W debacie z Radą i Komisją na temat jutrzejszego szczytu UE posłowie domagali się niższych cen energii oraz zezwolenia Bułgarii i Rumunii na wejście do strefy Schengen.
W imieniu czeskiej prezydencji w Radzie minister ds. europejskich Mikuláš Bek potępił wykorzystywanie przez rosyjskie wojsko „zimy jako broni” na Ukrainie. Powiedział, że przywódcy UE będą dyskutować, jak zwiększyć zbiorową presję na Rosję, by zakończyła agresywną wojnę, i będą kontynuować prace nad skoordynowanym podejściem, aby zminimalizować społeczne i gospodarcze skutki gwałtownego wzrostu cen energii.
Przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen opowiedziała się za zdecydowanym przyspieszeniem czystej transformacji w Europie. Aby to osiągnąć, zaproponowała zarówno zwiększenie inwestycji publicznych, jak i dostosowanie przepisów UE dotyczących sposobu ich wydawania, w tym za pośrednictwem funduszu suwerenności. Powiedziała, że UE powinna również zająć się proponowaną ustawą o redukcji inflacji, choć podkreśliła również, że „to nie jest czas na wojnę handlową”. Przewodnicząca Von der Leyen przewidywała, że „agresywna wojna Putina zakończy się niepowodzeniem (…) po pierwsze dzięki ogromnej odwadze narodu ukraińskiego, a po drugie dzięki niezwykłej jedności społeczności międzynarodowej”. „Bądźmy silni, zjednoczeni” – zakończyła.
Wielu posłów do PE z zadowoleniem przyjęło stosowanie mechanizmu warunkującego praworządność i wezwało do zaprzestania stosowania jednomyślności przez państwa członkowskie w Radzie. Z zadowoleniem przyjęli propozycje przewodniczącego Komisji dotyczące ustanowienia państwowego funduszu, który zajmowałby się działaniami podejmowanymi przez państwa trzecie.
W kwestii cen energii posłowie skrytykowali powtarzające się stosowanie przez Komisję art. 122, argumentując, że propozycje te są blokowane w Radzie oraz że procedury, w ramach których odpowiedzialność legislacyjna jest dzielona między Parlament i Radę, umożliwiłyby postęp. Większość posłów wezwała również do znacznie bardziej zdecydowanych działań w celu położenia kresu wygórowanym cenom energii, które dotykają szczególnie najbardziej wrażliwe gospodarstwa domowe i małe przedsiębiorstwa w Europie. Wyrazili również ubolewanie z powodu zablokowania przez Radę Bułgarii i Rumunii wejścia do strefy Schengen.
Kilku posłów wezwało również Parlament do zreformowania swoich metod pracy w następstwie trwającego skandalu korupcyjnego, do ochrony instytucji i utrzymania wiarygodności projektu europejskiego.
Przywrócenie Schengen
W grudniu 2021 r. Komisja Europejska zaproponowała aktualizację przepisów regulujących strefChorwacja w strefie ę Schengen, aby przywrócenie kontroli na granicach wewnętrznych pozostało środkiem ostatecznym. Aktualizacja ma też wspierać stosowanie środków alternatywnych, takich jak ukierunkowane kontrole policyjne i wzmocniona współpraca policyjna.
Parlament Europejski pracuje obecnie nad tą aktualizacją. Posłowie do PE wielokrotnie sprzeciwiali się częstemu przywracaniu kontroli, które utrudniają swobodny przepływ osób w UE.
W głosowaniu 18 października 2022 r. posłowie ponowili apel o jak najszybsze przyjęcie Rumunii i Bułgarii do strefy Schengen, podkreślając, że swobodny przepływ jest centralnym elementem projektu UE.
10 listopada 2022 r. Parlament zagłosował za przystąpieniem Chorwacji do strefy swobodnego podróżowania przed końcem 2022 roku.
Strefa Schengen w pigułce
- 26 państw
- w tym 4 państwa spoza Unii Europejskiej (Norwegia, Islandia, Liechtenstein, Szwajcaria)
- 5 państw UE nie należy do Schengen (Zjednoczone Królestwo, Irlandia, Rumunia, Bułgaria, Cypr, Chorwacja)
- 50 000 km to łączna długość zewnętrznych granic strefy Schengen
Bośnia i Hercegowina z statusem kraju kandydującego do członkostwa we Wspólnocie
Rada Unii Europejskiej wydała rekomendację, jeśli Bośnia i Hercegowina wzmocni praworządność, walkę z korupcją i przestępczością zorganizowaną, zarządzaniem migracją i realizacją praw podstawowych to ma szansę na członkostwo.