Z inicjatywy strony chińskiej wiceminister Wojciech Gerwel spotkał się ze specjalnym wysłannikiem rządu Chińskiej Republiki Ludowej do spraw Eurazji, ambasadorem Li Hui.
Celem wizyty chińskiego dyplomaty było przeprowadzenie konsultacji z kluczowymi partnerami w Unii Europejskiej w kwestii chińskiego stanowiska wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę.
Wiceminister W. Gerwel pozytywnie odniósł się do podjętego ostatnio przez Pekin dialogu z Kijowem, czego wyrazem była rozmowa telefoniczna przywódców Chin i Ukrainy oraz obecna wizyta chińskiego wysłannika. Podkreślił, że agresja Rosji na Ukrainę stanowi kluczowe wyzwanie dla stabilności i bezpieczeństwa regionalnego i globalnego. W tej wojnie racje nie są rozłożone równo. Wszelkie próby zrównania statusu Rosji – agresora i Ukrainy – ofiary, w tym konflikcie są nie do zaakceptowania.
– Zakończenie konfliktu i przywrócenie pokoju musi być bezwzględnie oparte o zasady prawa międzynarodowego, w tym Kartę Narodów Zjednoczonych. Popieramy plan pokojowy prezydenta Zełenskiego, który stanowi dobrą podstawę do rozwiązania konfliktu. Wycofanie się rosyjskich wojsk oraz zwrócenie bezprawnie odebranych przez Rosję ziem stanowią jedyne możliwe do zaakceptowania rozwiązanie na rzecz osiągnięcia sprawiedliwego pokoju – stwierdził wiceminister Gerwel.
Polska z zaniepokojeniem przyjmuje deklaracje Pekinu o dążeniu do zacieśnienia relacji dwustronnych z Rosją, państwem agresorem. Wiceminister Gerwel wyraził nadzieję, że Chiny nigdy nie uznają nielegalnej aneksji ukraińskich ziem przez Rosję, podobnie jak dotychczas nie uznały aneksji Krymu z 2014 r. Podkreślił także, że pomoc wojskowa, w tym ewentualne dostawy broni z Chin do Rosji, mogą mieć bardzo poważne skutki dla relacji Europy z Chinami.
Prawo Ukrainy do samoobrony jest oparte o art. 51 Karty Narodów Zjednoczonych. Wsparcie dla ofiary napaści zbrojnej jest nie tylko prawem, ale wręcz obowiązkiem wszystkich członków społeczności międzynarodowej. W tym kontekście wiceminister Gerwel wskazał na szczególną odpowiedzialność Chin jako stałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ i wyraził oczekiwanie, że Chiny – orędownik pięciu zasad pokojowego współistnienia – potępią rosyjską agresję i podejmą próbę wpłynięcia na Rosję na rzecz rezygnacji z agresji i powrotu do przestrzegania prawa międzynarodowego.
Wiceminister Gerwel potępił groźby użycia broni nuklearnej przez Rosję. Stanowi to niebezpieczny precedens i może mieć negatywne skutki również dla innych części świata. Polska liczy na konkretne działania ze strony Chin wobec Rosji – państwa szantażującego świat użyciem tej broni. Wiceminister podkreślił konieczność wsparcia ze strony społeczności międzynarodowej, w tym ze strony Chin, dla działań Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej na Ukrainie, przede wszystkim w celu zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania elektrowni jądrowej w Zaporożu.
Chiński dyplomata zaznaczył, że sytuacja na Ukrainie nie służy niczyim interesom. W opinii strony chińskiej nie ma łatwego rozwiązania w kwestii wojny na Ukrainie. Rozmówca wskazał na potrzebę zawieszenia broni i powrotu do rozmów pokojowych. W tym kontekście, podkreślił również 12-punktowe „Stanowisko Chin w sprawie politycznego rozwiązania kryzysu na Ukrainie”. Ambasador Li zadeklarował zdecydowany sprzeciw Chin wobec użycia broni jądrowej, wskazując na wagę jaką Chiny przywiązują do bezpieczeństwa jądrowego oraz utrzymania mandatu organizacji międzynarodowych.
Li Hui uda się jeszcze do Berlina, Paryża i Moskwy. Wcześniej przebywał w Kijowie.