Warszawa to europejska metropolia, napędzana przedsiębiorczością i zaangażowaniem mieszkańców.
Od wstąpienia Polski do Unii stolica otrzymała ponad 18 mld zł z budżetu UE na inwestycje i rozwój. To ponad 10 tys. zł w przeliczeniu na jednego mieszkańca stolicy.
Dzień Europy – święto europejskiej jedności
– Już od 18 lat obecność w Unii Europejskiej wzmacnia suwerenność Polski i wpływa na rozwój kraju, w tym Warszawy. Członkostwo w UE pozwala efektywnie zabiegać o nasze interesy i dbać o nasze bezpieczeństwo. Bo razem jesteśmy silniejsi – podkreśla prezydent Rafał Trzaskowski. – Wszyscy na co dzień dostrzegamy realne, materialne korzyści wynikające z bycia częścią europejskiej wspólnoty. A w nowej perspektywie finansowej UE chcemy przede wszystkim inwestować w mobilność i projekty infrastrukturalne, w tym dalszy rozwój systemu metra – dodaje prezydent.
Wielokierunkowy rozwój stolicy sprawia, że jest to miasto otwarte, przyjazne, funkcjonalne i nowoczesne, ukierunkowane na innowacyjne rozwiązania, zgodne z potrzebami społecznymi i poszanowaniem zrównoważonego środowiska. Dzięki temu Warszawa w ciągu ostatnich 18 lat stała się europejską metropolią na miarę XXI wieku. Zmiany te nie byłyby jednak możliwe bez wsparcia funduszy europejskich – najbardziej widocznej spośród wszystkich korzyści członkostwa Polski w Unii Europejskiej.
10 tys. zł na jednego mieszkańca
Do tej pory stolica pozyskała z budżetu Unii Europejskiej ponad 18 mld zł, co w przeliczeniu daje aż 10 tys. zł na jednego mieszkańca. Jest to jeden z najwyższych wyników nie tylko w Polsce, ale i w całym regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
Unijny Fundusz Spójności (FS), finansuje w Warszawie zarówno projekty z zakresu mobilności miejskiej, jak i większość projektów związanych z ochroną środowiska. Łączna kwota dofinansowania projektów z FS to ponad 14,6 mld zł. Priorytetem jest infrastruktura transportowa, oparta głównie na niskoemisyjnym transporcie publicznym. Dlatego też największe środki przeznaczone są na rozwój komunikacji miejskiej, tak aby stanowiła ona dobrą alternatywę dla transportu indywidualnego. Kluczową warszawską inwestycją wspieraną ze środków FS jest budowa II linii metra i zakup nowoczesnego taboru (7,38 mld zł dofinansowania z trzech projektów). Metro jest niewątpliwie czynnikiem miastotwórczym, a jednocześnie wprost wpisuje się w założenia przechodzenia na gospodarkę zeroemisyjną. Obecnie realizowany jest już III etap budowy drugiej linii metra wraz z zakupem niezbędnego taboru do jej obsługi. Ponadto, dofinansowane są projekty rozbudowy sieci tras tramwajowych, ekologiczne autobusy, kolej aglomeracyjna, system parkingów przesiadkowych, trasy rowerowe oraz ważne odcinki dróg.
Bulwary, fontanny i bezpieczeństwo
Dzięki środkom unijnym z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) zrealizowano efektowny projekt renowacji bulwarów wiślanych oraz przyciągający publiczność Multimedialny Park Fontann. Nad brzegiem Wisły powstaje Pracownia Przewrotu Kopernikańskiego – ośrodek badawczo-rozwojowy poświęcony innowacjom w edukacji. W ramach aktywności w nowo powstałym obiekcie przewidziano realizację eksponatów, zestawów edukacyjnych, scenariuszy zajęć i wiedzy na temat rozwoju kompetencji. Z kolei dla rozwoju stołecznego biznesu uruchomiono na Powiślu Centrum Przedsiębiorczości Smolna, a na Starej Pradze – Centrum Kreatywności Targowa. Przygotowany został także projekt bezpłatnych rozwiązań mobilnych, które ułatwią poruszanie się w przestrzeni publicznej, a także projekt dotyczący rozbudowy systemu alarmowania i ostrzegania ludności. Łączna kwota dofinansowania projektów z EFRR to ponad 2,5 mld zł.
Trzecim z najważniejszych unijnych źródeł wsparcia rozwoju Warszawy jest Europejski Fundusz Społeczny (EFS). Duży nacisk został położony m.in. na aktywizację społeczno-zawodową niepełnosprawnych mieszkańców stolicy, wsparcie usług opiekuńczych, a także pomoc rodzinom. Łączna kwota dofinansowania projektów z EFS to ponad 750 mln zł.
Warszawa jako metropolia
Uzupełnieniem funduszy unijnych są środki z innych funduszy pomocowych Unii Europejskiej, skierowane głównie na naukę, badania i rozwój. Ważne są także środki z tzw. Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego – w ramach którego Norwegia, Islandia i Liechtenstein przekazują wkład na realizację projektów o charakterze kulturalnym, edukacyjnym i społecznym. Dzięki tym środkom zmodernizowano kamienice na Starym Mieście, w których ma siedzibę Muzeum Warszawy. Pozyskano także wsparcie systemowe dla stołecznych Domów Pomocy Społecznej i przywrócono naturalne łąki nad brzegami Wisły.
Unijne wsparcie obejmuje jednak nie tylko m.st. Warszawę, ale również całą warszawską metropolię. Odpowiedzią na wyzwania intensywnego rozwoju metropolitalnego są Zintegrowane Inwestycje Terytorialne – specjalny instrument finansowy, wykraczający poza dotychczasowe schematy programowania funduszy unijnych. W jego ramach Warszawa we współpracy z 39 sąsiednimi gminami – przy wsparciu funduszy unijnych – realizuje projekty, których wspólnym celem jest niwelowanie problemów o skali ponadlokalnej oraz wykorzystanie wspólnego potencjału aglomeracyjnego, zarówno w zakresie infrastrukturalnym (trasy rowerowe, parkingi P+R), jak i gospodarczo-społecznym (e-usługi publiczne, edukacja dzieci i młodzieży, tworzenie miejsc opieki nad dziećmi do lat 3). W ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych metropolii warszawskiej samorządy podpisały umowy na dofinansowanie unijne na ponad 735 mln zł.
Dzień Europy 9 maja
Dzień Europy obchodzony jest co roku na pamiątkę rocznicy podpisania przez francuskiego ministra spraw zagranicznych, Roberta Schumana, tak zwanej Deklaracji Schumana z 9 maja 1950 r. w 5 lat po II wojnie światowej. Była ona propozycją wspólnej koordynacji produkcji stali i wydobycia węgla oraz utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS). Inicjatywa uważana jest za fundament integracji europejskiej.
Dzień Unii Europejskiej świętujemy 9 maja na pamiątkę wydarzenia, które było pierwszym krokiem do późniejszej integracji europejskiej. Nie byłoby UE, gdyby nie odważne słowa wypowiedziane przez ministra spraw zagranicznych Francji Roberta Schumana 9 maja 1950 r. w Paryżu „Wkład, jaki zorganizowana i żyjąca Europa może wnieść w cywilizację, jest niezbędny dla utrzymania pokojowych stosunków. (…) Europa nie powstanie od razu ani w całości: będzie powstawała przez konkretne realizacje, tworząc najpierw rzeczywistą solidarność” – mówił. W wygłoszonym wówczas przemówieniu zaproponował nową formę współpracy gospodarczej w Europie, która zapobiegłaby wybuchowi nowej wojny. Przekonywał, że tylko zjednoczenie krajów starego kontynentu może zagwarantować pokój i rozwój.
Warto przypomnieć, że wówczas, 5 lat po zakończeniu II wojny światowej, Europa nadal walczyła z jej konsekwencjami. Robert Schuman przedstawił ambitny plan, który zakładał połączenie niemieckich i francuskich gospodarek węgla i stali i oddanie ich, niezależnej od obu państw, ponadnarodowej władzy. Rządy europejskie uznały, że wspólna koordynacja tych fundamentów gospodarczych zapobiegnie powtórzeniu się podobnego konfliktu, a wszelka wojna między odwiecznymi rywalami – Francją a Niemcami – będzie „nie tylko nie do pomyślenia, ale i fizycznie niemożliwa”. Uważały, że połączenie interesów gospodarczych przyczyni się do podniesienia stopy życiowej społeczeństw i będzie pierwszym krokiem w stronę zjednoczonej Europy.
Robert Schuman przekonywał, że „umieszczenie produkcji węgla i stali pod wspólnym zarządzaniem (…) zmieni los regionów, długo skazanych na wytwarzanie wojennego oręża, którego były najdłużej ofiarami”. Zaproponował utworzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Wspólnota, powstała w 1952 r., była pierwszą w historii ponadnarodową instytucją europejską. Jej powołanie stało się jednym z głównych czynników zjednoczenia powojennej Europy, stanowiło zalążek tego, czym jest UE. Jej państwa członkowskie: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy od 1955 r. kontynuowały próby integracji państw Europy Zachodniej, tworzenia wspólnego rynku i wspólnoty energii atomowej. W rezultacie w 1958 r. powstała Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG), która wraz z Europejską Wspólnotą Energii Atomowej (Euratom), utworzoną w 1957 r., stała się pierwszym filarem UE. Te 3 wspólnoty europejskie: Węgla i Stali, Gospodarcza oraz Energii Atomowej już od 1958 r. miały wspólne niektóre organy, a na podstawie tzw. traktatu fuzyjnego w 1967 r. nastąpiło pełne połączenie instytucjonalne. W 1973 r. do wspólnot przyłączyły się: Wielka Brytania, Dania i Irlandia, w latach 80. Grecja, Hiszpania i Portugalia, w 1995 r. – Austria, Szwecja i Finlandia. Na mocy traktatu z Maastricht od 1992 r. EWG nosiła nazwę Wspólnoty Europejskiej.
Jako zwieńczenie wieloletniego procesu integracji politycznej, gospodarczej i społecznej 1 listopada 1993 r. powstała Unia Europejska. 1 maja 2004 r. unijne członkostwo uzyskała Polska, a oprócz niej Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Słowacja, Słowenia i Węgry. Od 2020 r., po opuszczeniu Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię, w jej skład wchodzi 27 państw.
Z opublikowanego w lutym 2022 r. sondażu Eurobarometr, który prowadzony jest we wszystkich krajach Wspólnoty, 70% pytanych opowiedziało się za Unią Europejską, z czego najwięcej Polaków – 82%. Średnio 72% obywateli uważa, że ich kraj korzysta na członkostwie w UE.