Parlament Europejski chce zwiększenia wsparcia dla Ukrainy i ostrzejszych sankcji wobec Rosji po jej inwazji na ten kraj.
Na nadzwyczajnej sesji plenarnej w Brukseli poświęconej reakcji UE na atak Rosji na Ukrainę, Przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola powiedziała: „Jesteśmy tu dziś w cieniu rzucanym przez wojnę Putina. Wojny, której nie wywołaliśmy. Wojny, której nie rozpoczęliśmy. To skandaliczna inwazja na suwerenne, niepodległe państwo. W imieniu Parlamentu Europejskiego z całą stanowczością potępiam rosyjską agresję wojskową na Ukrainę i wyrażam solidarność ze wszystkimi cierpiącymi i zabitymi”.
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przemawiał do Parlamentu na żywo z Kijowa. Mówił o stratach poniesionych przez Ukraińców broniących swojego kraju, a także podziękował UE za wsparcie: „Walczymy o nasze prawa, nasze wolności, nasze życie, a obecnie – o nasze przetrwanie. Walczymy również o to, by być równoprawnymi członkami Europy. A więc teraz udowodnijcie, że jesteście z nami”.
W rezolucji przyjętej przytłaczającą większością głosów tego samego dnia, eurodeputowani zdecydowanie potępili nielegalną inwazję Rosji i wezwali do nałożenia na nią ostrzejszych sankcji. Wezwali także kraje UE do szybszego dostarczenia Ukrainie broni defensywnej, a także do nałożenia sankcji na osoby odpowiedzialne za korupcję na wysokim szczeblu w Rosji i na Białorusi oraz do zniesienia tzw. 'złotych wiz’ dla bogatych Rosjan.
Posłowie wezwali także kraje UE do podjęcia działań na rzecz przyznania Ukrainie statusu kandydata do UE.
Premier Polski proponował podjęcie działań poprzez:
- finansowany przez UE plan odbudowy dla Ukrainy w wysokości 100 miliardów euro,
- wsparcie szybkiej ścieżki wejścia Ukrainy do Unii Europejskiej.
Wsparcie UE dla Ukrainy
Ukraina została zaatakowana przez Rosję. UE chce wspierać Kijów i zacieśniać z nim stosunki.
Od czasu wystąpienia ze Związku Radzieckiego w 1991 r. Ukraina chce podążać własną drogą, w tym nawiązać bliższe stosunki z resztą Europy.
Stosunki Ukrainy z Rosją są napięte ponieważ Rosja chce utrzymać Ukrainę w swojej strefie wpływów. W 2014 r. Rosja nielegalnie zaanektowała Krym, co zostało zdecydowanie potępione przez UE. Rosja prowadzi również wojnę hybrydową przeciwko Ukrainie, np. poprzez presję gospodarczą i ataki dezinformacyjne.
Umowa stowarzyszeniowa
We wrześniu 2014 r. Parlament Europejski wyraził zgodę na zawarcie umowy stowarzyszeniowej UE-Ukraina, w skład której wchodzi pogłębiona i kompleksowa umowa o wolnym handlu. Umowa ustanowiła stowarzyszenie polityczne i integrację gospodarczą między UE a Ukrainą, zapewniła wzajemny wolny dostęp do rynku oraz podstawowe zasady współpracy w takich dziedzinach jak energia, transport i edukacja. Zobowiązuje również Ukrainę do wdrożenia reform i przestrzegania zasad demokracji, praw człowieka i praworządności.
Umowa o wolnym handlu w znacznym stopniu zintegrowała rynki UE i Ukrainy poprzez zniesienie ceł przywozowych i zakaz innych ograniczeń handlu, aczkolwiek z określonymi ograniczeniami i okresami przejściowymi w obszarach wrażliwych, takich jak handel produktami rolnymi.
UE jest głównym partnerem handlowym Ukrainy, odpowiadającym za ponad 40% jej handlu międzynarodowego.
Wizy
W kwietniu 2017 r. Parlament Europejski poparł porozumienie w sprawie zwolnienia obywateli Ukrainy z unijnych wymogów dotyczących wiz krótkoterminowych.
Ukraińcy posiadający paszport biometryczny mogą wjechać do UE (oprócz Irlandii) bez wizy na 90 dni w dowolnym 180-dniowym okresie, w celach turystycznych, w celu odwiedzenia krewnych lub przyjaciół, lub w celach biznesowych, ale nie w celu podjęcia pracy.
Inne wsparcie
UE wspiera gospodarkę Ukrainy na wiele sposobów, pomaga również w zielonej transformacji i reformach.
Od 2014 r. UE i instytucje finansowe uruchomiły ponad 17 mld euro dotacji i pożyczek na wsparcie reform na Ukrainie; pomoc jest uzależniona od postępów tych reform.
Od 2015 r. ponad 11,5 tys. ukraińskich studentów wzięło udział w popularnym unijnym programie edukacyjnym Erasmus+.
UE inwestuje w projekty stymulujące gospodarkę Ukrainy, obejmujące bezpośrednie wsparcie dla 100 000 małych i średnich przedsiębiorstw, pomoc dla ponad 10 000 firm na obszarach wiejskich oraz fundusze na modernizację publicznej infrastruktury informatycznej.
Od początku pandemii koronawirusa UE przekazała Ukrainie ponad 190 mln euro na najpilniejsze potrzeby i odbudowę społeczno-gospodarczą oraz 1,2 mld euro w ramach pomocy makrofinansowej. UE dostarczyła ponad 36 mln sztuk środków ochrony osobistej, a także ambulanse, niezbędny sprzęt medyczny i szkolenia dla pracowników służby zdrowia. We współpracy ze społeczeństwem obywatelskim UE dostarcza żywność i leki rodzinom w trudnej sytuacji.
Nagroda im. Sacharowa
W 2018 r. Parlament przyznał swoją Nagrodę im. Sacharowa za wolność myśli Ołehowi Sencowowi. Ten ukraiński reżyser filmowy i działacz na rzecz praw człowieka został uwięziony za protest przeciwko aneksji przez Rosję jego rodzinnego Krymu, ale zwolniony z więzienia 7 września 2019 r. w ramach umowy o wymianie więźniów między Rosją a Ukrainą.
Rosja
W ostatnich miesiącach Rosja zwiększyła swoją obecność wojskową przy granicy z Ukrainą. W rezolucji przyjętej w grudniu 2021 r. europosłowie wezwali Rosję do wycofania wojsk zagrażających Ukrainie i stwierdzili, że jakakolwiek agresja ze strony Moskwy musi mieć wysoką cenę gospodarczą i polityczną. Parlament wyraził już poważne zaniepokojenie wzmożoną rosyjską obecnością wojskową na granicy z Ukrainą i na nielegalnie okupowanym Krymie w rezolucji przyjętej w kwietniu 2021 roku.
Członkowie parlamentarnej Komisji Spraw Zagranicznych oraz Podkomisji ds. Bezpieczeństwa i Obrony udali się z misją informacyjną na Ukrainę w dniach 30 stycznia – 1 lutego 2022 roku.
22 lutego czołowi eurodeputowani zdecydowanie potępili uznanie przez prezydenta Rosji Władimira Putina za niezależne podmioty niekontrolowanych przez ukraiński rząd obwodów donieckiego i ługańskiego na Ukrainie.
24 lutego Przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola i przywódcy grup politycznych potępili rosyjski atak militarny na Ukrainę w ciągu kilku godzin od jego początku i zapowiedzieli specjalną sesję plenarną na 1 marca.
(PE)