Wycinamy lasy pod budowę osiedli mieszkaniowych, magazynów, zagospodarowujemy łąki pod uprawy, osuszamy torfowiska.
Tracimy dziką przyrodę w szybkim tempie, a to ona dostarcza nam usługi ekosystemowe. Obszary chronione prywatnie to odpowiedź na największe wyzwania naszych czasów – utratę różnorodności biologicznej i zmianę klimatu. Mamy konkretne narzędzia, dzięki którym cały proces będzie dla wszystkich przejrzysty i prosty. Utworzyć taki obszar może każdy – firmy, organizacje, ale też zwykli ludzie.
JAK BARDZO ZALEŻYMY OD PRZYRODY
W skali światowej przyroda dostarcza ludziom usługi warte około 125 bilionów dolarów rocznie. Są to tzw. usługi ekosystemowe, które otrzymujemy od Ziemi, czyli m.in. świeże powietrze, czysta woda, żywność, energia, leki oraz inne produkty i surowce. Jeśli miarą są pieniądze, szacuje się, że usługi świadczone przez ekosystemy są warte dwukrotność światowego PKB. Utrata różnorodności biologicznej w samej Europie kosztuje kontynent około 3% jej PKB, czyli 450 mln euro rocznie. Nadmierna eksploatacja Ziemi prowadzona przez ludzi poważnie osłabia zdolność przyrody do podtrzymywania życia, funkcjonowania społeczeństw i gospodarek.
DWA PROBLEMY, JEDNO ROZWIĄZANIE
Zmiana klimatu i utrata różnorodności biologicznej to dwa z największych wyzwań i zagrożeń dla naszych społeczeństw. Chociaż te kryzysy są często rozpatrywane oddzielnie, wiele ich przyczyn jest ze sobą powiązanych. Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej wymagają lepszej ochrony przyrody i przywrócenia różnorodności biologicznej.
– Obszary chronione to miejsca o szczególnej wartości przyrodniczej, ekologicznej lub kulturowej, na których ochrona przyrody jest głównym celem i jest nadrzędna wobec innych ewentualnych działań człowieka na tym terenie – mówi Magdalena Zadrąg ekspertka ds. ochrony przyrody z WWF Polska. Dlatego w WWF za główne cele stawiamy sobie to, aby obszary morskie i lądowe w Polsce były chronione zgodnie z najlepszymi praktykami, a obszary chronione prywatnie zostały wprowadzone do polskiego ustawodawstwa – dodaje Zadrąg.
INWESTYCJA W PRZYSZŁOŚCI
Im więcej obszarów cennych przyrodniczo będzie bezpiecznych, tym przyszłość naszej planety będzie stabilniejsza. Powinniśmy chronić przyrodę prawem, tak aby zatrzymać jej degradację. Fundacja WWF od wielu lat zabiega o poprawne zarządzanie istniejącymi obszarami chronionymi w Polsce; oraz dąży do stworzenia dogodnych warunków do ustanawiania większej liczby obszarów chronionych. Obszary chronione prywatnie (PPA) mogą być zarządzane przez osoby fizyczne, organizacje pozarządowe lub inne instytucje, a nawet przedsiębiorstwa, w tym komercyjny sektor prywatny. Choć w polskim prawodawstwie nie jest jeszcze wyszczególniona taka formy ochrony przyrody, to nasze działania dążą ku temu, żeby w przyszłości uległo to zmianie.
CO MOŻE BIZNES?
Dzięki wytycznym IUCN, sektor prywatny będzie dysponował praktyczną wiedzą, o tym jak inwestować, w jakie tereny, a przede wszystkim jakie mogą być potencjalne korzyści. W opracowaniu znajdziemy dobre praktyki i przykłady takich rozwiązań i projektów, które się udały i dobrze funkcjonują. Najlepszymi strategiami walki ze zmianą klimatu i wzmacniania odporności klimatycznej są świadome i przemyślane inwestycje w przyrodę.
Takie działania pozwalają na skuteczne stawianie czoła wyzwaniom spowodowanym przez postępujący proces zmian klimatu, jednocześnie zapewniając korzyści środowiskowe, społeczne i gospodarcze.
Ekoinwestycje cieszą się ostatnio rosnącym zainteresowaniem. Są coraz częstszym narzędziem w walce z kryzysem klimatycznym – jeżeli zostaną wdrożone wraz z przyspieszeniem wycofywania paliw kopalnych mają szansę powodzenia. Zakładanie prywatnych rezerwatów nie wyklucza zrównoważonej gospodarki, odpowiedzialnej turystyki, czy też działań edukacyjnych – czyli potencjalnych korzyści biznesowych. Jednak silne i jasne prawo przy jednoczesnej współpracy z przyrodniczymi NGO będą gwarantem, aby na terenach chronionych prywatnie przyroda się odradzała, a nie była nadmiernie eksploatowana.
– Zdarza się, że firmy czy osoby prywatne mają już tereny, które można przekształcić w rezerwaty – w tym także może pomóc WWF Polska. Często korporacje, firmy, które dążą do neutralności klimatycznej sadzą np. drzewa – co nie zawsze pomaga odrodzić się naturze, kiedy np. sadzi się je na siedliskach, które same w sobie są bogate przyrodniczo. Znacznie cenniejsza jest np. ochrona torfowisk, które w stanie naturalnym doskonale magazynują CO2 – lepiej niż lasy tropikalne – mówi Barbara Dąbek kierowniczka zespołu ds. Partnerstw Strategicznych WWF Polska. Biznesem trzeba odpowiednio pokierować i wskazać jak najlepiej mogą osiągnąć neutralność klimatyczną, razem możemy więcej – twierdzi Dąbek.
TORFOWISKA ZŁOTEM DLA KLIMATU
Jednym z najcenniejszych terenów, wymagających natychmiastowej ochrony są torfowiska, które zostały osuszone w 85%. Torfowiska to największy lądowy magazyn węgla organicznego, lecz niestety są to też najszybciej ginące ekosystemy na świecie. Mokradła i torfowiska są niezwykle istotne dla całej przyrody i ludzi – chronią gatunki, ekosystemy i klimat. Gromadzą nawet do 4 razy więcej dwutlenku węgla niż las tropikalny. Oczyszczają wodę, zapewniają dostęp do pożywienia i środki do życia dla miliarda ludzi, a ich usługi ekosystemowe szacuje się na 47 bilionów dolarów rocznie.
Żyjemy w czasach zmiany klimatu, zagrażającej przyrodzie i nam ludziom. Są rozwiązania, które mogą być wdrożone od dziś, nie potrzebują lat transformacji, są proste i sprawdzone. Jest to właśnie ochrona cennych przyrodniczo terenów poprzez zakładanie prywatnych rezerwatów. Nie ma lepszej inwestycji w przyszłość.