Bożonarodzeniowe życzenia Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz polskich zespołów ludowych

Zachęcamy do obejrzenia nagrania z życzeniami składanymi przez zespoły z różnych regionów Polski, które prezentują bogactwo i różnorodność bożonarodzeniowych tradycji.

• Zespół Góralski „Mali Wiyrchowianie” z Bukowiny Tatrzańskiej powstał w latach 30. XX wieku. Prezentuje folklor Skalnego Podhala. Obecnie w zespole tańczy i śpiewa blisko 50 osób. „Mali Wiyrchowianie” są laureatami prestiżowych nagród na wielu różnych konkursach, przeglądach i festiwalach folklorystycznych w kraju oraz za granicą m.in. Słowacji, Francji, Węgrzech czy Włoszech. Do najważniejszych wyróżnień należą: Złote, Srebrne i Brązowe Zbyrcoki na „Przednówku w Polanach” w Kościelisku, Złote i Srebrne Kiyrpce na Tatrzańskim Festiwalu Zespołów Góralskich w Zakopanem oraz Duże i Małe Spinki Góralskie na „Sabałowych Bajaniach” – ogólnopolskim Konkursie Gawędziarzy, Instrumentalistów, Śpiewaków, Drużbów i Starostów Weselnych w Bukowinie Tatrzańskiej.
• Zespół Folklorystyczny „Folusz” z Giedlarowej powstał w 1995 r. przy Gminnym Ośrodku Kultury Gminy Leżajsk. Jego celem było ocalenie ginących i niekiedy zapominanych przejawów folkloru regionu oraz jego upowszechnianie poprzez przygotowywanie i prezentacje różnorodnych form artystycznych. W swoim repertuarze zespół posiada kilkanaście widowisk obrzędowych – związanych z życiem na wsi i pracą na roli, wiele archaicznych pieśni, kolęd i tańców z okolic Leżajska. „Folusz” bierze także czynny udział w przeglądach i konkursach, zarówno wojewódzkich, jak i ogólnopolskich oraz międzynarodowych – zdobywając prestiżowe nagrody. W 2016 roku Zespołowi Folklorystycznemu „Folusz” z Giedlarowej przyznano Nagrodę im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”.
• Zespół Folklorystyczny „Kurpianka” z Kadzidła powstał w 1947 roku na Kurpiach, we wsi Kadzidło, w sercu Puszczy Zielonej. Obecnie działa przy Centrum Kultury Kurpiowskiej im. ks. Mieczysława Mieszki w Kadzidle. Zespół prezentuje tradycyjny folklor kurpiowski, pieśni, tańce, zabawy, muzykę, obrzędy i gwarę Kurpiów. Składa się z trzech grup wiekowych, które koncertują oddzielnie bądź w programach łączonych. Zespołowi przygrywa kapela w składzie: harmonia pedałowa, akordeon, klarnet, skrzypce i bębenek. Członkowie zespołu dbają o zachowanie autentyzmu i wierności przekazu tradycyjnego folkloru w warstwie tanecznej i muzycznej, w stroju i obrzędzie. Kapela prezentuje autentyczną muzykę kurpiowską. „Kurpianka” występowała na scenach całej Polski, a także we Włoszech, Wielkiej Brytanii, Jugosławii, Belgii, Niemczech, na Białorusi, Litwie, Ukrainie, w Bułgarii, Grecji, Szwecji, Francji, Irlandii, Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, Albanii, Serbii i na Węgrzech. Jako jeden z pierwszych tego typu zespołów jest zdobywcą prestiżowej Nagrody im. Oskara Kolberga – najstarszego i najważniejszego ogólnopolskiego wyróżnienia za osiągnięcia w dziedzinie kultury ludowej.

• Biskupiański Zespół Folklorystyczny z Domachowa i okolic został założony w 1972 roku z inicjatywy Jana z Domachowa Bzdęgi oraz Zofii Nowak. Nawiązuje do działającego w latach 1932-1939 Biskupiańskiego Zespołu Folklorystycznego „in crudo” z Domachowa i Okolic, którego twórcą i prezesem był również Jan Bzdęga. Członkami zespołu od początku byli rolnicy rozmiłowani w folklorze regionu Biskupizny. Na przestrzeni lat swojego istnienia grupa zdobyła liczne nagrody m.in. na Ogólnopolskim Festiwalu Instrumentalistów, Festiwalu Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą, Ogólnopolskich Konfrontacjach Kapel Dudziarskich w Poznaniu czy Festiwalu Zespołów Folklorystycznych w Rzeszowie. Zespół dał ponad 2 tys. koncertów w całej Polsce, uczestniczył także w imprezach poza granicami kraju: w Czechach czy na Węgrzech. W 1990 roku za całokształt działalności został uhonorowany Nagrodą im. Oskara Kolberga – najwyższym odznaczeniem w dziedzinie kultury ludowej.
• Zespół „Ksinzoki” z Łowicza został założony w 2010 roku przez członków oddziału Ludowego Towarzystwa Naukowo-Kulturalnego. Jego członkami są twórcy ludowi z ziemi łowickiej oraz pasjonaci kultury regionalnej, którzy wykonują piosenki w łowickiej gwarze. Grupa utrwala pieśni księżackie obrzędowe i religijne, by ocalić je od zapomnienia. W pracy zespołu, ze szczególną uwagą traktuje się autentyzm, zarówno obyczajowy, jak i językowy. Zespół odniósł sukcesy m.in. podczas Festiwalu Ogólnopolskiego Kapel i Śpiewaków w Kazimierzu Dolnym, Wojewódzkiego Przeglądu Twórczości Artystycznej „Rewia Talentów – Mikrofon dla Seniora” oraz na 30. Jubileuszowym Konkursie Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie.
• Kaszubski Zespół Pieśni i Tańca „Sierakowice” powstał w 1980 roku z inicjatywy władz gminnych, Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego i Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”. Obecnie działa przy Gminnym Ośrodku Kultury w Sierakowicach i liczy 46 członków, w tym 13-osobową kapelę. Zespół wielokrotnie reprezentował region i kraj na międzynarodowych festiwalach m.in. podczas obchodów Roku Polskiego w Szwecji. Jego repertuar jest bardzo zróżnicowany. Poza bogatą prezentacją folkloru kaszubskiego opisującego piękno kaszubskiej krainy, prezentuje folklor łowicki i krakowski. W nagraniu oprócz członków Kaszubskiego Zespołu Pieśni i Tańca Sierakowice wzięli udział także członkowie „Gwiazdki z Tuchlina”, czyli grupy kolędniczej składającej się z kilkunastu poprzebieranych kawalerów, którzy odwiedzają kaszubskie domy w wigilijny wieczór. Ich wizyta ma zapewnić gospodarzom szczęście i dostatek, bo jak mówi przysłowie „dze Gwiôzdka chòdzy, tam djobeł nie szkòdzy” („gdzie Gwiazdka chodzi, tam diabeł nie szkodzi”).