Minister Sprawiedliwości Prokurator Generalny Adam Bodnar (29.02.2024) wziął udział w konferencji „United for justice. United for Heritage”.
Towarzysząca mu Podsekretarzyni Stanu Maria Ejchart odbyła natomiast kilka spotkań dotyczących więziennictwa.
Konferencja w Kijowie została zorganizowana zaledwie kilka dni po drugiej rocznicy wybuchu wojny na Ukrainie. Oprócz szefa polskiego resortu sprawiedliwości uczestniczyli w niej m.in. Andrii Kostin Prokurator Generalny Ukrainy Didier Reynders – Europejski Komisarz ds. Sprawiedliwości, Karim A. A. Khan KC. – Prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego, a także Ladislav Hamran – Prezydent Eurojust (Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych).
– Jesteśmy za ściganiem i sprawiedliwą karą dla sprawców zbrodni wojennych, gotowi do ich tropienia, gromadzenia dowodów tych przestępstw oraz dalszej współpracy w tym zakresie – powiedział minister Adam Bodnar i po raz kolejny podkreślił również konieczność powołania specjalnego międzynarodowego trybunału ds. zbrodni agresji, której ofiarą padł naród ukraiński.
– Istnienie tego rodzaju sądu jest ważnym elementem z punktu widzenia międzynarodowej odpowiedzialności – oświadczył minister, deklarując, że Polska wspiera międzynarodowe starania na rzecz powołania sądu do spraw zbrodni agresji oraz dołoży wszelkich starań we współpracy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym (MTK).
W Kijowie odbyło się także spotkanie międzynarodowego zespołu śledczego do spraw zbrodni wojennych (JIT) popełnianiach przez Rosjan na narodzie Ukraińskim. Do jego utworzenia (pomiędzy Ukrainą, Polską i Litwą) doszło 25 marca 2022 roku na przejściu granicznym w Korczowej. W kolejnych miesiącach do zespołu dołączył Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze oraz Łotwa, Estonia, Słowacja i Rumunia. W marcu 2023 roku strony JIT podpisały porozumienie o współpracy i koordynacji z Departamentem Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych. Podczas czwartkowego spotkania podpisano umowę przedłużająca działanie zespołu.
Polscy prokuratorzy w JIT aktywnie współpracują z prokuratorami z Eurojust i Ukrainy, wykorzystując swoją wiedzę w zakresie specjalistycznych metod kryminalistycznych w śledztwach dotyczących zbrodni wojennych.
Ministerstwo Sprawiedliwości i polskie organy ścigania podjęły także działania mające na celu zapobieżenie bezkarności sprawców tych przestępstw i ich dokumentowanie. W ramach tych działań polska prokuratura wszczęła postępowanie karne dotyczące wojny napastniczej skierowanej przeciwko suwerenności, integralności terytorialnej i niezależności politycznej Ukrainy.
Polska zaangażowana jest także w prace ICPA (Międzynarodowego Centrum Ścigania Zbrodni Agresji Przeciwko Ukrainie). Organizacja ta została powołana w lipcu u.br. przy Międzynarodowym Trybunale Karnym w Hadze. Pod jej egidą współpracują niezależni prokuratorzy z różnych krajów – wymieniają się dowodami, a także ustalają wspólną strategię dochodzeniową i prokuratorską.
Minister przypomniał też, że dziesiątki tysięcy ukraińskich uchodźców przebywających na terenie naszego kraju mogą złożyć zeznania (przed wspomnianym specjalnym Trybunałem) w ramach śledztwa wobec Federacji Rosyjskiej w sprawie zbrodni popełnionych na Ukrainie.
Tematem dyskusji była także kwestia jak najszybszego uruchomienia Rejestru Szkód na rzecz Ukrainy. Rejestr został utworzony pod auspicjami Rady Europy i ma służyć jako zapis dowodów i informacji o roszczeniach dotyczących szkód, strat lub obrażeń spowodowanych agresją Rosji na Ukrainę. Polska, jak mówił minister Bodnar, stoi na stanowisku, by Rejestrem zostały także objęte roszczenia dotyczące zniszczenia dziedzictwa historycznego i kulturowego Ukrainy.
Obecna w Kijowie wiceministra Maria Ejchart, odpowiedzialna w resorcie m.in. za Służbę Więzienną spotkała się z Wiceministrem Sprawiedliwości Ukrainy Oleną Vysotską, ekspertem w dziedzinie więziennictwa, Ołeksandrem Pawliczenko z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka oraz Dyrektorem Generalnym Służby Więziennej, płk Hrechaniukiem Serhii. W jego towarzystwie wizytowała jeden z kijowskich zakładów karnych.
Od początku wojny ponad tysiąc funkcjonariuszy i pracowników polskiej SW zaangażowało się w pomoc walczącej Ukrainie. Dotychczas w ramach wsparcia organizowane były (i nadal są) m.in. zbiórki finansowe i artykułów najbardziej potrzebnych, przewozy własnym transportem uchodźców z granicy, pomoc psychologiczna i zbiórki krwi.
Funkcjonariusze Służby Więziennej włączyli się również w pomoc ukraińskim więziennikom. Ze zbiórek pieniężnych została zakupiona i przekazana stronie ukraińskiej m.in. żywność, a także rzeczy niezbędne do właściwego funkcjonowania tamtejszego systemu penitencjarnego – sprzęt komputerowy, samochody, agregaty prądotwórcze, kamizelki kuloodporne oraz odzież i obuwie.