19 grudnia 2019 roku Muzeum Książąt Czartoryskich ponownie otworzyło swoje podwoje.
W otwarciu wziął udział Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, prof. dr hab. Piotr Gliński, Dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie, dr hab. Andrzej Betlej, prof. UJ oraz kuratorka Muzeum Książąt Czartoryskich, dr Katarzyna Płonka-Bałus.
Od dziś „Damę z gronostajem” Leonarda da Vinci czy „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem” Rembrandta van Rijna znów będzie można zobaczyć przy ulicy Pijarskiej w Krakowie. W 26 salach ekspozycyjnych, na dwóch piętrach wyremontowanego Pałacu, ponownie zagości niezwykle cenna kolekcja pamiątek narodowych i wyjątkowych dzieł sztuki.
Wicepremier Gliński, nawiązując do kampanii promującej otwarcie muzeum pod hasłem „Lady is back”, mówił o „Damie z gronostajem” Leonarda da Vinci, że jest w tym dziele „zakochany”. Wyjaśnił również, że obiekty tej klasy co „Dama” nie podróżują.
„Mona Lisa od 1974 r. nie podróżuje, a Dama jest, moim zdaniem, obrazem piękniejszym niż Mona Lisa.”
29 grudnia 2016 roku, dzięki zakupowi rządu RP, kolekcja książąt Czartoryskich stała się integralną częścią Muzeum Narodowego w Krakowie. W tym czasie najsłynniejszy i najdroższy obraz w zbiorach Polski był prezentowany na Wawelu oraz w gmachu głównym MNK.
Minister Gliński podkreślił, że zbiory przy ul. Pijarskiej w Krakowie to własność narodu polskiego, a dzięki zawartej umowie państwo polskie wraz z kolekcją zakupiło także przyszłe roszczenia, czyli ewentualne odnalezione w przyszłości zagubione dzieła z kolekcji, w tym „Portret młodzieńca” Rafaela.
Gmach przeszedł gruntowny remont i przebudowę. Dziedziniec został przykryty szklanym dachem a dwa skrzydła na wysokości drugiego piętra łączy przeszklona kładka.
Losy kolekcji Czartoryskich
W 1801 roku księżna Izabela z Flemmingów Czartoryska stworzyła kolekcję pamiątek narodowych. Kolekcjonowane przez nią zbiory były prezentowane w Puławach, w dwóch parkowych pawilonach: Świątyni Sybilli, a od 1809 roku także w Domu Gotyckim. To właśnie w Domu Gotyckim eksponowano „Damę z gronostajem” Leonarda da Vinci oraz „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem” Rembrandta van Rijna. Do pereł w kolekcji Czartoryskich należał wówczas także „Portret młodzieńca” Rafaela Santi (zaginiony podczas II wojny światowej).
Muzeum nie przetrwało jednak powstania listopadowego, w 1831 roku – po emigracji księcia Adama Jerzego Czartoryskiego – zbiory zostały przewiezione do Paryża. Powróciły do Polski dopiero w 1876 roku, w związku z planowanym otwarciem muzeum w Krakowie. Znaczące straty dla kolekcji przyniosła II wojna światowa. Po wojnie muzeum trafiło pod opiekę Muzeum Narodowego w Krakowie, a w 1991 pod zarząd Fundacji Książąt Czartoryskich. 29 grudnia 2016 roku, dzięki zakupowi rządu RP, kolekcja książąt Czartoryskich stała się integralną częścią Muzeum Narodowego w Krakowie.
(Artur Rakowski)
