1945, która wpisuje się w działania polskiego rządu zapoczątkowane przygotowaniem raportu o stratach wojennych” – powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński podczas konferencji prasowej. Zaś wiceminister spraw zagranicznych Arkadiusz Mularczyk, Pełnomocnik Rządu do spraw Odszkodowań za Szkody Wyrządzone Agresją i Okupacją Niemiecką w latach 1939-1945, poinformował, że zwrócił się do Dyrektor Generalnej Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury z prośbą o nawiązanie współpracy w sprawie uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską odszkodowań za szkody wyrządzone niemiecką agresją i okupacją w latach 1939-1945 w dziedzinie kultury.
Wicepremier Piotr Gliński przypomniał, że państwo niemieckie systemowo nie zrekompensowało tych strat. „Dzięki m.in. takim działaniom chcemy podnieść rangę naszych żądań, żeby rząd niemiecki musiał zareagować. Nasze oczekiwania i działania są oparte na profesjonalnych analizach naukowych” – powiedział. Zwrócił uwagę, że według raportu o polskich stratach wojennych, łączne straty w dziedzinie kultury, sztuki oraz obiektów zabytkowych i sakralnych można szacować na co najmniej 52 mld zł. Podkreślił, że te szacunki nie obejmują strat wynikających z eksterminacji polskich elit, ludzi kultury, artystów, naukowców.
„Ponad 500 000 straconych obiektów, ale także bardzo dotkliwe i nie zawsze przeliczalne straty w polskich elitach kulturalnych, naukowych czy artystycznych. Raport, który przygotowaliśmy mówi także o stratach w kulturze i sztuce. Wynoszą one ponad 19 mld zł. Dodatkowo trzeba doliczyć straty w obiektach zabytkowych i sakralnych. Na bazie naszej wiedzy wynoszą łącznie ok. 52 mld zł” – dodał.
Wiceminister Mularczyk zwrócił uwagę, że rozległe straty wyrządzone Polsce w czasie najazdu i okupacji niemieckiej w latach 1939-1945 w ogromnym stopniu dotknęły też sferę kultury, nauki i oświaty. Podkreślił, że polskie dziedzictwo kulturowe i intelektualne było niszczone przez agresora ze szczególną zaciekłością, z zamiarem jego całkowitego unicestwienia.
„Niemiecka inwazja i okupacja pozbawiły Polskę znacznej części naszej historii i kultury, co z kolei odcisnęło druzgocące piętno na naszej tożsamości. Jednocześnie Niemcy nigdy nie poniosły pełnej odpowiedzialności za działania swojego prawnego poprzednika w tym okresie na terytorium Polski” – zaznaczył wiceminister Arkadiusz Mularczyk. Dodał też, że Republika Federalna Niemiec powinna podjąć systemowe działania prowadzące do zwrotu dóbr kultury zagrabionych z Polski, które znajdują się na terytorium Niemiec.
Wiceminister Mularczyk zwrócił uwagę na kluczową rolę jaką odgrywa UNSECO w sprawach dotyczących ochrony narodowego dziedzictwa kulturowego. To pod auspicjami tej Organizacji przyjęto szereg konwencji i zaleceń wzywających do ochrony dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego oraz zapobiegania ich nielegalnemu handlowi. „Mając na względzie dotychczasowe doświadczenia i dorobek UNESCO w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego, liczymy na dobrą współpracę i konstruktywne wsparcie” – dodał.